ما چهار نفر، شگفت‌ انگیزیم

رئالیتی‌ شوی «چهار شگفت‌انگیز» به تهیه‌کنندگی مسعود شریعت‌نیا و کارگردانی سینا دوراندیشان با شیوه‌ای جدید در قاب تلویزیون ایران سعی در به چالش کشیدن مفاهیم و موضوعات روز جامعه را دارد و این کار را با حضور چهار کمدین با نام‌های حسام نام‌آور، سیدسالار میرکریمی،‌ صالح سلامت و مهرداد جوانمردی و به شیوه دوربین مخفی انجام می‌دهد. فصل اول برنامه در قالب ۱۰ قسمت ۴۰ دقیقه‌ای به صورت آیتم‌های مسابقه‌ای و رقابتی طراحی و اجرا شده است و چهار بازیگر آن در موقعیت‌های متعدد و متفاوت با همدیگر به رقابت می‌پردازند. این برنامه مدتی است شنبه‌ها ساعت ۲۲ روی آنتن شبکه نسیم می‌رود و در هر قسمت مخاطبان را با فضا و اتفاقاتی تازه روبه‌رو می‌کند که ضمن تلنگر، احتمالا خنده‌ای هم بر لب‌شان می‌آورد.

چهار بازیگر در قامت چهار رفیق صمیمی خود را وارد چالش‌های از پیش تعریف شده می‌کنند که مرتبط با سوژه‌های اجتماعی مثل کتابخوانی، کمک به همنوع و... است و البته فضایی کمدی دارد. بخشی از کمدی در لحظه و با شیرینی اجرای بازیگران و همچنین بازخوردهای آنی مردم به این موقعیت‌ها شکل می‌گیرد. در این میان رقابتی میان آنها ایجاد می‌شود تا ببینیم کدام‌یک می‌توانند از پس چالش بربیایند و از سوی دیگر دوربین مخفی نظاره‌گر این صحنه‌هاست. مسعود شریعت‌نیا، تهیه‌کننده در گفت‌وگو با خبرنگار جام‌جم درباره شکل‌گیری ایده برنامه و اقتباس آن از نمونه‌های خارجی بیان می‌کند: تقریبا از سال ۱۳۹۷ با یک‌سری از دوستان این موضوع را در ذهن پرورانده و در برخی آیتم‌سازی‌ها پیاده کرده بودیم. چند نمونه خارجی و به زبان‌های مختلف از این دست آثار وجود دارد که در واقع مدل‌های مختلفی از دوربین مخفی‌ است. به ایده‌ای از تلفیق نمونه‌هایی که دیده بودیم رسیدیم و در آخر طراحی برنامه چهار شگفت‌انگیز را انجام دادیم که مدتی است روی آنتن شبکه نسیم می‌بینید. این برنامه در ۱۰ قسمت۴۰ دقیقه‌ای تولیده شده و شنبه‌ها ساعت ۱۰ شب پخش می‌شود. کار تولید این برنامه از زمستان پارسال تا تابستان امسال به طول انجامید. امیدوارم پس از پخش این قسمت‌ها و دریافت بازخوردها تولید آن ادامه داشته باشد.

۴ شخصیت متفاوت

شریعت‌نیا سوژه‌های این برنامه را برگرفته از اجتماع می‌داند و در مورد هدفی که چهار شگفت‌انگیز با چالش‌های تعریف شده‌اش دنبال می‌کند، توضیح می‌‎دهد: این برنامه ابتدا با هدف ارائه طنز و سرگرمی طراحی شد و به مرور تلاش کردیم با آیتم‌ها و موضوعاتی که مطرح می‌کنیم حداقل یک تلنگری به مخاطبان بزند و اشاره کوچکی به برخی موضوعات و معضلات اجتماعی داشته باشد. البته نمی‌خواستیم برنامه موضوع محور باشد اما سعی کردیم محتوای مورد نظرمان را در دل فضای سرگرم‌کننده جای دهیم و تمام دوربین مخفی‌ها و آیتم‌های‌مان با تمی خاص جلو برود تا یکدست و منسجم باشند. این سوژه‌ها معمولا اجتماعی و برگرفته از اتفاقاتی است که اصطلاحا کف جامعه رخ می‌دهد و مردم بسیار با آنها سروکار دارند. هر یک از چهار شخصیت ثابت هر قسمت، ویژگی‌هایی دارند که تقابل‌شان با همدیگر ضمن تنوع‌بخشی به برنامه به مفرح‌تر شدن فضا کمک می‌کند. این تهیه‌کننده درباره انتخاب گروه بازیگران و طراحی شخصیت‌های آنان عنوان می‌کند: برای هر کدام از این چهار نفر، چهار کاراکتر در نظر گرفتیم که هر یک ویژگی‌های خود را دارند و تقریبا می‌توانم بگویم نمادی از بیشتر افراد جامعه هستند. حسام نام‌آور، سیدسالار میرکریمی،‌ صالح سلامت و مهرداد جوانمردی به لحاظ شخصیت، جثه، گویش و... متفاوت و مستقل هستند و همین تنوع بیشتری به فضا می‌دهد. هرکدام از این شخصیت‌ها در برنامه نقاط ضعف و قوتی دارند و قرار گرفتن این چهار نفر کنار همدیگر شمایی از یک جامعه کامل را می‌سازد؛ یعنی هیچ‌کدام از این کاراکترها کامل نیستند. ویژگی‌های شخصیت‌ها را خودمان طراحی کردیم ولی اغلب به شخصیت بازیگران نزدیک است.

شریعت‌نیا ادامه می‌دهد: قریب به ۳۵۰ نفر به‌واسطه فراخوان، تست و همچنین جست‌وجوهایی که انجام دادیم برای این نقش‌ها بررسی شدند. افرادی هم همکاران و آموزشگاه‌های بازیگری معرفی کردند، در حدود سه ماه مورد بررسی قرار گرفتند و در نهایت به این ترکیب نهایی رسیدیم. مثلا آقای صالح سلامت را از صداوسیمای یزد پیدا کردیم.

لحظه‌های طلایی و بداهه

به‌دلیل آن‌که بخش اعظمی از این رئالیتی‌شو به صورت دوربین مخفی تصویربرداری شده است به نظر می‌‎رسد بسیاری از اتفاقات باید در لحظه اتفاق افتاده باشد تا طراوت آن حفظ شود و باورپذیر از آب دربیاید.

تهیه‌کننده رئالیتی‌شوی چهار شگفت‌انگیز در مورد شکل‌گیری برخی اتفاقات در لحظه و همچنین بداهه‌گویی بیان می‌کند: بازیگران برنامه هم به‌صورت بداهه دیالوگ می‌گویند و هم بر‌اساس متن پیش می‌روند. می‌شود گفت ۲۰‌درصد از جملات و واکنش‌های بازیگران طراحی شده است. ۳۰‌درصد به‌صورت بداهه است و ۵۰‌درصد باقی مانده هم بستگی به واکنش مردم دارد. خیلی وقت‌ها به‌دلیل متفاوت‌شدن واکنش مردم نسبت به آنچه در ذهن داشتیم اساسا محتوای آیتم تغییر کرده است و نتیجه‎گیری چیز دیگری می‌شود. چون بچه‌ها متناسب با صحنه و رخدادهای میدانی تصمیم می‌گرفتند و عمل می‌کردند. در واقع بسیار منعطف جلو رفتیم.

وی می‌افزاید: ساختار آیتم‌های برنامه با همدیگر فرق می‌کند. حدود پنج شش مدل ساختار تعریف کرده بودیم و متناسب با اتفاقاتی که سر صحنه رخ می‌دهد بچه‌ها دست‌شان باز بود که کارشان را تغییر دهند. سعی کردیم به معنای واقعی رئالیتی‌ شو باشیم؛ برای همین فقط موضوع و کلیت چالش را تنظیم می‌کردیم و جزئیات را به زمان تصویربرداری می‌سپردیم. یعنی مابقی در میدان و با خلاقیت بچه‌ها رقم می‌خورد.

شریعت‌نیا درباره نوشتن متن هم توضیح می‌دهد: گروه نویسندگان این برنامه متشکل از چهار نفر بود که ایده می‌دادند و متن می‌‎نوشتند. سرپرست این تیم آقای سینا دوراندیشان بود که کارگردان چهار شگفت‌انگیز‌ است. همچنین بنده، آقای امیر عضد و احسان حسینی هم کنار او حضور داشتیم.

اینجا رقابت مطرح نیست

بخشی از این برنامه در فضای رقابتی میان چهار بازیگر شکل می‌گیرد که خود را در چالش‌های مختلف محک می‌زنند. شریعت‌نیا درباره رقابتی که در برنامه طراحی شده است، می‌گوید: رقابت بخشی از برنامه است اما هدف آن نیست. به همین دلیل آیتمی داریم که چهار نفر بازنده شدند و آیتمی هم هست که در آن هیچ‌کس بازنده نشده است. می‌شود این‌گونه عنوان کرد که به‌دنبال ایجاد فضایی سرگرم‌کننده بودیم و ضمن آن متناسب با سوژه اجتماعی انتخاب شده رقابتی را هم میان این چهار نفر به‌وجود ‌آوردیم که منعطف با بازخوردهای مردم حاضر در صحنه پیش می‌رفت.