صحنه‌آرایی آمریکا در آژانس

 در چنین شرایطی آمریکا در پی آن است که با فرار روبه‌ جلو، صحنه‌آرایی و به‌گونه‌ای وانمود کند که گویی ایران نقض برجام کرده است.

این در حالی است که ایران بعد از خروج آمریکا از برجام همچنان به این توافق پایبند ماند. واقعیت آن است که خروج ایالات متحد از برجام ادامه نقض‌ های این کشور از توافق بوده است.

بعضا ذهن‌ها به این سمت می‌رود که آمریکا با خروج از برجام این توافق را نقض کرده درحالی‌که حتی زمانی که ایالات‌ متحده در زمان اوباما در برجام بود به هیچ‌یک از تعهدات خود در قبال تسهیل روابط تجاری و بانکی عمل نکرد و مانع فروش نفت ایران شد.

زمانی هم که ترامپ روی کار آمد آمریکا از برجام خارج شد و در شرایط فعلی هم ایالات‌متحده اقداماتی را شروع کرده و در پی یارگیری از برخی کشورهاست.

در همین ارتباط رابرت مالی، نماینده ویژه دولت جو بایدن در امور ایران به روسیه رفت و قرار است هفته آینده به پاریس برود و درباره ایران با مقامات این کشور به بحث و تبادل‌نظر بپردازد.

این مسأله در کنار برخی موضعگیری‌های آقای گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم قابل‌تأمل است.

واقعیت آن است که در قبال برجام مانند طرف‌های مقابل تکالیف و وظایفی داشتیم و ما به همه تکالیف عمل کردیم اما طرف‌های مقابل بی‌تعهدی کردند حتی بعد از خروج آمریکا از برجام، اروپایی‌ها عنوان کردند 11تعهد برای ما انجام می‌دهند اما حتی پیش‌پاافتاده‌ترین تعهد آنها که برقراری سازوکار اینستکس بود هم راه به‌جایی نبرد.

در چنین شرایطی آمریکا در پی آن است که اعضای آژانس را برای تحت‌فشار قراردادن ایران متقاعد کند. در روزهای اخیر مقامات مختلف اروپایی هم تماس‌هایی با ایران داشتند و به‌ضرورت بازگشت ایران به برجام اشاره‌کرده‌اند.

به‌هرحال روشی که ایران در خصوص مواضع غرب و آمریکا در پیش‌گرفته، رویکرد درستی است و باید با صبر مراتب را سنجید و درعین‌حال به اروپاییان بگوییم اگر قصد آمریکا حضور دوباره پای میز مذاکره است، باید با نگرش متفاوتی بیاید و تصور نکند با فشار آوردن می‌تواند امتیاز بگیرد.

این مسأله البته در اظهارات وزیر محترم خارجه ایران در مذاکرات تلفنی با همتایان اروپایی خود مورد تأکید بود.

این رویکرد جمهوری اسلامی ایران باید ادامه پیدا کند و درعین‌حال در موضع برجام هم تکلیف روشن و زمان برای مذاکره تعیین شود.

نکته قابل‌تأمل دیگر، موضع روس‌هاست که اعلام کردند با قطعنامه احتمالی اعضا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی علیه ایران، مخالفت خواهند کرد.

این واکنش ازاین‌جهت محل تأمل است که رابرت مالی برای همراه کردن روسیه به این کشور سفرکرده بود و به‌محض خروج مالی از روسیه، مقامات این کشور چنین موضعگیری‌ای انجام دادند.

این موضوع نشان می‌دهد سفر مالی به روسیه حداقل در این زمینه‌ها شکست‌خورده است و گرچه ممکن است روسیه و آمریکا در برخی موضوعات با هم اتفاق‌نظر داشته باشند اما با این وصف، سفر مالی به روسیه برای آمریکا بدون دستاورد بوده است.

نکته دیگر موضوع، ارسال پرونده ایران به شورای امنیت از سوی آژانس است که البته در آن تردید دارم، چراکه اگر این اتفاق بیفتد به روابط ایران با آژانس لطمه جدی وارد خواهد شد.

از سوی دیگر بعید می‌دانم که اعضای شورای حکام دچار چنین بی‌عقلی‌ای شوند اما حتی در صورت ارسال پرونده ایران به شورای امنیت، موضوع با مخالفت روسیه مواجه خواهد شد.

درمجموع همه داده‌ها نشان می‌دهد آمریکا باید از سیاست فشار دست بردارد و شرایط کنونی را در نظر بگیرد و واقعیت‌ها را ببیند و بدون زیاده‌خواهی پای میز مذاکره بیاید.

حمیدرضا آصفی - سخنگوی پیشین وزارت خارجه / روزنامه جام جم