۱۲ کشور خواهان واکسن کرونای ایرانی هستند

به گزارش جام جم آنلاین از شورای عالی انقلاب فرهنگی، حسینعلی شهریاری در جلسه ۱۵۱ شورای راهبری ستاد نقشه جامع علمی کشور افزود: اکنون شرکت کووایران برکت برای ۱۰۰ میلیون دوز مواد اولیه ذخیره کرده است. راهکارهایی نیز برای پس از اتمام این مواد وجود دارد.

سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز گفت: به نظر می‌رسد ظرفیت بهداشت و درمان کشور در شرایط کرونا افزایش پیدا کرده است و از کپی محصول اکنون به تولید واکسن رسیده‌ایم، که این محصول قدرت دانش و اعتماد به نفس دانشمندان ایرانی است.

وی اظهار داشت: در عین حال مشکلی که وجود دارد این است که نظام سخنگویی در حوزه کرونا و نظام سلامت نیازمند انسجام بیشتری است. بعضا آمارهای اعلامی دارای تناقض و ابهام است. باید در این زمینه چاره‌اندیشی شود.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تاکید کرد در مورد اولویت‌های صادرات بعد از تامین نیاز ملی لازم است شاخص‌هایی تعیین شود.

وی ادامه داد: مقام معظم رهبری تاکید فرمودند که مستندات واکسن‌ های کرونای ایرانی در اختیار جهانیان قرار گیرد. معنای این سخن اعلام توانایی دانشمندان ایرانی و عدم ایجاد انحصار در حوزه دانش دارو و درمان است. از منظر اندیشه اسلامی ما نسبت به جان همگان مسئولیت اجتماعی داریم و در این امر مرز بندی انسانی وجود ندارد.

به گفته دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی؛ مقام معظم رهبری در مرحله سوم آزمایش بالینی واکسن برکت واکسن را دریافت کرده‌اند و خود را در معرض آزمایش قرار داده‌اند، افزود: حکیم معظم انقلاب با تزریق واکسن ایرانی برکت، ضمن احترام و اعتماد به دستاورد دانشمندان ایرانی موجب تقویت اعتماد ملی به مهمترین تولید ایرانی یعنی تولید مرتبط با سلامت و درمان شدند. در شرایطی که بعضی از مردم جامعه تولید خارجی را بر تولید داخلی ترجیح می دهند ولی سیره عملی ایشان موجب اعتماد و ترجیح نسبت به مهمترین تولید یعنی تولیدات مرتبط با سلامت مردم شد.

عاملی گفت:‌برای سند ملی و مهم علم وفناوری در حوزه دفاعی که در شورایعالی انقلاب فرهنگی تصویب و ابلاغ شد یک شورای تخصصی تحت عنوان «شورای راهبری علم و فناوری در حوزه دفاعی» پیش بینی شده که به مجموع شوراهای تخصصی شورایعالی اضافه شد که جلسات آن به ریاست رئیس ستاد کل نیروهای مسلح با حضور ۶ وزیر، دبیر شورای عالی امنیت ملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و فرماندهان ارشد نظامی تشکیل می‌شود. مصوبات آن در حکم مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی است و برای همه دستگاه‌ها مراکز علمی دانشگاهی ذیل این بخش الزام‌آور است.

وی تاکید کرد: نیروهای مسلح دارای ۱۸ دانشگاه و ۱۶ پژوهشگاه هستند، اما تجربه‌های آنها می‌تواند در صنعت منتقل و سایر دانشگاه‌های کشور محل تعامل و تبادل قرار گیرد. تشکیل این شورای راهبری و سند مرجعی که به وجود آمد سرمایه بزرگی بود که نزدیک به دو دهه پیگیری شده است و بحمدالله شکل گرفت.

دستاوردهای ستاد نانو به نام دستگاه ها باشد

منصور غلامی، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نیز در این جلسه گفت: انتظار ما این است که در شرح فعالیت‌های ستاد نانو از انتصاب دستاوردها به مراکز و نهادهای خاص خودداری شود. متاسفانه دستاوردها بدون ذکر نام دانشگاه‌های موثر و نقش پژوهشگران آنها، در سطح عموم مطرح می‌شود اما بیان نمی‌شود که چه کسانی و کدام مراکز علمی بر روی آنها کار کرده‌اند و گویی تقدیر و تکریمی وجود ندارد و این باعث دلسردی محققان و پژوهشگران می‌شود.

خرید واکسن یک اضطرار است

منصور کبگانیان، دبیر شورای راهبری ستاد نقشه جامع علمی کشور نیز در این جلسه گفت: بسیاری از صاحب‌نظران در نهایی‌سازی سند جامع علم و فناوری در حوزه دفاعی و امنیتی جمهوری اسلامی نقش داشته‌اند و این سند در توسعه روابط دانشگاه و صنعت نقطه عطفی خواهد بود و موجب ارتقای این روابط خواهد شد. نکته‌ای که حائز اهمیت بوده این است که مصوبات شورا دائمی است و با تمام شدن دولت‌ها پایان نمی‌یابد و تغییری نخواهد کرد.

کبگانیان همچنین در ارتباط با دستور دیگر این جلسه که بررسی تولید و واردات واکسن کروناست، افزود: خرید واکسن یک اضطرار است و دستگاه‌های اجرایی آن را پیگیری می‌کنند. ما نیز موظف هستیم از منظر تولیدات علمی به موضوع بپردازیم و به آن ورود کنیم.

وی در ادامه اظهار داشت: برخی دوست ندارند نامشان ذکر شود برای مثال برخی اعضای ستاد نانو در طول ۲۰ سال گذشته، علاقه‌ای نداشتند سندی داشته باشند. اتصال و ارتباط این ستاد در سطح ملی در پی شورایی که با حضور وزرا تشکیل خواهد شد، این مشکل را حل خواهد کرد.

زیرساخت‌های حل مشکلات فراهم است

سیدحمیدرضا طیبی، رئیس جهاددانشگاهی نیزدر این جلسه گفت: در آستانه تغییر نظام اجرایی کشور هستیم و این فرصت خوبی است که با اولویت بیشتر به موضوع تولید علم پرداخته شود. اکنون شرایط برای حل مشکلات سهل و زیرساخت‌ها فراهم است، اما اگر برنامه‌ریزی صحیحی انجام نشود، به نتیجه مطلوبی نخواهیم رسید. خواهشمندم عارضه‌یابی نظام ملی نوآوری در دستور کار قرار گیرد تا در ماه‌های اول دولت جدید خدمت رئیس‌جمهور جدید ارائه شود.

محمدمهدی طهرانچی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی نیز گفت: تولید واکسن کرونا فرصتی برای شرکت‌های داخلی است که خود را واکسن‌ساز کنند. آنقدر مساله مهم است که به نظر می‌آید با ضریب ریسک دو سه برابری کار تولید ادامه یابد. نمی‌دانیم بعد از کرونا و زمان حال، چه شرایطی پیش می‌آید لذا آمادگی در چهار پلتفرم یک سرمایه است.

ایران توان تولید واکسن کرونا را دارد

سیدحسن قدسی‌پور معاون نظارت و ارزیابی ستاد علم و فناوری نیز در این جلسه با بیان اینکه ویروس کرونا در یک سال و اندی پیش شروع شد و جهان را تحت تاثیر قرار داد و خوشبختانه جمهوری اسلامی هم پیشتازی کرد و اکنون از معدود کشورهایی است که موفق به تولید واکسن شده است، اظهار داشت: شایعاتی نیز اخیرا مطرح شد مبنی بر اینکه ایران توان تولید واکسن کرونا را ندارد، مواد اولیه در دسترس آن نیست و ستاد نقشه جامع علمی احساس خطر می‌کرد. به طور ویژه آنکه از ناحیه رسانه‌های خارجی بر این موضوع دامن زده می‌شد که ایران نمی‌تواند. مبادی اطلاعاتی انتشار این اخبار در داخل رصد شدند و منابعی که این اخبار را پخش کرده بودند پیگیری شدند و مشخص شد که منبع موثقی نداشته‌اند. سپس با محققان و دانشگاهیان صحبت کردیم که اذعان داشتند کار در حال پیشرفت است.

وی با تاکید براینکه در حال حاضر ستاد اجرایی فرمان امام بر روی یک واکسن و پلتفرم و شرکت‌های دیگر مشغول تولید واکسن‌های دیگر با تکنولوژی‌ها و پلتفرم‌های متفاوت دیگر هستند، گفت: در فاز تحقیقاتی کار خوب بوده و مراحل تحقیقاتی به خوبی جلو رفته اما داده‌های علمی به بیان مقام معظم رهبری نیز خوب است منتشر و ‌در اختیار عموم قرار گیرد. در عین حال، تولید انبوه و تکنولوژی‌های مورد نیاز آن مسائلی است که باید مورد توجه قرار گیرد. خوشبختانه در حال برنامه‌ریزی هستیم کار به خوبی پیش می‌رود. کار مثبتی در کشور شکل گرفته و جای امیدواری است که نمونه به صورت مستند منتشر شود و مقایسه‌هایی صورت پذیرد.

ایران دارای فناوری بومی تولید واکسن است

زاهدی، مدیرکل نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزارت بهداشت نیز در این جلسه گفت: تاکنون دو جلسه کمیسیون سلامت با حضور مسئولان امر و تولیدکنندگان واکسن از ۸ شرکت تولید کننده برگزار شده است، پیش‌بینی شد که ستاد فرمان حضرت امام(ره) در اسفند ۹۹، یک تا ۲ میلیون دوز واکسن کرونا و از اردیبهشت ۱۴۰۰ به بعد بیش از ۱۰ میلیون دوز واکسن در ماه تولید کند. همچنین درباره این موضوع که تولید واکسن مشترک ایران و کوبا از اردیبهشت سال آینده آغاز شود و نیز تولید انبوه آن از شهریورماه خواهد بود، بحث شد. همچنین مقرر شد، ایران برنامه تولید ۲۵.۵ میلیون دوز واکسن کرونا در ماه توسط شرکت‌‎های خود را در دست اجرا داشته باشد.

زاهدی گفت: پلتفرم‌های اصلی تولید واکسن دارای چهار بخش است: نخستین پلتفرم، «ویروس کامل» نام دارد که نمونه مشابه خارجی آن «سینواک» چین است و تولیدات ایرانی مشابه آن شامل ۳ واکسن «کووایران برکت»، «فخرا» و «کیاژن آزما» است. پلتفرم دوم «ناقل ویروسی» نام دارد که نمونه مشابه خارجی آن «اسپوتنیک وی» است و تولیدات ایرانی مشابه آن شامل ۲ واکسن «هوم ایمن زیست فناور» و «اسپوتنیک وی ایران» است. پلتفرم سوم «اسید نوکلوئیک» نام دارد که مشابه خارجی آن «مدرنا» و «فایزر» است و تولیدات ایرانی مشابه آن شامل ۳ واکسن «نانواکسیر سینا»، «رناپ» و «بیوسان فارمد» است. نهایتاً پلتفرم چهارم «پروتئین پایه» نام دارد که مشابه خارجی آن «نواوکس» است و تولیداتی مشابه ایرانی نیز شامل ۴ واکسن «کووپاستور»، «کووپارس رازی»، «اسپایکوژن سیناژن» و «نورا» است.

وی گفت: واکسن‌های تولید ایرانی از جنبه‌های مختلفی مانند فناوری، اثربخشی، سرمایه گذاری، وابستگی به واردات مواد اولیه و تجهیزات، انتقال فناوری و بومی سازی، ایجاد شبکه همکاری دانشمندان و شرکت‌های دانش بنیان، برنامه تولید، حمایت‌ها و چالش‌های پیش رو مورد بررسی قرار گرفتند. این تحقیق از شرکت‌های تولیدکننده واکسن مانند کوایران برکت، کوپاستور، نانو اکسیر سینا، کوو پارس رازی و فخرا انجام شده است.

زاهدی با اشاره به برخی دستاوردها نیز بیان کرد: ایران یکی از معدود کشورهای دارای فناوری بومی تولید واکسن است. همچنین سطح گسترده‌ای از علمی، صنعتی، بین بخشی در تولید محصول شکل گرفت که نمونه مشابه این همکاری به ندرت دیده شده است. ایران همچنین به پلتفرم‌های فناورانه تولید واکسن به ویژه توسعه فناوری mRNA دست یافت و توانست به جایگاه مناسب در تولید علم بین ۱۰ کشور اول در حوزه کووید برسد. اکنون ۱۲ شرکت داخلی در کشور در ۴ پلتفرم و فناوری در حال تولید واکسن کرونا هستند.

باید وارد مرحله تولید انبوه واکسن شویم

محمدرضا شانه‌ساز، معاون وزیر و رئیس سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت نیز در سخنانی گفت: تولید واکسن افتخاری برای کشور است و ایران اکنون جزو کشورهای تولیدکننده واکسن قرار دارد. تولید واکسن‌های ایرانی، حاصل تلاش ۱۶ ماهه گذشته تمامی بخش‌های کشور است. از نوروز سال ۹۹ جلساتی با حضور وزیر بهداشت تشکیل شد و با توجه به اشراف وی به موضوع واکسن خوشبختانه سرعت در کار بیشتر شد. از سال گذشته نیز شرکت‌های مختلف برای صدور eul مستندات خود را ارائه کرده‌اند. تا کنون ۱۸ شرکت مستندات را ارائه و هفت مورد به مطالعات بالینی و تولیدات نیمه صنعتی رسیده‌اند و همه این مراحل با نظارت مستقیم وزارت بهداشت بوده است.

وی ادامه داد: تا کنون سه سازنده واکسن کرونا در ایران، موفق شده‌اند کد اخلاق را از کمیته ملی اخلاق دریافت کنند. همچنین بررسی مستندات تمامی شرکت‌هایی که تا کنون به سازمان ما ارائه شده، انجام شده است. بر اساس این مستندات، سازندگان باید مستندات تکمیلی را ارائه دهند. همچنین پرونده دو شرکت سازنده واکسن Mrna که از تکنولوژی‌های جدید در جهان هستند تا کنون بررسی اولیه شده و درخواست ارئه مستندات تکمیلی شده است. برخی شرکت‌ها نیز فقط درخواست اولیه ارسال کرده‌اند اما مستندات برای بررسی تا کنون ارسال نشده است.

به گفته رئیس سازمان غذا و دارو، در بحث ظرفیت واردات هم رقابت جدی وجود دارد. با تعدادی از شرکت‌های خارجی قراردادهایی نوشته شده است. در بحث صادرات نیز ۱۲ کشور اعلام تقاضا کرده‌اند اما تا زمانی که تولید داخل تکمیل و نیاز داخل تامین نشود نمی‌توان به صادرات فکر کرد. باید هر چه سریع‌تر وارد مرحله تولید انبوه شد.