گفت‌وگو با یک کارشناس مسائل اقتصادی درباره مشاغل خانگی

دست برتر زنان در مشاغل خانگی

قالی‌اش که تمام شد آن را روی زمین انداخت تا یک دل سیر آن را تماشا کند. گل‌های رنگی قالی انگار با او حرف می‌زدند. کمی دست‌هایش را به هم مالید و آنها را خم و راست کرد تا به قول خودش صدا کند‌.

کد خبر: ۱۳۹۹۵۰۰

نویسنده ملیحه محمودخواه - گروه جامعه

انگار همه خستگی این دو سالی که قالی‌اش روی دار بود از دست‌هایش بیرون رفت‌. می‌دانست زحماتش حالا به نتیجه رسیده است و با پولی که از فروش قالی به دست می‌آورد می‌تواند تکانی به سر و وضع خانه‌اش بدهد‌. مدت‌ها بود که دلش می‌خواست یخچال خانه‌اش را عوض کند، اما شرایطش مهیا نمی‌شد و حالا دسترنجش می‌توانست یخچال نویی شود در گوشه آشپزخانه‌اش. احساس رضایت می‌کرد و همان موقع در فکر برپا کردن دار بعدی بود‌.

در دنیای امروز مشاغل خانگی زنان نقش مهمی در اقتصاد خانوار دارند. زنان نیروی کار توانمند و مستعدی هستند که حضور آنها در خانه نباید مانع از پیشرفت و استقلال شخصی آنها شود. این روزها برخی از مشاغل خانگی راهی برای کسب درآمد خانواده‌ها شده است‌. در واقع با این کار زن در خانه در کنار وظیفه همسری و مادری و رسیدگی به مدیریت خانه‌ می‌تواند نقش مهمی هم در اقتصاد خانواده ایفا کند.

فعالیت زنان در عرصه‌های مختلف و حضورشان در اجتماع از جمله اتفاقات خوبی بود که پس از انقلاب فضای آن برای زنان مهیا شد. برای همه زنان امکان کار در بیرون از خانه وجود ندارد و بسیاری از زنان ترجیح می‌دهند نقش همسری و مادری خود را در اولویت وظایف خود قرار دهند و در کنار این وظیفه مهم در فعالیت اقتصادی خانواده نیز نقش ایفا کنند. اتفاقی که در نسل‌های قبل‌، پررنگ‌تر به نظر می‌رسید و زنان با انجام کارهای سنتی و دستی و خلق آثار هنری تلاش می‌کردند علاوه بر این‌که نقش مادری خود را به درستی ایفا کنند راهی هم برای افزایش درآمد خانواده باز کرده و چرخ زندگی را بچرخانند.

 چرا شغل خانگی مهم است؟

آمارها نشان می‌دهد بیش از ۳۴۰ شغل خانگی در کشور شناسایی شده است. محمد میرحسینی، کارشناس اقتصادی در خصوص اهمیت مشاغل خانگی به جام‌جم می‌گوید: «رغبت زنان به انجام مشاغل خانگی از دیرباز وجود داشته و بیش از ۷۰درصد مشاغل خانگی توسط زنان انجام می‌شود و علاوه بر ایفای نقش در توسعه اقتصادی کشور، چرخ اقتصاد خانواده را نیز می‌تواند بچرخاند.»

او به نقش پررنگ مشاغل خانگی در روستاها اشاره کرده و می‌گوید: «بحث درآمدزایی از مشاغل خانگی در روستاهای کشور پررنگ‌تر است و در واقع بانوان هنرمند ما در این مناطق با هنر دست خود هم بسیاری از لوازم مورد نیاز خانه را درست می‌کنند هم با فروش این محصولات درآمد خانواده را افزایش می‌دهند.»

میرحسینی بر این باور است که مشاغل خانگی از چند جنبه برای خانواده اهمیت داشته و به صرفه‌تر است‌. او توضیح می‌دهد:« ایجاد توازن بین مسئولیت خانوادگی زنان و اشتغال آنان، حذف هزینه‌های مربوط به خرید، رهن و اجاره کارگاه و ایاب و ذهاب، استفاده از نیروی کار سایر اعضای خانواده و ایجاد زمینه‌های کار خانوادگی، امکان انتقال تجارب از طریق آموزش غیررسمی به شیوه استاد شاگردی بین اعضای خانواده از مهم‌ترین مزایای مشاغل خانگی است که می‌تواند به عنوان مزیت‌های شغل خانگی به شمار برود.»

او به این نکته اشاره می‌کند که « مزیت دیگر کار خانگی این است که حجم زیادی از مشاغل خانگی تولیدی است و در واقع زن در خانه در کنار نگهداری از فرزندان به خلق یک اثر مانند قالی یا صنایع دستی می‌پردازد و علاوه بر انجام یک کار تولیدی، درآمد سرانه خانواده را نیز افزایش می‌دهد.»

او به نوع دیگری از مشاغل نیز اشاره کرده و می‌گوید‌: «در سال‌های اخیر بحث مزون‌های خانگی زیاد باب شده است به این طریق که این فروشندگان از افراد کارت شناسایی گرفته و مبلغی از آنها دریافت می‌کنند و در عوض به آنها لباس می‌دهند و فروشندگان در منزل می‌توانند به هر مبلغی که می‌خواهند آنها را بفروشند. گاه نیز این البسه در محیط‌های زنانه نظیر آرایشگاه‌ها فروخته می‌شو‌د.»

این کارشناس اقتصادی به بحث تدریس خصوصی نیز گریزی می‌زند و تاکید می‌کند که «تعداد زیادی از فارغ‌التحصیلان رشته‌های مختلف که به هر دلیل وارد بازار کار نشده‌اند‌، فعالیت خود را در حوزه آموزش ادامه می‌دهند و به تدریس خصوصی می‌پردازند. این اتفاق سبب می‌شود هم فرد ساعت زیادی را در خارج از خانه نباشد هم با استفاده از تجربه و تحصیلات خود درآمدی را به خانه وارد می‌کند‌.»

او ادامه می‌دهد: «ما در برخی شهرها و روستاها شاهدیم که بانوان‌ کارگاه‌های مختلفی از جمله تولید قارچ یا سبزی خشک‌کنی در خانه راه انداخته‌اند و از این طریق هم مشغول به کارند و هم با حضور در کنار خانواده، فعالیت اجتماعی دارند.

چالش‌های مشاغل خانگی

او با اشاره به چالش‌های مشاغل خانگی اظهار می‌کند: «تداخل كار و زندگی ممكن است برخی اوقات خوشایند سایر اعضای خانواده نباشد. ارتباط با بازار و فروش محصولات محدود می‌شود. پایین بودن تیراژ تولیدات و یا سطح خدمات قابل ارائه به دلیل محدودیت نیروی انسانی، معمولا درآمد محدودتری در پی دارد، تعریف نشدن بیمه‌های اجتماعی خاص این مشاغل و... از جمله مشکلات و چالش‌های پیش روی مشاغل خانگی محسوب می‌شود.» با این وجود میر‌حسینی بر این موضوع تاکید دارد که کسب و کار مشاغل خانگی می‌تواند با سرمایه پایین شروع شود و این اتفاق نقطه مثبتی در شروع کار باشد. به هر جهت باید از جایی هوشمندانه، با مطالعه و با اعتماد به نفس شروع کرد. هیچ وقت ناامید نباشید و در مسیرتان دست از تلاش نکشید. این فرمول شماره یک اغلب کارآفرینان برتر بوده است.