موج پنجم خانوادگی است / ایمنی 91.2 درصدی پاستور در برابر دلتا و بتا

به گزارش جام جم آنلاین ، همه چیز در گرو این است که هر چه سریعتر چرخه واکسیناسیون عمومی آغاز شود تا ویروس کرونا و همه واریانت هایش بیش از این تاخت و تاز نکنند. 

هم اکنون واکسن های متعددی در ایران در حال ساخت است که تا امروز یکی از آنها یعنی برکت مجوز گرفته است. فخرا، رازی و پاستور هم در راه هستند.

دکتر علیرضا ناجی رییس مرکز تحقیقات ویروس شناسی وزارت بهداشت و از اعضای شورای تولید واکسن کشور در این رابطه در گفت و گو با جام جم آنلاین آخرین اطلاعات را بیان می کند.

از آخرین تحولات تولید واکسن های داخلی چه خبر؟

به غیر از برکت که تحویل سیستم بهداشتی جهت استفاده در واکسیناسیون عمومی شده است واکسن های دیگری نیز وارد مسیری جدی شده اند؛ نظیر واکسن پاستور. این واکسن در حال پشت سر گذاشتن آزمایشات فاز سه است و تقریبا این مرحله را پشت سر گذاشته. اکنون در انتظار این هستیم که نتایج چه خواهد بود.

طبق گفته دکتر بیگلری (ریاست تولید واکسن پاستور) تا شهریور ماه و اوایل مهر این واکسن به تولید انبوه می رسد و وارد چرخه مصرف واکسن خواهد شد.

هنوز تاریخ دقیقی برای آغاز واکسیناسیون عمومی در ایران اعلام نشده است؟

برکت نیز از اواخر مرداد ماه و یا اوایل شهریور ما در چرخه واکسیناسیون عمومی مورد استفاده قرار می گیرد. من شخصا امیدوار هستم هر چه سریع تر روند واکسیناسیون عمومی رخ بدهد و سرعت آن نیز بسیار بالا برود.

مشارکت ساخت واکسن کرونا با استرالیا به کجا رسید؟

همکاری شرکت سیناژن با طرف استرالیایی جهت تولید واکسن کرونا همچنان ادامه دارد. در رابطه با دومین مشارکت ایران و استرالیا برای ساخت یک واکسن دیگر خبری ندارم اما در رابطه با شرکت سیناژن و طرف استرالیایی می دانم که تریال های مرحله دوم به پایان رسیده و نتایج خوبی نیز از آزمایشات به دست آمده است. این واکسن مجوز فاز سوم آزمایشات را هم دریافت کرده است. واکسن ایران-استرالیا بر پایه پروتئینی خواهد بود. اکنون بیشتر واکسن هایی که در جهان در حال ساختن هستند و یا اینکه ساخته شده اند پایه پروتئینی دارند. واکسن های پاستور، رازی و واکسن مربوط به سیناژن در دسته چنین واکسن هایی قرار می گیرند.

واکسن فخرا به چه مرحله ای رسیده است؟

ابتدا باید بگویم واکسن فخرا فاز دوم آزمایشات را با موفقیت پشت سر گذاشته است و در حال اخذ مجوز جهت آغاز فاز سوم هستند. امیدوارم هر چه سریعتر نتایج فازهای مختلف آزمایشی واکسن های ایرانی مشخص شود و مجوز را هر چه سریع تر بگیرند و وارد چرخه واکسیناسیون عمومی بشوند.

محققان در کشورهای مختلف به این نتیجه رسیده اند بهترین واکسن هایی که در جهان برای کرونا ساخته شده یکی همین واکسن های پروتئینی هستند و دیگری در دسته واکسن هایی قرار می گیرند که مبنای آنها mRNA است. در این رابطه شما چه نظری دارید؟

همه چیز بستگی به «کفایت» واکسن در چرخه واکسیناسیون عمومی دارد. مهم نیست واکسن از چه نوعی باشد، مهم این است یک واکسن تا چه اندازه می تواند قدرت ایمن زایی ایجاد کند. اللبته آنطور که مشخص به نظر می رسد واکسن های مسنجر mRNA از کفایت بالایی برخوردار هستند. از این واکسن ها می توان به فایزر و مدرنا اشاره کرد. این نوع واکسن ها ایمنی بسیار قوی و قابل توجهی را برانگیخته می کنند.

واکسن های پروتئینی چطور؟

تریال های مربوط به واکسن های پروتئینی نظیر نوواوکس نیز نشان داده این واکسن ها نیز از کفایت بسیار بالایی برخوردار است. ساخت واکسن کشور کوبا که با مشارکت پاستور ایران انجام می شود نیز آزمایشات متعددی داشت و این آزمایشات نشان داد این واکسن پروتئینی در سه دوز ایمنی بالای 91.2 درصد ایجاد می کند. این اطلاعات اولیه ای است که به دست آمده. به هر حال به نظر می رسد واکسن های پروتئینی در جهان که چند تایی از آنها در ایران ساخته شده کفایت بالایی دارد و اثربخشی قابل توجهی از خود بر جای می گذارد. هر چقدر از این دست واکسن ها بیشتر استفاده کنیم قطعا به نفع ما خواهد بود.

این واکسن ها از هر نوعی که باشند در تقابل با واریانت های جدید کرونا چه خواهند کرد؟

به ایمنی بالای 91.2 درصد واکسن کوبایی اشاره کردم. این نتایج در تقابل با واریانت های جدیدی که اکنون در سطح جهان می چرخد به دست آمده است نه واریانت های قدیمی. بیش از 70 درصد ویروس های جهش یافته ای که در جهان می چرخند دلتا هستند و بخشی مهم دیگری از این جهش یافته به بتا (آفریقای جنوبی) مربوط می شود.  آن نتایج برای ما بسیار خوشحال کننده بود چرا که بتا ایمنی گریزترین واریانت کرونا به شمار می آید. بیشترین نگرانی مربوط به این واریانت می شود و اکنون این خبر خوبی است که یک واکسن تا این اندازه در برابر بتا مقاومت نشان می دهد. ولی ما همچنان باید منتظر نتایج واکسن پاستور در ایران هم باشیم. الان هم دلتا به شدت در کشور در حال چرخش است و همین باعث می شود تا اطلاعات خوبی به دست بیاوریم که آیا این واکسن در برابر دلتا هم موثر است یا خیر. واریانت های جدید واقعا ایمنی گریز هستند.

اکنون از دلتا به عنوان ویروس غالب در جهان یاد می کنند اما شما می گویید که بتا مسری تر است.

دو ویروس دلتا و بتا و البته دلتاپلاس بسیار مسری و ایمن گریز هستند. اگر واکسنی فازهای آزمایشی را پشت سر بگذارد و در جوامعی که به شدت درگیر این ویروس های جهش یافته هستند عملکرد خوبی از خود بر جای بگذارد آنگاه می توانیم بگوییم آن واکسن موفق عمل کرده است. هدف ما در زمینه ساخت واکسن این بود که از بیماری علامت دار جلوگیری کنیم. آمار و ارقامی که تا پیش از این وجود داشت مربوط به ویروس اورجینال ووهان بود اما در رابطه با واریانت های جدید از آنجایی که کاهش اثربخشی واکسن ها را در برابر آنها رقم می خورد هدف این شد که واکسن های ساخته شده از بروز موارد شدید بیماری و بستری شدن بیماران در ICU جلوگیری کند. افراد زیادی هستند که ژن متفاوت و بیماری های زمینه ای مختلفی دارند و به همین دلیل حتی در مواردی مشاهده کردیم افرادی که هر دو دوز واکسن را زده اند باز هم کرونا گرفته اند. بنابراین اصلاح واکسن ها یک نیاز شد.

اکنون دانشمندان از فرضیه ترکیب واکسن های مختلف برای ایجاد اثربخشی بیشتر مقابل واریانت های جدید می گویند؟

بله ، صحیح است. ما باید به دنبال راه حلی باشیم و این را آزمایش کنیم که ترکیب واکسن های مختلف تا چه اندازه می تواند در تقابل با واریانت های جدید موثر عمل کند. هم اکنون در جهان اقداماتی در این زمینه در حال انجام است و اخباری درباره ترکیب فایزر و آسترازنکا شنیده ایم. اکنون اسپوتنیک روسیه هم علیه واریانت های جدید در حال ساخت واکسن های جدید است.

موج پنجم کرونا در کشور آغاز شده است. شما وضعیت را چطور می بینید؟

دلتا بسیار مسری است. در موج چهارم ما شاهد پدیده ابتلای خانوادگی بودیم و اکنون نیز چنین وضعیتی را همزمان با شیوع دلتا می بینیم. متاسفانه باید بگویم از دو هفته دیگر افزایش تعداد قربانیان بیماری کرونا قابل پیش بینی است چرا که نرخ ابتلای روزانه هر روز بالاتر می رود. هر چقدر تعداد موارد مبتلایان روزانه بیشتر باشد به همان میزان تعداد مرگ و میر بالاتر خواهد رفت. در تقابل با موج پنجم باید بسیار جدی تر باشیم. با واریانتی روبرو هستیم که به همین سادگی نمی توان آن را جمع و جور کرد. چرخش دلتا بسیار بسیار بالاست و همانطور که بارها گفتم مقاومت این ویروس در برابر ایمنی طبیعی و حتی تاثیر واکسن بسیار بالاست. احتمال انتقال این ویروس بسیار بالاست و به همین دلیل قوانین کنترل کننده و محدودکننده باید بسیار بیشتر شود. ما باید چرخه انتقال را بشکنیم و این موضوع بسیار اهمیت دارد چرا که بیمارستان ها به شدت تحت فشار هستند. مردم باید کاری کنند تا بار کادر درمان کم شود و در عین اینکه موازین بهداشتی را رعایت می کنیم باید سرعت واکسیناسیون را نیز بالا ببریم.  

گفت و گو: هیلدا حسینی خواه / جام جم آنلاین