چالش ایجاد شغل برای نخبگان

پس از مدتی فرصتی پیش آمد تا در حضور رهبر معظم انقلاب صحبت کنم که من بحث مهاجرت ژن‌ ها را در آنجا نیز تشریح کردم که رهبری در همان جلسه دستور تاسیس بنیاد ملی نخبگان را صادر کردند و پس از مدتی کارهای اولیه برای تاسیس این بنیاد را شخصا پیگیری کردم.

اما این که چرا ما نمی‌توانیم مانع مهاجرت نخبگان شویم و قادر نیستیم از پتانسیل آنها آن‌طور که شأن علمی نخبه‌ها می‌طلبد، استفاده کنیم؛ به اعتقاد من مساله شغل است.

اگر امکان اشتغال برای نخبگان در کشور فراهم باشد و آنها در جایی قرار بگیرند که احساس اثربخشی کنند، هیچ‌وقت کشور خود را رها نمی‌کنند.

به همین دلیل معتقدم برای جذب نخبگان و حتی مهاجرت معکوس آنها، یعنی برگشت نخبگان ایرانی که خارج کشور هستند، باید پروژه ایجاد شغل به یک پروژه ملی تبدیل شود. در واقع در یک نهضت ملی باید ایجاد اشتغال صورت بگیرد و همه امکانات کشور برای اشتغال‌زایی بسیج شود.

در این میان نقش وزارت علوم این است که با توسعه فناوری، نوآوری و کارآفرینی باید شرایطی را ایجاد کنیم تا شرکت‌های دانش‌بنیان توسعه پیدا کنند زیرا ایجاد شغل برای نخبگان نسبت به ایجاد شغل برای سایر افراد هزینه بیشتری دارد و برای نخبگان باید شغل‌های خاص ایجاد کرد.

به همین دلیل ما معاونت فناوری و نوآوری را در وزارتخانه تاسیس کردیم که یکی از اولویت‌های کاری آن، مدیریت و هدایت مراکز رشد و پارک‌های علم و فناوری است تا امکان جذب بیشتر نخبگان را فراهم کند.

اقدام دیگری که مدنظر ما است ایجاد شرایط لازم برای جذب نخبگان در هیات علمی دانشگاه‌هاست. همچنین برای خدمت سربازی نخبگان هم در حال هماهنگی با نیروهای مسلح هستیم تا دانش‌آموختگان دکتری بتوانند دوره پسادکتری را در طرح‌های پژوهشی مورد نیاز کشور انجام دهند.

در کنار این اقدامات پیگیر هستیم تا از مسیر تفاهم‌نامه سه‌جانبه میان وزارت علوم،‌ نیروهای مسلح و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی بتوانیم حداقل حقوقی را نیز برای نخبگان برقرارکنیم، به طوری که دانش‌آموختگان دوره دکتری، بتوانند در زمینه نیازهای کشور کار کنند، طرح بدهند و این اقدامات به منزله خدمت سربازی‌شان تلقی شود.

محمدعلی زلفی‌ گل - وزیر علوم / روزنامه جام جم