به گزارش
جام جم آنلاین، همینطور خیلیها نگران هستند دریافت واکسن کرونا مانع اقدام به بارداری یا درمان ناباروری آنها شود. دکتر بهرنگ آبادپور، جراح و متخصص ارولوژی و ناباروری مردان و عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابنسینا در گفتگو با ما به این نگرانیها پاسخ داده است.
با توجه به اینکه ثابت شده است ابتلا به کرونا، تاثیرات موقتى بر عملکرد دستگاه تولیدمثلى مردان مىگذارد، برای خوانندگان جامجم بگویید کدام دسته از مبتلایان و تحت چه شرایطى شاهد چنین عوارضى خواهند بود؟
بیماریهای حاد و بهخصوص بیماریهای تبدار سبب اختلال در فرآیند تولید اسپرم میشوند که عموما حداکثر حدود سه ماه طول میکشد تا این اختلالات برطرف شود. در مورد بیماری کووید-۱۹علاوه بر مورد فوق، بهدلیل گیرندههای خاصی که بهعنوان منطقه اتصال ویروس کرونا و ورود آن به سلول تلقی میشود و این گیرندهها در سلولهای اعضای دستگاه تولیدمثل (علاوه بر سلولهای سیستم تنفسی) وجود دارد، این ویروس میتواند سبب اختلالات و آسیبهای بیشتری شود.
با توجه به اینکه در مطالعات انجام شده شدت اختلالات ایجاد شده در دستگاه تولیدمثل با میزان وخامت بیماری مربوط بوده است، اختلالات در افرادی که بیماری متوسط و شدید داشتهاند بیشتر مشاهده شده و طبعا هر چه اختلالات ایجاد شده بیشتر باشد، مدت طولانیتری طول میکشد تا این عوارض برطرف شود. در بسیاری از مطالعات در افرادی که بیماری خفیف داشتهاند، فرآیند تولید اسپرم دچار هیچ عارضهای نشده است.
آیا ممکن است در درازمدت، آسیبهای ناشی از کرونا بر روند باروری مردان تاثیر بگذارد؟
از آنجا که یکی از سازوکارهای آسیبرسانی ویروس کرونا به سیستم تولید مثل مردان، ایجاد تغییرات در سطوح هورمونی است، در موارد متوسط و شدید بیماری، میزان تولید هورمون الاچ (LH) افزایش و میزان ترشح هورمون تستوسترون کاهش مییابد. در واقع نسبت هورمون الاچ به هورمون تستوسترون کاهش مییابد. این تغییرات هورمونی باعث بروز آسیب سلولی در بیضهها میشود، البته خوشبختانه این آسیب موقتی است و معمولا پس از گذشت حدود سه ماه، این عوارض از بین میرود. به همین دلیل، ابتلا به کرونا میتواند بهطور مستقیم یا غیرمستقیم به دستگاه تولیدمثل آسیب برساند. اما شدت و مدت بیماری در میزان آسیب بسیار تعیینکننده است. البته به نظر میرسد بخشی از این آسیبها با گذشت زمان برگشتپذیر است، اما هنوز برای اظهارنظر درباره عوارض طولانیمدت این ویروس زود است.
آیا توصیه میشود اقدام براى فرزنددارشدن در همه مردان مبتلایان به کرونا به تعویق بیفتد؟ یا بستگی به شدت بیمارى یا وجود برخى مشکلات قبلى در شخص دارد؟
در هیچکدام از مطالعات توصیه نشده است که مردان مبتلا به بیماری کرونا پس از بهبود بیماری، اقدام به فرزنددار شدن را به تعویق بیندازند. بهخصوص در مواردی که شدت بیماری زیاد نیست.
نتایج مطالعات نشان داده است در این افراد تغییر قابل توجهی در آزمایش اسپرموگرام دیده نمیشود. از نظر وجود اسپرم در مایع منی حتی در موارد متوسط تا شدید در اکثر مطالعات، ویروس یا ژنوم آن در مایع منی مشاهده نشده است. پس منطقی است که پس از درمان کامل بیماری کووید-۱۹ روال قبلی برای بچهدارشدن یا درمان ناباروری ادامه یابد.
در مورد زوجهایی هم که مشکل سقط مکرر یا شکست ART (فناوری درمان باروری است که در آن تخمک و اسپرم به کار گرفته میشوند) داشتهاند، بررسیهای معمول (طبق شیوهنامههای درمانی) که شامل انجام اسپرموگرام و دیافآی (DFI) میشود، انجام شده و برای ادامه درمان طبق آنها تصمیمگیری شود. (دیافآی یک آزمایش تشخیصی برای بررسی ارزیابی زوجهای نابارور و زوجهای دچار سقط مکرر است. منظور از دیافآی شاخص شکست دیانای اسپرم است.)
آیا بهتر است تزریق واکسن کووید-۱۹ در مردان به بعد از اقدام براى فرزنددارشدن موکول شود؟
خیر، از نظر روند بچهدارشدن، هیچ دلیل ثابتشدهای برای تاخیر واکسیناسیون وجود ندارد و اتفاقا گفته شده است زوجهایی که در حال درمان ناباروری هستند بهتر است در اولویت دریافت واکسن باشند. زیرا اگر دچار بیماری کووید-۱۹ شوند و بهخصوص اگر بیماری شدید باشد، ممکن است سبب اختلال در فرآیند تولید اسپرم شود در حالی که واکسیناسیون هیچ مشکلی در این زمینه ایجاد نمیکند.
تزریق واکسن کرونا در روند درمان نابارورى مردان خللى ایجاد نمیکند؟
خیر. واکسیناسیون کرونا مغایرتی با روند درمان ناباروری مردان ندارد. زوجینی که قصد درمان ناباروری و انجام آیویاف دارند، بدون نگرانی میتوانند واکسن بزنند. واکسن کرونا نه بر دستگاه تناسلی مردان و نه بر دستگاه تولیدمثلی زنان اثر منفی ندارد. بنابراین، زوجین در هر مرحلهای از درمان ناباروری میتوانند واکسن بزنند. فراموش نکنید واکسیناسیون کرونا تنها راه عبور از همهگیری و توقف زنجیره تکثیر و انتقال ویروس کروناست. بنابراین، همه افراد حتما باید واکسن بزنند و به یاد داشته باشند عوارض ابتلا به بیماری کووید-۱۹ بسیار بیشتر از هر عارضه احتمالی واکسن است. بنابراین، بهطور خاص زوجهایی که قصد بارداری دارند، بهتر است پیش از اقدام به بارداری یا شروع درمان ناباروری واکسن بزنند.
منبع: روزنامه جام جم