از میان ٢١بازیکنی که در ٢٢جامجهانی تا به حال موفق به قهرمانی در ادوار مختلف آن شدهاند، تنها سه نفر افتخار بالا بردن جام را هم در کسوت بازیکن و هم سرمربی داشتهاند. بعد از ماریو زاگالو و فرانس بکنبائر، دیدیه دشان با سرمربیگری فرانسه و قهرمانی در جامجهانی ٢٠١٨ سومین نفری است که به این افتخار دست یافته است. او در هر دو قهرمانی فرانسویها سهیم بوده است.
20 سال قبل از هدایت خروسها در مسکو، دشان ٣١ ساله، به عنوان کاپیتان هم به نوعی نقش هدایتگر تیم کشورش در کسب نخستین طلای جهان در سال ١٩٩٨ را هم بر عهده داشت. گای استفان که از سال ٢٠١٢ به نوعی دست راست دیدیه در هدایت تیمملی فرانسه محسوب میشود، میگوید: «من او را از سال ٢٠٠٠ میشناسم، وقتی که کاپیتان تیم بود. از همان زمان هم مثل یک رهبر در میان بازیکنان فکر میکرد. دشان فرزند زمان خودش است و در زمان حال زندگی میکند. همین هم کلید موفقیتهای او بوده است؛ هم در سال ٩٨ و هم ٢٠١٨.»
مرور
دیدیه کلود دشان، متولد ١۵ اكتبر ١٩۶٨ در شهر بايون قسمت فرانسوی منطقه باسک و كاپيتان سابق تيم ملی این کشور است. دشان دوران بازیگری خود را معمولا به عنوان هافبک دفاعی در تیمهای مختلفی مانند نانت، چلسی، المپیک مارسی، بوردو، یوونتوس و والنسیا سپری کرده و در دوران مربی و سرمربیگری هم هدایت تیمهایی مثل موناکو، یوونتوس، المپیک مارسی و تیم ملی فرانسه را بر عهده داشته است.
آغاز
فوتبال برای دیدیه از دوران مدرسه و یک باشگاه آماتور آغاز و استعداد او سال ۱۹۸۳ توسط پیشاهنگان نانت کشف شد. دو سال بعد، او اولین بازی لیگ خود را در سال ۱۹۸۹ در مارسی انجام داد. سپس یک فصل را به صورت قرضی در بوردو سپری کرد و در دومین دوره بازی با مارسی، اولین افتخار را به عنوان یک بازیکن حرفهای کسب کرد؛ دو قهرمانی در لیگ فرانسه در سالهای ۱۹۹۱ و ۱۹۹۲. یک سال بعد، عضو اولین و تنها تیم فرانسه شد که به قهرمانی لیگ اروپا رسید و به جوانترین کاپیتانی بدل شد که تا به حال جام را بالای سر برده است.
کاپیتان
سال ١٩٨٩، اوليـــن بار ميشل پلاتينی در دیدار با تيم يوگسلاوی، دشان جوان را به تيمملی دعوت کرد. او در جامجهانی ١٩٩٨ فرانسه کاپیتان تیمملی کشورش بود و در قهرمانی تیماش نقش داشت. همچنین در سال٢٠٠٠ هم با تیمملی، به قهرمانی جام ملتهای اروپا رسید. او، در نهايـت ١٠٣ بازی برای فرانسه انجام داد كه حاصل آن به ثمر رساندن 4 گل بود. دشان سال ۲۰۰۱ بازنشسته شد و نامش در فهرستی که پله از ١٢۵ بازيكن برتر تاريخ فوتبال جهان در سال ٢٠٠٢ منتشر کرد هم قرار داشت.
آقای سرمربی
او کارش به عنوان سرمربی را با موناکو آغاز کرد و این تیم را به فینال لیگ قهرمانان رساند؛ یوونتوس را از سریB به A بازگرداند و با مارسی قهرمانی فرانسه را به دست آورد. دیدیه دشان، از سال۲۰۱۲ سرمربی تیم ملی فرانسه بوده است. اما در جامجهانی۲۰۱۴ با فرانسه در یکچهارم حذف شد و با وجود اینکه دو سال بعد هم نتوانست تیمملی کشورش را قهرمان یورو کند و به دومی بسنده کرد، جامجهانی۲۰۱۸ جایی بود که او را وارد تالار بزرگان کرد. دقیقا پس از 20سال، دوباره با تیمملی فرانسه به قهرمانی جامجهانی رسید، در مسکو و اینبار در مقام سرمربیگری. او در مراسم بهترینهای فیفا، جایزه بهترین مربی سال ۲۰۱۸ جهان را از آرسن ونگر دریافت کرد.
رویای سهگانه
آبیپوشان با شانزدهمين حضور خود در جامجهانی اینبار به دنبال دفاع از عنوان و کسب سومین قهرمانی هستند. آنها استرالیا، دانمارک و تونس را پشت سر گذاشته با 7امتیاز و صدرنشینی از گروه خود صعود کرده و در یک هشتم سوئیس را هم به خانه فرستادهاند. امشب خروسها مقابل سهشیرها به میدان میروند و برای نزدیک شدن به سهگانه جذاب خود در جامهای جهانی به آب و آتش خواهند زد.
کارنامه دشان
اهل شهر بایون
550 بازیهایی که دشان به عنوان مربی ملی و باشگاهی روی نیمکت نشسته است
297 برد
116 باخت
137 مساوی
136 حضور روی نیمکت تیم ملی
منبع: ضمیمه جام22 روزنامه جامجم
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد