گزارش یک سرقت نفتی

این نفتکش در ۱۹ فروردین در اطراف جزیره اوپا متوقف شد؛ خبر آمد این نفتکش در آب و هوای توفانی دریا دچار نقص فنی شده و به‌ناچار خود را به آب‌های یونان رسانده تا پناه بگیرد؛ منابع یونانی اما گفتند پگاس توقیف شده است به اتهام زیرپا گذاشتن تحریم‌های جدید.

آتن به‌عنوان یکی از کشورهای اتحادیه اروپا اعلام کرد، پگاس متعلق به دولت روسیه است و از آنجا که اتحادیه، مسکو را تحریم کرده، پس اقدام‌شان قانونی است.

مالک این کشتی نسبت به توقیف واکنش جدی نشان نداد؛ پگاس متعلق به یکی از بانک‌های روسیه بود که چند روز پیش از حمله نظامی روسیه به اوکراین، تحریم شده بود و اتحادیه اروپا هم تاکید کرده بود نفتکش‌های این شرکت و همچنین سایر کشتی‌های نفتی روسیه حق ورود به آب‌های اعضای این اتحادیه و پهلوگیری در بنادر را ندارند.

یونانی‌ها گفتند محموله این کشتی توقیف نیست و فقط نفتکش توقیف است؛ فروشنده این نفت هم می‌خواست هر چه سریع‌تر محموله خود را پس بگیرد، پرچم نفتکش پگاس را به پرچم ایران تغییر داد و نام لانا را برای آن برگزید تا بتواند با این ابزار، هم نفتکش را آزاد کند هم نفت خام خود را.

با وجود این‌، آتن در برابر درخواست‌های قانونی مقامات ایران به سکوت رادیویی خود ادامه داد و منتظر ماند تکلیف در واشنگتن روشن شود. ۱۲ روز پس از توقیف نفتکش، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا با قدردانی از تلاش‌های یونان برای اجرایی کردن تحریم‌های روسیه و توقیف یک نفتکش روسی به‌دليل تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه روسیه، گفت: «ما از گزارش‌هایی که نشان می‌دهند این نفتکش حامل نفت ایران است، مطلع هستیم.»

اعتراض به یونان

پس از اطلاع این دزدی دریایی، مقامات وزارت خارجه باز هم کاردار یونان را فراخواندند و مراتب اعترض شدید جمهوری اسلامی ایران را اعلام کردند. با وجود این‌، مقامات گارد ساحلی یونان اعلام کرده‌اند بنا به درخواست وزارت دادگستری آمریکا، محموله نفتی توقیف ‌شده ایران را در راستای اجرای تحریم‌های آمریکا به این کشور تحویل می‌دهند.

سازمان بنادر و دریانوردی هم به‌عنوان مرجع حاکمیت دریایی کشور نسبت به اقدام دولت یونان در رابطه با نگه داشتن کشتی با پرچم جمهوری اسلامی ایران و توقیف بار آن، واکنش نشان داد و در بیانیه‌ای از دولت یونان خواست که فورا به تعهدات بین‌المللی خود عمل کند.

در بخشی ازاین بیانیه آمده است: در حالی‌که این کشتی با شرایط آب و هوایی نامناسب مواجه شده و دارای مشکلات فنی بوده، مطابقات قوانین بین‌المللی درخواست کمک کرده است و بر‌اساس مقررات و استانداردهای فنی و بین‌المللی، کشتی‌هایی که در وضعیت خطر ایمنی قرار می‌گیرند و درخواست کمک‌رسانی دارند باید از سوی کشوری که در نزدیکی سواحل آن قرار گرفته‌اند به نقطه امن سواحل منتقل شوند و پس از آن، اقدامات لازم برای تعمیرات صورت پذیرد و بعد از رفع خطر به مسیر بین‌المللی خود ادامه دهند.

متاسفانه دولت یونان با وجود این‌که تعهدات بین‌المللی را پذیرفته است و به ‌عنوان عضو سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) به دولت ایران نیز تعهد دارد، دست به این اقدام زده است و درحالی‌که کشتی نیازمند انتقال به محل امن بوده، نقص فنی داشته و با شرایط نامساعد جوی مواجه شده، در سواحل یونان حضور پیدا می‌کند اما کشتی مربوط نگه داشته و بار آن که نفت بوده است، توقیف می‌شود.

این اتفاقات در حالی رخ داد که آمریکایی‌ها پس از این دستبرد بزرگ، چند فرد ایرانی را به‌دلیل حضور در شبکه فروش نفت مورد تحریم قرار دادند و ادعا کردند این افراد، نفت ایران را در اروپا و بازار شرق آسیا به فروش ‌رسانده و پولش را صرف کمک به گروه‌های مورد حمایت تهران می‌رساندند. دقیقا در روزهایی که سیگنال احیای برجام، بار دیگر شنیده می‌شد.

تخلیه نفت

بلافاصله، سفیر یونان در تهران احضار شد اما از آنجا که او در تهران حضور نداشت، کاردار یونان به وزارت خارجه دعوت شد. تهران به کاردار گفت که کشتی ایرانی به‌دلیل نقص فنی در آب‌های یونان توقف اضطراری کرده است و توقیف آن توسط گارد ساحلی، مصداق راهزنی بین‌المللی است و مسؤولیت آن با دولت یونان و تصرف‌کنندگان آن است. با وجود این، تلاش‌ها برای آزادی کشتی ایرانی ادامه داشت اما آتن پاسخ روشنی به این درخواست‌ها نداد تا دو هفته پیش که زمزمه‌های توقیف نفت ایران بیشتر از گذشته شنیده شد و به مالک کشتی اعلام شد به‌زودی صورتحساب نگهداری کشتی به او داده می‌شود تا با پرداخت هزینه نگهداری کشتی در یکی از بنادر یونان، بتواند نفتکش خود را ببرد اما نه با محموله داخلش! پیام روشنی که داده شد، معنای روشنی داشت؛ طبق دستور واشنگتن، نفت این کشتی تخلیه شده و به ایالات متحده منتقل می‌شود؛ آمریکایی‌ها هم بلافاصله یک نفتکش را راهی یونان کردند تا هر چه سریع‌تر نفت داخل لانا را بارگیری کرده و راهی این کشور شود. از سه‌شنبه هفته پیش، نفتکش تحت اجاره آمریکا در کنار کشتی ایرانی پهلو گرفت و با خیالی آسوده، ۷۰۰ هزار بشکه نفت ایران را بارگیری کرده و راهی آمریکا شد. این محموله به یک کشتی با پرچم لیبریا به نام آیس‌انرژی انتقال داده شده است که توسط شرکت کشتیرانی یونانی دایناکوم اداره می‌شود.

وحید حاجی‌ پور - گروه اقتصاد روزنامه جام جم