خروج مدارس دولتی از بن‌بست؟!

خبر این است که فرزندان مدیران آموزش و پرورش باید از مهر امسال همگی در مدارس دولتی درس بخوانند البته با این‌که ظاهر این خبر خوشایند است ولی یک پیغام در دل خود مخفی دارد، این‌که فرزندان مدیران، پیش از این در مدارس دولتی تحصیل نمی‌کرده‌اند و تازه از سال تحصیلی پیش رو قرار است این اتفاق رخ دهد اما فارغ از این بحث،‌ الزام مدیران آموزش و پرورش به ثبت‌نام فرزندان خود در مدارس دولتی بالذات می‌تواند اتفاق مهمی باشد، چراکه سال‌هاست کسانی که دنبال آموزش‌های باکیفیت می‌گردند و البته توان مالی نیز دارند،‌ روی از مدارس دولتی گردانده و به سمت مدارس غیردولتی رفته‌اند؛‌ گردشی که باعث شده به‌تدریج بسیاری از مدارس دولتی از معلمان باکیفیت خالی شده، از ضعف تجهیزات و امکانات رنج ببرند و نوعی دافعه در مردم ایجاد کنند.

اگر مدیران آموزش و پرورش فرزندان خود را به مدارس دولتی بیاورند، این امید وجود دارد که دولتی‌ها کم‌کم جان و رونقی بگیرند، البته به این شرط که معلوم شود منظور وزیر آموزش و پرورش از مدارس دولتی دقیقا کدام‌یک از آنهاست؛ آیا مدارس شاهد و سمپاد و هیات امنایی یا مدارس دولتی عادی؟

آیا منظور مدارس دولتی برند است؟

در نظام آموزشی ما مدارس تنوع زیادی دارد. به یک روایت ۱۸‌نوع مدرسه در کشورمان وجود دارد که خانواده‌ها بسته به طبقه اقتصادی، ‌اجتماعی یا فرهنگی‌شان یکی از آنها را انتخاب می‌کنند؛‌ از مدارس غیردولتی و نمونه‌دولتی گرفته تا تیزهوشان، تطبیقی،‌ هیات امنایی، شاهد،‌ قرآنی یا ماندگار.

اما در یک دسته‌بندی کلی می‌توان مدارس ایران را به دو دسته دولتی و غیردولتی تقسیم کرد که مدارس دولتی،‌ خود زیر شاخه‌های زیادی دارد، به طوری که مدارس سمپاد (تیزهوشان) و هیات امنایی جزو دولتی‌های پرطرفدار و البته باکیفیت هستند.

به همین علت محمدرضا نیک‌نژاد، ‌کارشناس مسائل آموزش و پرورش در واکنش به تاکید وزیر بر لزوم ثبت‌نام فرزندان مدیران آموزش و پرورش در مدارس دولتی، می‌پرسد که دقیقا کدام‌یک از این مدارس مدنظر است، ‌آیا مدارس دولتی عادی یا دولتی‌های‌برند؟

این کارشناس در گفت‌و‌گو با جام‌جم البته تاکید می‌کند که ثبت‌نام فرزندان مدیران در مدارس دولتی موضوع مهمی است، چراکه یک مطالبه حداقل ۱۰ ساله و موضوعی کاملا مرتبط با عدالت آموزشی است. حضور فرزندان مدیران در مدارس دولتی باعث می‌شود آنها وضع موجود را از نزدیک ببینند و برای جبران کاستی‌ها اقدام کنند، در نتیجه مدارس دولتی، کم‌کم از نظر نیروی انسانی، امکانات و تجهیزات مجهز می‌شوند.

نیک‌نژاد اما باردیگر تاکید می‌کند که اگر تحصیل فرزندان مدیران در مدارس دولتی برند مدنظر باشد، چنین نتیجه‌ای حاصل نمی‌شود. چراکه این مدارس دست‌کمی از مدارس غیردولتی ندارند و در برخی از آنها سالانه تا ۵۰ میلیون تومان شهریه پرداخت می‌شود.

چرا تقویت دولتی‌ها مهم است؟

جمله مشهوری هست که حتی برخی از مردم عادی نیز آن را تکرار می‌کنند، این‌که برای درس خواندن در دانشگاه‌های دولتی باید در مدارس غیردولتی درس خواند که منظور از آن، چرخه باطلی است که در نظام تعلیم و تربیت کشور شکل گرفته و طنزی تلخ را ایجاد کرده است. این وضع تا آنجا پیش رفته که حتی محمود امانی‌طهرانی، دبیرکل شورای‌عالی آموزش و پرورش نیز به آن نقد می‌کند. او می‌پرسد: «چرا بهترین دانشگاه‌های ما دولتی‌اند اما بهترین مدارس ما لزوما مدارس دولتی نیستند؟» و پاسخ می‌دهد: «چون۱۰۰ سال به دانشگاه‌های دولتی رسیده‌ایم اما برای مدارس چنین نکرده‌ایم».

شاید یکی از بهترین نقاطی که در آن می‌توان جایگاه مدارس دولتی و کیفیت آنها را ارزیابی کرد، نتایج کنکور سراسری باشد که اتفاقا وزیر آموزش و پرورش نیز برآن دست گذاشته است. به روایت وزیر ۸۰ درصد رتبه‌های زیر ۳۰۰۰ در همه گروه‌های آزمایشی در کنکور به مدارس سمپاد و غیردولتی تعلق دارد؛ ‌آماری واضح و البته تلخ درباره مدارس دولتی.

با اتکا به این حقایق است که محمدرضا نیک‌نژاد، کارشناس مسائل آموزش و پرورش به جام‌جم تاکید می‌کند اگر قرار است از مهر امسال فرزندان مدیران آموزش و پرورش به مدارس دولتی بیایند، حتما باید جلوی گریزگاه‌ها گرفته شود تا مدیران با بند و تبصره از این دستور سرپیچی نکنند و راه ثبت‌نام در مدارس دولتی خاص را در پیش نگیرند.

حذفیات کتاب‌ های درسی به مهر ۱۴۰۲ می‌رسد

تاکید رهبر معظم انقلاب برحذف مطالب زائد از کتاب‌های درسی و جایگزین شدن علم نافع با حفظیات صرف، مدتی است در دستور کار سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی و دفتر تالیف کتب درسی قرار گرفته اما پیگیری‌های جام‌جم نشان می‌دهد حذف مطالب غیرضروری تازه از مهر ۱۴۰۱ کلید خواهد خورد، چراکه به گفته یک منبع مطلع، ۱۹۶ عنوان کتاب درسی که در مدارس کشور تدریس می‌شود، هم‌اکنون زیر چاپ است و امکان تغییر ندارند. طبق اطلاعات کسب‌شده البته سه کارگروه برای تعیین مصادیق مطالب زائد و علم نافع تشکیل شده که از مهرماه کار خود را آغاز می‌کنند و چون این فرآیند زمانبر است؛ تغییرات،‌ حذفیات و اضافات از سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ در کتاب‌های درسی اعمال خواهند شد.

مریم خباز - گروه جامعه