چیزی که شما تولید کردهاید، مالک آن شما هستید و کسی نمیتواند از تولید شما بدون مجوز از شما، استفاده کند.
همینطور شما نمیتوانید چیزی که مال خودتان نیست را به اسم خود کرده و منتشر کنید اما اگر یک عکاس یا فیلمساز باشید یا حتی نوازنده موسیقی و بخواهید محتوای چند رسانه ای خود را تولید و به فروش برسانید، چه فرآیندی را باید طی کنید؟ ما به شما در این مورد توضیح میدهیم.
هر چیزی که در اینترنت میبینید صاحبی دارد. عکس، فیلم، ویدئو، متن، مقاله، پست وبلاگی، صدا و... صاحب آن یک فرد یا شرکت یا سازمان است اما این صاحب اثر میتواند نحوه استفاده از آن را مشخص کند. میتواند مجوز استفاده از عکس خود را بدهد یا اجازه کپی مقاله خود را صرفا با ذکر نام و نویسنده صادر کند یا حتی هر نوع استفاده از جایی غیر از وبلاگ خود را ممنوع کند.
معرفی انواع حق نشر
رایجترین روش حق نشر، محفوظ بودن محتوا برای تولیدکننده و صاحب اثر است. شما حتی اجازه ندارید با ذکر نام، از محتوای دیگری استفاده کنید.
صاحب اثر میتواند اجازه استفاده از ویدئو یا عکس خود را در وبسایت شما بدون نیاز به پرداخت هزینهای بدهد اما صرفا ذکر نام دلیلی برای استفاده از محتوای دیگری نیست. یکی از مرسومترین روشهای حق نشر Creative Common است. در روش خلاقیت مشترک اجازه استفاده از محتوا از پیش داده شده است. محتوای ویکیپدیا از این نوع مطالب تامین میشود.
تصاویری که در مقالات ویکیپدیا میبینید توسط یک نفر تولید شده و وی اجازه استفاده از آن را دادهاست و دیگری میتواند حتی بدون ذکر نام، از آن استفاده کند.
در این روش صاحب اثر میتواند تبصرههای مختلفی برای انتشار محتوای خود قرار دهد. برای مثال محتوای وبلاگ نگارنده به صورت استفاده آزاد با شرط ذکر نام نویسنده است.
خبرگزاریها نیز از این روش استفاده میکنند. مثلا خبرگزاری فارس در پایین سایت خود کپیرایت نسخه ۴ خلاقیت مشترک را قرار داده است. به این ترتیب هر رسانهای میتواند محتوای فارس را در وبسایت یا روزنامه یا تلویزیون خود بدون هیچ مشکل قانونی منتشر کند.
اما برای فروش محتوا نیازمند پیروی از قوانین خاص و بسیار پیچیدهای هستید. سایتهای منتشرکننده حق تایید یا رد کردن محتوای شما را برای خود محفوظ میدانند چرا که قرار است یک عکس یا ویدئو باکیفیت به دست مصرفکننده برسد.
برای فروش عکس یا ویدئو سرویسهای زیادی وجود دارند که معروفترین آنها این موارد هستند:
ShuttelStock، Dreamstime، Adobe Stock، DepositPhotos، Alamy، 123RF.
عموما فرآیند ثبتنام برای تولید محتوا یک شیوه است. در مرحله اول ثبتنام رایگان است و اطلاعات جزئی مانند ایمیل و شماره تلفن و اسم دریافت میشود.
بهدلیل اهمیت پرداخت و امور مالیاتی، متاسفانه این سرویسها به ساکنان کشور ایران خدماتی ارائه نمیکنند.
در مرحله بعدی و برای شروع فروش حتما باید خود را در کشوری غیر از ایران معرفی کنید. اما انتشار تصاویر از داخل ایران مانند عکس یک مسجد یا پرچم ایران هیچ مشکلی ندارد.
همچنین نیازمند کارت اعتباری یا حساب PayPal برای پرداخت هستید. قیمتگذاری در اختیار پلتفرم هاست و عکاس کنترلی بر روی آنها ندارد و معمولا یک ماه پس از مشخص شدن میزان فروش، پرداخت صورت میگیرد.
جهت تهیه کارت اعتباری یا حساب پیپال برخی سایتهای ایرانی این خدمات را به شما ارائه میدهند و کشور شما را ترکیه یا جمهوری آذربایجان ثبت میکنند. در محتوایی که میفروشید باید به نشانهای تجاری دقت کنید.
اگر محتوای شما تبلیغکننده یک نشان تجاری مانند بنز باشد، شیوه نامه نشر متفاوت میشود.
در صورتی که در تصاویر خود از مدل، سوژه و کلا انسان استفاده کنید، باید سند اجازه و رضایت ایشان برای حضور در ویدئو یا فیلم خود را ارائه کنید! معمولا این سندها به صورت آنلاین و با امضای الکترونیک ساخته میشود. همچنین به هیچ عنوان نمیتوانید لوگو یا نشان شخصی روی عکسها قرار دهید.
تصاویر و ویدئوهای شما باید با بهترین کیفیت باشند و کمترین میزان ویرایش روی آنها انجام شود. ویدئوها میتواند بین ۵ تا ۶۰ ثانیه باشد و نباید شامل صداهایی مثل گوینده باشد.
بسته به وبسایت و سرویسی که استفاده میکنید، عدد پرداختی متفاوت است. همچنین فروش شما وابسته به استفاده و خریداری عکس یا ویدئو توسط کاربران است.
از آنجا که محتوای بسیار کمی از زندگی شهری و کشور ایران موجود است، انتشار تصاویر از این فضاها با استقبال خوبی مواجه میشود.
برای نگارنده انتشار ۵۰ عدد تصویر با فروش ۱۵ دلاری مواجه شد! سایت stockphoto.ir بهعنوان یک پلتفرم فروش ایرانی برای عکسهای استوک و وکتور فعالیت میکند. پیشنهاد ما این است بهدنبال سوژههای عجیب برای تولید ویدئو یا عکس نباشید.
از یک سوژه حداقل ۵۰عکس بگیرید. بسیاری از طراحان اگر از سوژه یا عکس شما خوششان بیاید و بخواهند آن را خریداری کنند، بهدنبال بهترین زاویه و حالتهای مختلف میگردند. انتشار محتوا و فروش در اینترنت نیازمند استمرار و تولید مستمر است. بدون شک فروش ۲۰۰۰ عکس میتواند درآمد قابل توجه دلاری خوبی برای شما به ارمغان بیاورد.
برخی سایتها و سرویسها محتوای چندرسانهای (صوتی، تصویری و ویدئویی) را به رایگان منتشر میکنند. این محتوا توسط کاربران تامین میشود. انگیزه کاربران عموما انتشار محتوا و اجازه استفاده است.
بسیاری از طراحان، یوتیوبرها و تولیدکنندگان محتوا از این منابع استفاده میکنند. برای مثال اگر شما از موسیقی با کپیرایت CC برای ویدئو خود استفاده کنید، اینستاگرام نمیتواند بهدلیل نقض کپیرایت ویدئو شما را حذف کند.
سایتهایی مثل Unsplash، Pexels، Pixabay بسترهایی برای یافتن و انتشار این نوع محتوا هستند. در صورتی که تصاویر خود را در این سایتها منتشر کنید، به همه افراد اجازه میدهید حتی بدون نام بردن از شما، از محتوایی که تولید کردهاید استفاده کنند.
عضویت و استفاده از این سایتها رایگان است و محدودیت جغرافیایی روی آنها لحاظ نشده است.
عباس ملک حسینی - ایدهپرداز در زمینه تجارت الکترونیک/ ضمیمه کلیک روزنامه جام جم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد