صحن خاطرات

مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن توجه داشته باشید این است که شاید دیگر از آن عبادت‌های طولانی و تنهایی خبری نباشد اما زیارت‌های با بچه را می‌توان جور دیگری شیرین و ماندگار کرد.

زنده‌کردن خاطرات

همه حواستان را به زیارت ندهید و با کودکتان هم صحبت کنید و از او بپرسید که در حرم چه دیده و چه چیزی برایش جذاب‌تر است.

به سوال‌هایش جواب بدهید و برایش از خاطرات کودکی خودتان را تعریف کنید. از این‌که وقتی همسن او بودید در این سفر چکار می‌کردید و چطور خودتان را سرگرم می‌کردید.

خوبی حرم‌ های زیارتی این است که در طول سال‌ها بخش‌های اصلی آن تغییر نکرده و می‌توانید کودکتان را به همان بخش‌های خاطره‌انگیز دوران کودکی ببرید و همان‌جا برایش توضیح دهید.

زیارت جذاب

در روزهای سفر صبورتر باشید و بیشتر به بچه‌ها محبت کنید. زیارت‌های طولانی، نماز زیاد و دعاهای چند ده صفحه‌ای باعث می‌شود حوصله کودک سر برود. برنامه‌تان را با کودکتان هماهنگ کنید و تا جایی که او خوش‌اخلاق است و از زیارت لذت می‌برد در حرم بمانید و تا آنجا که پروتکل‌ها اجازه می‌دهد زیارتتان را با برنامه‌های تفریحی جذاب‌تر کنید.

خوردن خوراکی‌هایی که بچه‌ها دوست دارند، خرید سوغاتی و رفتن به مکان‌های تفریحی شهر می‌تواند باعث شود کودک از این سفر خاطرات بهتری داشته باشد.

سرگرم‌کردن کودک

وسایل سرگرمی را که آزاری برای بقیه ندارد و مزاحم زیارتشان نمی‌شود، همراهتان داشته باشید. وسایل پر سر و صدا یا چیزهایی را که ظاهرشان ساده است اما در صورت شیطنت کودک می‌تواند بقیه را آزار بدهد با خودتان نبرید. بهترین وسیله شاید کتاب باشد و دفتر نقاشی و مدادرنگی.

می‌توانید از کودکتان بخواهید تصویر افرادی که می‌بیند یا حرم را نقاشی کند. بعد این نقاشی را در گوشه‌ای جدا از بقیه نقاشی‌ها نگه‌دارید تا در آینده برایش خاطره شود. اگر این کار را در هر سفر تکرار کنید مجموعه‌ای خاطره‌انگیز برای شما و فرزندتان باقی خواهد ماند.

همراه هم شوید

اگر فرزندتان دوست دارد آداب و اعمال مذهبی را انجام بدهد برایش سنگ تمام بگذارید. برای نمازخواندن کودکتان جانماز و سجاده مخصوص به همراه داشته باشید.

اگر فرزندتان دختر است یک چادرنماز کوچک برایش ببرید. کارهای کوچکی مثل آوردن ادعیه و کتب مذهبی را به او بسپارید و اگر قرار است ضریح و مرقد را زیارت کنید در ساعاتی که خلوت است همراه کودکتان راهی شوید. فقط در همه این موارد یادتان باشد که کودک صبرش کم است و همه این کارها را خیلی کوتاه و خلاصه انجام بدهید.

مثلا برای نمازخواندن بهترین جای حرم باید از ساعتی قبل در آن مکان باشید که همین کار ممکن است کودک را دلزده کند؛ بنابراین سخت نگیرید و حق انتخاب را به فرزندتان بسپارید.

نگرانی‌ های فرزندتان را برطرف کنید

برای این‌که خاطره خوبی در ذهن فرزندتان بماند نباید استرس و نگرانی داشته باشد. اگر کودکتان از شلوغی گریزان است در جای خلوتی از حرم مستقر شوید.

اگر نگران دستشویی رفتن است جایی را برای نشستن انتخاب کنید که در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سرویس بهداشتی برسید. اگر زود گرسنه می‌شود خوراکی‌های خوشمزه‌ای که باعث کثیفی حرم نمی‌شوند، همراهتان داشته باشید.

برنامه‌ریزی کنید

اگر کودکتان تا به حال به سفر زیارتی نرفته زمان مناسبی را برای سفر انتخاب کنید. در روزهای خیلی شلوغ، ازدحام جمعیت مانع از زیارتی بی‌دغدغه و خانوادگی است بنابراین در ایامی که خلوت‌تر است و در ساعاتی از شبانه‌روز که هوا مناسب است بچه را به زیارت ببرید.

اگر فرزندتان خیلی کوچک است تا حد امکان تنهایی با کودکتان سفر نروید و در صورتی‌که تنها همسفرتان همسرتان است هرکدام مدتی از کودکتان مراقبت کنید تا دیگری بتواند به تنهایی زیارت کند. اگر فرزندتان خیلی به شما وابسته است ساعت زیارتتان را با ساعت خواب کودک تنظیم کنید.

مفاهیم را یادآوری کنید

تاریخچه فضایی را که در آن هستید برای کودکتان شرح بدهید. با زبان ساده برای فرزندتان توضیح دهید این‌که این حرم متعلق به چه کسی است، چرا این شخصیت برای ما عزیز است و چطور زندگی کرده که همه دوستش داشته‌اند.

زیارت رفتن بهترین فرصت است برای این‌که مفاهیمی مثل دعا، توسل و توکل را به قدر فهم کودکتان برایش شرح بدهید. می‌توانید حتی کتاب‌هایی در این زمینه تهیه کنید تا کودک راحت‌تر با این مفاهیم آشنا شود.

خاطرات را ثبت کنید

درست است که عکس و فیلم موبایل خاطرات این روزها را ثبت و ضبط می‌کند اما باز هم خاطرات مکتوب جایگاه دیگری دارد.

یک دفترچه ویژه سفر زیارتی درست کنید. اگر فرزندتان سواد خواندن و نوشتن دارد از او بخواهید خاطرات سفرش را مکتوب کند اما اگر هنوز به مدرسه نمی‌رود از او بخواهید برایتان بگوید و شما بنویسید.

اگر هم کودکتان هنوز شیرخواره است خودتان خاطرات را بنویسید تا بعدها بتواند خودش این دفتر را ادامه بدهد.

چنین دفتری در بزرگسالی فرزندتان، یادگاری ارزشمندی از روزهای کودکی‌اش خواهد شد. در پایان سفر هم برای کودکتان هدیه‌ای بخرید؛ هدیه ماندگاری که زود خراب نشود و همیشه برایش بماند.

یک توصیه

فارغ از این‌که فرزندی همراهتان است یا نه با بچه‌ها مهربان باشید و در برابر کودکانی که در اماکن زیارتی و مذهبی می‌بینید صبور باشید و با لبخندزدن و مهربانی خاطره خوبی از زوار حرم برایشان بسازید.

اگر نوزادی گریه کرد، کودکی بهانه گرفت و بچه‌ای جیغ کشید با نشان‌دادن عصبانیت، کودک را نترسانید و با نگاه ملامت‌بارتان مادر را سرزنش نکنید.

اگر می‌توانید و تا جایی که پروتکل‌های بهداشتی اجازه می‌دهد کمک‌حال مادر باشید. اگر هم کاری از دستتان برنمی‌آید به مادر اطمینان‌خاطر بدهید که وضعیت فرزندش مشکلی در زیارت شما به وجود نخواهد آورد.

اگر شرایط روحی‌تان به گونه‌ای است که بودن کنار بچه‌ها و سر و صدایشان اذیت‌تان می‌کند جایی دور از جمعیت بنشینید که مجبور نشوید مادر و کودک را سرزنش‌کنید.

مینا نوری - خبرنگار / ضمیمه چاردیواری روزنامه جام جم