شرایط استان‌های جنوبی و برخی اظهار نظرها از شکل گرفتن زمینه برای شیوع موج پنجم کرونا حکایت دارد

ایران در آستانه ورود به پیک پنجم کرونا

نشانه‌ها می‌گویند این روزها ما در آستانه آغاز موج تازه کرونا قرار داریم و این در حالی است که فقط چند هفته از رکوردشکنی تعداد قربانیان روزانه کرونا می‌گذرد. هر چند شاخص‌های اولیه آغاز موج تازه را باید با افزایش مراجعات سرپایی به مراکز درمانی، بالا رفتن تعدادبستری‌ها و البته تعداد مبتلایان روزانه متوجه شویم اما زمزمه‌های آغاز طغیان دوباره کرونا را می‌توان حتی از گفته‌ها و هشدارهای مسؤولان هم متوجه شد.

کد خبر: ۱۳۲۳۴۹۳

به گزارش جام جم آنلاین به نقل از روزنامه جام جم؛ همین چند روز پیش حسن روحانی با اشاره به سرعت واکسیناسیون عمومی گفته‌بود: «وزارت بهداشت و درمان و قرارگاه عملیاتی همه توان خود را برای جلوگیری از موج پنجم به کار گیرند.» مولفه‌های دیگری هم در تایید ورود به موج پنجم کرونا وجود دارد.

سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌گوید در هفته گذشته شاهد تداوم روند افزایشی در موارد سرپایی مثبت کرونا بوده‌ایم و تعداد بیماران سرپایی مثبت در کشور نسبت به هفته قبل‌تر حدود ۴ درصد افزایش داشته‌است. از سوی دیگر رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری اعلام کرد: «موج پنجم شروع شده‌است.»

نشانه‌ها دیگر پررنگ‌تر از گذشته است، شهر‌های جنوبی کشور قرمز هستند و در حال حاضر ۳۲ شهر در وضعیت قرمز قرار دارد. با وجود قرمز بودن شهر‌های اطراف پایتخت هم تهران در یک تا دو هفته آینده با موج جدیدی از بیماری مواجه خواهد بود.

آن‌طور که کارشناسان این حوزه می‌گویند ویروس جدیدی که در حال چرخش است به احتمال زیاد ویروس هندی دلتاست که کشور‌های دیگر را هم درگیر کرده و سرایت‌پذیری آن بسیار شدید است و هر شخص بیمار می‌تواند ۸ تا ۱۲ نفر را درگیر کند.

با این اوصاف باید در انتظار موج سهمگین‌تری نسبت به موج‌های گذشته باشیم. مرور اتفاقات هر چهار موج گذشته، اما داده‌هایی به ما می‌دهد که بسیار گرانبهاست، از اتفاقاتی که پیش از آغاز موج‌ها در کشور افتاده گرفته تا فعالیت‌ها و تصمیماتی که در میانه طغیان کرونا افتاده به ما نشان می‌دهد یک چرخه ثابت در این میان وجود دارد. نسبت‌های معناداری که شاید گمانه‌زنی در رابطه با موج پنجم را سهل‌تر کند.

به عنوان مثال قله پیک‌ها در موج اول تا موج چهارم همواره با افزایش رکورد تعداد کشته‌های روزانه همراه بوده‌است و بنابراین احتمالا باید در انتظار رکوردشکنی قربانیان روزانه در موج پنجم باشیم. این داده‌ها را با بررسی اتفاقات پیش و حین و پس از موج‌ها بررسی کردیم تا شاید شمایل آشکارتری از آنچه پیش رویمان قرار دارد به دست آوریم.

شاخ‌به‌شاخ با پیک‌پنجم

پیک‌پنجم کرونا از آنچه که فکر می‌کنیم به ما نزدیک‌تر شده است؛ آنقدر نزدیک و نفس‌به‌نفس که برخی کارشناسان خطرش را بیخ گوشمان توصیف می‌کنند و برخی دیگر هم معتقدند این موج آغاز شده است.

وضعیت قرمز در ۳۲ شهر

پیام طبرسی، رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری با اشاره به قرمزبودن وضعیت ۳۲شهر از شهر‌های کشور، معتقد است که پیک‌پنجم در برخی از استان‌های جنوبی آغازشده و در یک تا دو هفته آینده با موج جدیدی از بیماری در تهران و سایر شهر‌های کشور هم مواجه خواهیم شد.

او شیوع ویروس هندی جدید به نام دلتا را که در حال چرخش است، عامل آغاز پیک‌پنجم کرونا در کشور می‌داند: «این ویروس که کشور‌های دیگر را هم درگیر کرده است، سرایت‌پذیری بسیار شدیدی دارد و هر بیمار می‌تواند ۸تا۱۲نفر را درگیر کند.»

افزایش اطلاع نشانه آغاز پیک جدید

حمید سوری، اپیدمیولوژیست نیز در گفتگو با جام‌جم وضعیت‌قرمز برخی شهر‌های کشور را زمینه‌ای برای آغاز موج‌پنجم با ویروس دلتا می‌داند، اما معتقد است که تا شروع پیک پنجم چند قدمی فاصله داریم: «زمانی می‌توانیم راجع به وقوع پیک جدیدی از بیماری صحبت کنیم که روندی کاملا صعودی در آمار ابتلا، بستری و مرگ مبتلایان وجود داشته باشد؛ اتفاقی که در حال حاضر هنوز در سراسر کشور نیفتاده است؛ البته که خطر بالقوه پیک‌پنجم به‌طرز کاملا محسوسی وجود دارد؛ مخصوصا با واریانت جدید دلتا که کانون‌های شیوع آن در جنوب و شرق کشور شناسایی شده است.»

به نظر سوری، وقوع قطعی پیک‌پنجم کرونا در کشور، کاملا به نحوه مدیریت طغیان‌هایی که در گوشه و کنار کشور رخ داده است، بستگی دارد: «اگر آن مناطقی را که این ویروس جدید شناسایی شده، کنترل کنیم، ممکن است بتوانیم از رخ‌دادن پنجمین موج کرونا در کشور جلوگیری کنیم؛ در غیر این صورت خودمان به استقبال این موج رفته‌ایم.»

این در حالی است که سیماسادات لاری، سخنگوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از افزایش ۴درصدی بیماران سرپایی کرونا مثبت می‌گوید: «در هفته گذشته شاهد تداوم روند افزایشی در موارد سرپایی مثبت کرونا بوده‌ایم و تعداد بیماران سرپایی مثبت در کشور نسبت به هفته قبل‌تر حدود ۴درصد افزایش داشته است.» ضمن این‌که در هفته گذشته نمودار موارد بستری شدگان کووید-۱۹ در استان سیستان‌وبلوچستان با شیب تندی رو به افزایش است و استان‌های ایلام، کرمان، هرمزگان، بوشهر و یزد دارای بیشترین میزان بروز موارد بستری مثبت در کشور بودند؛ اتفاقی که به نظر می‌رسد نشان‌دهنده اولین زمینه‌ها برای شروع پیکی جدید در کشور است.

عادی‌انگاری وضعیت ویروس کرونا در کشور به جایی رسیده که استانداران و مسوولان علوم‌پزشکی استان‌های مختلف هم آن را زمینه وقوع پیک پنجم می‌دانند. علی آقازاده، استاندار استان مرکزی با مقایسه آمار‌ها و ارقام هفته چهارم خرداد جاری نسبت به هفته سوم گفت: «اعداد و ارقام نشان از روند افزایشی آمار مبتلایان به کووید-۱۹ و شمار جان‌باختگان کرونا دارد؛ روندی که به‌نظر می‌رسد نشان‌دهنده درگیری کشور با موج پنجم خواهد بود.»

موج‌پنجمی که رئیس دانشگاه علوم‌پزشکی کرمانشاه هم با اشاره به برگزاری مراسم عروسی و عزا در استان آن را بعید نمی‌داند؛ موجی خطرناکی که ستاد مقابله و پیشگیری از کرونای استان یزد را هم به‌صرافت انتشار اطلاعیه‌ای با مضمون افزایش ناگهانی موارد ابتلا و بستری و نگرانی از ورود پیک‌پنجم کرونا انداخته و مردم را به رعایت بیش از پیش پروتکل‌های بهداشتی توصیه کرده است. همان‌طور مسؤولان استان اردبیل و قزوین هم نسبت به قرار گرفتن این استان‌ها در وضعیت قرمز و وقوع موج‌پنجم در این استان‌ها هشدار داده‌اند.

موج‌های کرونا زیر ذره‌بین

حداکثر تعداد مبتلایان روزانه در پیک اول ۳۱۸۶ مورد، در پیک دوم ۳۵۷۴ مورد و در پیک سوم ۱۴۰۵۱ مورد ثبت شده‌است. این درحالی است که در پیک چهارم تعداد مبتلایان از ۲۳هزار مورد فراتر رفته است.
تحلیل آمار‌های وزارت بهداشت نشان می‌دهد آزمایش‌های روزانه از حدود ۱۰ هزار تست در ۲۰ فروردین سال ۹۹ به میزان ۲۰ هزار تست در ۹ خرداد همان سال رسید. در ادامه این روند صعودی شد و به میزان حدود ۳۰ هزار نفر در ۳ آبان رسید.

در ۲۲ آبان این آزمایش از ۴۰ هزار مورد و در ۲۹ آذر این آمار از ۵۰ هزار تست روزانه فراتر رفت. این روند صعودی تا جایی ادامه داشت که در تاریخ ۱۶اسفند از ۶۱ هزار تست نیز بیشتر شد. با شروع سال جدید تست‌های روزانه روند صعودی داشته به‌طوری که در ۱۱ فروردین از ۷۰هزار مورد و در ۱۹ فروردین از ۸۰ هزار مورد فراتر رفت.

تحلیل آمار‌های رسمی از این موضوع حکایت دارد که حداکثر نسبت مبتلایان به آزمایش‌های روزانه در پیک اول به میزان ۳/۲۰درصد و در پیک دوم به ۷/۱۰ درصد رسید. در پیک سوم این میزان به ۴/۳۵ درصد رسید. در پیک چهارم با وجود افزایش تعداد تست‌ها و مبتلایان این میزان حداکثر به میزان ۲/۲۸ درصد گزارش شده‌است.

بررسی وضعیت بیماران بدحال در چهار پیک گذشته پاندمی کرونا حاکی از این است که در پیک اول حداکثر بیماران بدحال به ۴۱۰۳ مورد رسید. در پیک دوم حداکثر بیماران بدحال به ۴۱۵۶ مورد، در پیک سوم به ۵۸۶۵ مورد و در پیک چهارم بیشترین تعداد بیماران بدحال به ۴۴۴۰ نفر رسیده‌است.

تحلیل آمار‌های وزارت بهداشت در ارتباط با افراد بستری شده نشان می‌دهد که از خردادماه این آمار، روند افزایشی به خود گرفته به‌نحوی‌که در ۲۸ خرداد از هزار نفر عبور کرد. در ۲ مرداد با ثبت ۲۰۰۴ مورد بیشترین آمار را از شروع این بیماری ثبت کرده‌است. بعد از این افزایش شاهد کاهش تدریجی آمار افراد بستری شده‌های کرونا بودیم، به‌طوری‌که در ۱۰ شهریور با ثبت ۵۷۳ مورد به روند کاهشی خود پایان داد.

بعد از این تاریخ دوباره این آمار روند افزایشی به خود گرفت به‌طوری‌که در تاریخ ۱۲ آبان میزان افراد بستری شده از مرز ۳۰۰۰ نفر عبور کرد. در ادامه این روند نزولی با افت و خیز ملایم تا پایان اسفند برقرار بود به نحوی که در ۳۰ اسفند رکورد بی‌سابقه ۷۸۴۹ مورد را ثبت کرد. با شروع سال جدید و با یک روز وقفه دوباره این وضعیت روند صعودی به خود گرفت به صورتی که در ۲۳ فروردین به ۲۸۸۴ مورد رسید.

بررسی‌های رسمی نشان از این دارد که در پیک دوم حداکثر تعداد افراد بستری شده به ۲۰۰۴ مورد و در پیک سوم به میزان ۳۵۷۴مورد رسید. همچنین اکثر تعداد بستری شده‌ها در آغاز پیک چهارم به میزان ۷۸۴۹ مورد ثبت شده‌است.

موج اول
۸ اسفند ۹۸ تا ۳۰ فروردین ۹۹

بیشترین قربانی روزانه:
۱۶ فروردین ۹۹ با ۱۵۸ کشته
موج اول ویژگی‌های متفاوتی نسبت به موج‌های دیگر داشت و این تفاوت به دلیل نبود آگاهی نسبت به رفتار این ویروس بود.

روز‌های پایانی فروردین ۹۹ وضعیت ابتلا و مرگ و میر‌ها تا یک ماه پس از آن با ثبات پیش رفت و این وضعیت به گونه‌ای بود که در روز ۲۷ اردیبهشت ۹۹ آمار قربانیان روزانه حتی به ۳۵ نفر در روز رسید.

آمار‌های آن روز‌ها گواهی می‌دهد سفر‌های نوروزی ۹۹ هم به میزان ۷۱ درصد نسبت به سال پیشینش کاهش داشته‌است.

در میانه موج اول، مدیرعامل شرکت واحد تهران از جداسازی کابین مسافران و راننده در جهت حفظ ایمنی و سلامت خبر داد و وزارت کشور هم طرح محدودسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی شهری در اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی را ابلاغ کرد.
مسافران مترو و اتوبوس تهران هم در میانه موج اول ۸۵ درصد کاهش یافت.

۱۰ فروردین ۹۹ علیرضا زالی فرمانده ستاد مبارزه با کرونای تهران گفت: «بررسی‌های میدانی سطح شهر حاکی از این است متاسفانه برخی از مردم توصیه‌های موکد بهداشتی و هشدار‌ها را جدی نگرفته و گزارش‌ها نشان‌دهنده استمرار تردد‌ها و رفتار‌های اجتماعی مردمی است.»

موج دوم
۲۷ اردیبهشت ۹۹ تا ۱۳ مرداد ۹۹

بیشترین قربانی روزانه:
۷ مرداد ۹۹ با ۲۳۵ کشته
در موج اول بیشترین تعداد قربانیان روزانه در حالی به ۱۵۸ کشته رسید که در مدت موج دوم کمترین تعداد کشته‌های روزانه مربوط به ۹شهریور با ۱۰۳ کشته است، به این ترتیب کمترین تعداد کشته‌های روزانه موج دوم فقط کمی کمتر از بیشترین تعداد کشته‌های روزانه موج اول بود.

افزایش سفر‌ها به واسطه تعطیلی‌های ۴ و ۵ خرداد (یکشنبه و دوشنبه) و همچنین ۱۴ و ۱۵ خرداد (چهارشنبه و پنجشنبه) تاثیر بسیاری در افزایش مبتلایان و میزان قربانیان در موج دوم کرونا داشت.

علیرضا زالی، فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا ۴ مرداد در کلانشهر تهران خواستار دورکاری ۵۰درصد کارکنان و کارمندان سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی شد. به گفته او ۷۰درصد مردم تهران از ماسک استفاده می‌کنند.

موج دوم کرونا موج سنگین‌تری نسبت به موج اول است. رضا خشنود، معاون ستاد مقابله با کرونا در تهران کمبود تخت‌های ویژه، تخت‌های بستری و کمبود نیروی کادر را از دلایل سهمگینی موج دوم دانسته‌است.
علیرضا رئیسی ۲۴تیر: در روز‌های بعد از ماه رمضان، موارد ابتلا به کرونا به دلیل برگزاری مراسم عروسی و عزاداری افزایش یافت و بیشترین ابتلا‌ها را از این مراسم‌ها گزارش داشتیم.

بسیاری از مسؤولان از جمله یک عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی ۱۱ تیر اعلام کردند باید کسانی که از ماسک استفاده نمی‌کنند، جریمه شوند.
۱۰تیر یعنی در کوران موج دوم فراگیری از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام شد ۶۰ درصد مبتلایان جدید افرادی بودند که در روز‌های تعطیل خرداد به مسافرت رفته‌اند.

موج سوم
۲۱ شهریور ۹۹ تا ۱۰ دی ۹۹

بیشترین قربانی روزانه:
۲۶ آبان ۹۹ با ۴۸۶ کشته
روند صعودی تعداد کشته‌های روزانه در موج دوم نسبت به موج سوم هم نشان از آن دارد که در قله این موج، قربانیان بسیار بیشتری را نسبت به موج دوم شاهد بودیم.

اوایل مهرماه، هشدار درباره موج سوم کرونا آغاز شده‌است. عمده‌ترین تفاوت این موج را کارشناسان به تغییر جهش این بیماری، افزایش سرایت پذیری و بالا بودن بیماری‌زایی نسبت داده‌اند.

۳۰ شهریور، علیرضا زالی از کاهش ۱۵درصدی میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی در تهران خبر داد و به صورت رسمی اعلام کرد تهران وارد موج سوم کرونا شده و اگر مداخلات جدی صورت نگیرد، هفته‌های سختی را خواهیم داشت.

بازگشایی عجولانه مدارس، افزایش سفر‌های تفریحی در تابستان، نبود پروتکل مشخص برای محدودیت سفرها، خستگی مردم از رعایت پروتکل‌های بهداشتی، کنترل‌نشدن تجمعات و ورود به فصل سرما از جمله عوامل شکل گیری موج سوم کروناست.

قاسم جان بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت، ۳۰آبان۹۹: با افزایش مراجعان سرپایی به بیمارستان‌ها و به دلیل محدویت زیرساخت‌ها ظرفیت پذیرش بیماران محدود شده‌است و در شرایط فعلی کرونا یکی از عوامل مرگ و میر، دیر بستری کردن بیماران است.

نتایج مطالعه صورت گرفته در ۲۹ آبان ماه در رابطه با میزان رعایت اصول بهداشتی و شیوه‌نامه‌های کرونایی در استان تهران نشان می‌دهد ۱۰درصد تهرانی‌ها اساسا به کرونا اعتقادی ندارند.

تفاوت دیگر موج سوم با موج‌های اول و دوم افزایش میزان ابتلا در سنین پایین‌تر بود. در ابتدای آغاز این موج هم مسؤولان ستاد ملی مقابله با کرونا هشدار دادند جوانان بیشتری در موج سوم کرونا در ایران به این ویروس مبتلا خواهند شد.

موج چهارم
۱۱فروردین ۱۴۰۰ تا ۱۴خرداد ۹۹

بیشترین قربانی روزانه:
۶ اردیبهشت ۱۴۰۰ با ۴۹۶ کشته
سعید نمکی، وزیر بهداشت اسفندماه سال گذشته ضمن مخالفت با بازگشایی مدارس ابراز نگرانی کرده‌بود: «نکند دوباره با عادی‌انگاری به تله اردیبهشت و خردادماه بیفتیم».

موج چهارم را به نام موج انگلیسی هم می‌شناسیم. شیب موج چهارم به‌دلیل افزایش سرایت‌پذیری ویروس جهش‌یافته نسبت به موج‌های قبلی بیشتر بود. شیب منحنی ابتلا با آهنگ سریع‌تری افزایش یافت که سبب شد قله این موج هم بالاتر باشد.

آمار ارائه شده در ۳۱ فروردین امسال حکایت از این دارد که نزدیک به ۱۰۰ بیمارستان در تهران درگیر بیماری کرونا هستند و تمام تخت‌های آی‌سی‌یو در تهران پر شده‌اند.

۳۰ فروردین سخنگوی سازمان اورژانس کشور از افزایش هفت برابری تماس با اورژانس نسبت به هفته پیش از این تاریخ خبر داد.

بر اساس رنگ‌بندی رسمی اپلیکیشن ماسک در هفته آخر فروردین ۳۰۱ شهر ایران در وضعیت قرمز قرار گرفتند.
آمار وزارت بهداشت در روز اول اردیبهشت نشان می‌دهد ۴۲ هزار و ۵۰۰ نفر از افرادی که تست مثبت داشتند از قرنطینه خانگی خارج شدند و بعضا تا ۵۰ کیلومتر هم در سطح شهر تردد داشتند.