فصل‌جدید دیپلماسی از دمشق تا مسکو

هفته گذشته یک هیات بلندپایه اقتصادی به ریاست مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت‌خارجه به امارات رفت و با بخش‌های مختلف اقتصادی و سرمایه‌گذاری این کشور نشست‌های مشترکی برگزار کرد درحالی‌که این اولین نشست مشترک بین مسئولان بلندپایه دو کشور در زمینه‌های مختلف بود. از سوی دیگر سفر معاون دیپلماسی اقتصادی به عشق‌آباد، پایتخت ترکمنستان و رایزنی در امور نفت و گاز اتفاق دیگری بود که از موضع اقتصادی دنبال شد اما آنچه تحرکات اخیر را مهم می‌کند، سفر زمستانی امیرعبداللهیان به روسیه و درعین‌حال سفر قریب‌الوقوع رافائل گروسی به تهران در روزهای آینده است. در این گزارش مهم‌ترین تحرکات دیپلماسی هفته‌ اخیر و روزهای پیش‌رو را مرور کرده‌ایم.

سفر به کشور اول مقاومت

حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران دیروز شنبه ۲۴ دی‌ماه در پاسخ به دعوت فیصل المقداد، همتای خود به دمشق رفت و با بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه دیدار و گفت‌وگو کرد. در این دیدار فیصل المقداد وزیر خارجه سوریه، بشار الجعفری معاون وزیر خارجه سوریه، سبحانی سفیر ایران در دمشق، ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه ایران، علی‌اصغر خاجی مشاور ارشد وزیر خارجه در امور ویژه سیاسی و مهدی شوشتری دستیار وزیر و مدیرکل غرب آسیا و شمال آفریقای وزارت خارجه حضور داشتند.

رئیس دستگاه دیپلماسی پیش از این درباره سفرش به دمشق گفته بود: در این سفر با آقای بشار اسد درباره آخرین تحولات منطقه و گفت‌وگوهای دوجانبه به رایزنی خواهیم پرداخت و علاوه بر آن با وزیر خارجه سوریه و مشاور امنیت ملی این کشور نیز دیدار و گفت‌وگو خواهیم کرد.

این پنجمین سفر امیرعبداللهیان به سوریه بود و وزیر خارجه کشورمان شهریور و مهر ۱۴۰۰ هم به سوریه سفر کرد. از سوی دیگر ۲۲دی‌ماه رسانه‌های لبنانی از سفر حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به بیروت خبر دادند و شامگاه همان روز یعنی پنجشنبه رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان به دعوت عبدا... بوحبیب، همتای لبنانی خود عازم لبنان شد.

دیدارهای امیرعبداللهیان در روز جمعه با ملاقاتش با عبدا... بوحبیب، وزیر خارجه لبنان آغاز شد و پس از این ملاقات دو وزیر خارجه در جمع خبرنگاران به تشریح گفت‌وگوهای‌شان پرداختند. وزیر خارجه ایران در دیدار همتای لبنانی ضمن تأکید بر حمایت از ثبات لبنان، از همه طرف‌های لبنانی برای گفت‌وگو به منظور تکمیل روند سیاسی در این کشور دعوت کرد.

رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران همچنین با زیاد نخاله، دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین دیدار کرد. وزیر خارجه در دیدار نخاله هم گفته بود: جمهوری اسلامی ایران همه جا با صدای بلند اعلام کرده و می‌کند که از آرمان فلسطین و آزادی کامل آن حمایت کرده و هیچ ترسی از بیان آن ندارد.
وزیر خارجه بعد از آن به دیدار نجیب میقاتی، نخست‌وزیر پیشبرد امور لبنان رفت. وزیر خارجه در دیدار با نجیب میقاتی گفت: قصد دخالت در امور داخلی لبنان‌ را نداریم اما هر کمکی نیاز باشد، آماده حمایت از لبنان هستیم.
دیدار با نبیه بری، رئیس پارلمان لبنان هم از دیگر ملاقات‌های امیرعبداللهیان در این سفر بود. رئیس مجلس لبنان در دیدار امیرعبداللهیان با این‌که جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گاه از هیچ کمکی به لبنان دریغ نکرده، از حمایت‌های ایران از این کشور قدردانی کرد.

گفت‌و‌گو با سید مقاومت و عبور از نتانیاهو

اما اتفاق مهم روز جمعه دیدار وزیر خارجه ایران با سیدحسن نصرا...، دبیرکل حزب‌ا... لبنان بود و امیرعبداللهیان در توییتی دراین‌باره نوشت با آقای سیدحسن نصرا...، دبیرکل حزب‌ا... لبنان گفت‌وگوهایی مهم و ضروری داشتم. در راستای تامین حداکثری امنیت منطقه، مقاومت بی‌تردید در بهترین شرایط خود قرار دارد. گفت‌وگو و همکاری موثر منطقه‌ای، بهترین گزینه برای امنیت، پیشرفت و توسعه جمعی است.

وزیر خارجه همچنین درباره دیدارش با دبیرکل حزب‌ا... لبنان بیان کرد: آقای سیدحسن نصرا... آخرین وضعیت منطقه را از نگاه ارزیابی‌های حزب‌ا... لبنان بیان کرد و ما درخصوص موضوعات مهمی همچون پرونده یمن، وضعیت در اوکراین و افغانستان و مذاکرات هسته‌ای و آنچه مداخلات برخی کشورها در اغتشاشات اخیر در ایران را شامل می‌شد گفت‌وگو کردیم و با توجه به روی کار آمدن دولت جعلی نتانیاهو در فلسطین اشغالی آخرین وضعیت را مورد ارزیابی قرار دادیم و اطمینان حاصل کردیم مقاومت در لبنان در بهترین وضعیت خود قرار دارد.

رایزنی با همسایه شمالی

همزمان با سفرها و تعاملات اخیر در روزهای آینده دیدار مهم دیگری هم پیش رو خواهد بود و آن سفر امیرعبداللهیان به روسیه و دیدارش با لاوروف است که احتمالا به آینده مذاکرات رفع تحریم مربوط است. درهمین‌حال وزارت خارجه روسیه اعلام کرد وزیر خارجه این کشور اواخر دی‌ماه میزبان همتای ایرانی‌اش برای رایزنی پیرامون مسائل دوجانبه،‌ منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد بود و از دیدار سرگئی لاوروف با حسین امیرعبداللهیان در ۲۷ دی در مسکو خبر داد.

آژانسی‌ها در راه تهران

این درحالی‌است که احتمال حضور رافائل گروسی به ایران تا قبل از پایان ماه ژانویه هم قطعی است به‌ویژه این‌که مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گفت‌وگویی نسبت به سفر به تهران برای گفت‌وگوهای دوجانبه اعلام آمادگی کرد.‌ رافائل گروسی، روز پنجشنبه در گفت‌وگویی با «واتیکان مدیا» در پاسخ به نگرانی پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان پیرامون توقف مذاکرات هسته‌ای با ایران عنوان کرد: «حق با پاپ است، مذاکرات به بن‌بست خورده است. گفت‌وگوهایی انجام شده است. دیدارها و تبادلاتی انجام شده و به همین دلیل است که آژانس ــ و خود شخص من ــ نمی‌خواهیم خلأ سیاسی پیرامون چنین مسأله خطرناکی باقی بماند.» به نوشته پولیتیکو، گروسی در جریان این سفر تلاش خواهد کرد تا ایران را به همکاری با آژانس در راستای بخشی از تحقیقات خود در مورد برنامه هسته‌ای ایران متقاعد کند. البته قبل از این هم جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بعد از دیدار با وزیر خارجه ایران در حاشیه نشست بغداد۲ در اردن گفته بود: «ما توافق کردیم که باید کانال ارتباطی را باز نگه داریم و برجام را براساس مذاکرات وین احیا کنیم.»

روزنامه جام جم