فوت‌ و فن گفتگوی مؤثر

داشتن ارتباط و روابط اجتماعی چنانچه به شكل كارآمد و مؤثر صورت گیرد باعث می‌شود تا فرد از سلامت روان بیشتری برخوردار شود.

از آن سو افرادی كه توانایی كافی برای برقراری ارتباط صحیح اجتماعی ندارند، بیشتر در معرض خطر مشكلات فردی، بین‌فردی در زندگی و شغل و تحصیل می‌شوند.

همچنین افرادی كه كنترلی بر هیجان و خشم ندارند یا بسیار خجالتی هستند یا دچار سوءظن و بدبینی بیمارگون هستند نیز در روابط خود بیشتر با مشكل روبه‌رو خواهند شد.

پیامی‌كه دیگران برای ارتباط با یكدیگر رد و بدل می‌كنند، بخش كلامی و بخش غیركلامی‌ (زبان بدن) را دربر می‌گیرد و باتوجه به تغییر جامعه و نوع ارتباطات، نحوه تبادل پیام از حضوری به غیرحضوری متفاوت شده‌است بنابراین لازم است برای جلوگیری از ادراك غلط و سوءتفاهم، در پیام‌های نوشتاری دقت زیادی شود و برای بیان پیام‌های مهم از پیام صوتی یا تماس تلفنی یا تماس تصویری استفاده شود تا افراد درك درستی از صحبت با یكدیگر داشته باشند.

اما با این حال برخی مواقع مشاهده می‌شود كه فرد شنونده خوبی نیست یا به‌دلیل نداشتن كنترل هیجان و كنترل خشم، پیام و صحبت اعلام شده را اشتباه درك می‌كند و واكنش‌های هیجانی از خودش بروز می‌دهد.

همچنین افرادی كه تمركز پایینی دارند یا عجول هستند نیز در تبادل پیام و روابط بین فردی بسیار با مشكل روبه‌رو می‌شوند و چنانچه توانایی كنترل هیجان نداشته باشند ممكن است موقعیت‌ها و امتیازهای خود را در روابط بین فردی از دست بدهند.

در مورد زوجین و خانواده‌ ها نیز این موضوع می‌تواند عامل ایجاد تنش باشد و لازم است تا مهارت گفت‌وگوی مؤثر و شفاف و واضح داده شود و افراد از جملات غیرسرزنشی و كلمات تحقیرآمیز و تمسخر پرهیز كنند تا رابطه آنها كیفیت بهتری پیدا كند.

چنانچه فردی نیاز دارد تا مكررا منظور خود را اصلاح كند یا مدام از جملاتی نظیر «منظور من این نبود و شما بدبرداشت كردید» استفاده می‌كند، در تبادل پیام نیاز به بازبینی دارد زیرا بیشتر مكالمات چنین افرادی به اصلاح نیاز دارد.

دکتر مهرنوش دارینی - روانش شناس و مشاور / روزنامه جام جم