حالا صبح دیروز با حضور رئیس‌جمهور، موشکی رونمایی شد که همین چند ماه قبل و در اوج ناآرامی‌های ایران، مقامات غربی با تردید به آن نگاه می‌کردند اما موشک هایپرسونیک فتاح قرار است معادلات جدیدی را برای کشورمان رقم بزند ولی این موشک چه ویژگی‌هایی دارد که رونمایی آن تا این حد جنجالی شده است؟
«فتاح؛ موشک هایپرسونیک سپاه رونمایی شد»؛ این خبر شش کلمه‌ای مرزهای دفاع، تهاجم و بازدارندگی را کاملا تغییر داده است؛ درواقع هایپرسونیک اشاره به سرعت بالای موشک دارد که ویژگی اصلی آن قدرت مانوردهی آن است که می‌تواند هم در داخل و هم در بیرون از جو مانور ایجاد کند. اما چرا مانور این موشک مهم است؟
مانور موشک‌های بالستیک باعث می‌شود که سامانه‌های دفاع هوایی امکان و قابلیت پیدا کردن نقطه آینده آنها را نداشته باشند؛ به‌طور مثال اگر یک موشک با سرعت ۲۰ماخ یعنی ۲۰برابر سرعت صوت در حال طی مسیر باشد و یک موشک پدافندی هم با سرعت حدود هشت ماخ به سمت آن شلیک شود، مجموع سرعت نزدیک‌شونده این دو موشک چیزی حدود ۲۸ برابر سرعت صوت خواهد شد.
حالا تصور کنید اگر در این شرایط موشک مانور بدهد، طبیعتا پیدا کردن نقطه بعدی این موشک برای موشک پدافندی در جهت این‌که بتواند آن را منهدم کند، کاملا غیر‌ممکن یا حداقل بسیار سخت خواهد بود. این ویژگی‌های موشک فتاح در حقیقت آن را به راهگشایی برای سایر موشک‌های نیروی هوافضای سپاه بدل کرده و با این موشک می‌توان سامانه‌های پدافندی دشمن در فاصله ۱۴۰۰کیلومتری را منهدم کرد، به این ترتیب راه برای سایر موشک‌ها جهت هدف قرار دادن اهداف دشمن باز می‌شود.
نکته طلایی اینجاست تاکنون هیچ فناوری خاصی برای مقابله با موشک‌های بالستیک با قابلیت مانور در داخل و خارج از جو ایجاد نشده است و تمام سرمایه‌گذاری ده‌ها میلیارد دلاری کشورهای غربی با ورود موشک هایپرسونیک فتاح عملا صفر خواهد شد، چرا که تا این لحظه هیچ فناوری‌ای برای مقابله با موشک هایپرسونیک ایرانی در دنیا وجود ندارد.
موشک فتاح، قاتل سامانه‌های ضد‌موشکی
حتی ایده‌های ذهنی برای مقابله با آن هم تا چند سال آینده امکان عملیاتی شدن نخواهد داشت. بنابراین با بررسی این مؤلفه‌ها متوجه می‌شویم یکی از ویژگی‌های اصلی موشک فتاح از کار انداختن سامانه‌های دفاع هوایی دشمن خواهد بود. بنابراین این موشک که جدیدترین دستاورد نیروی هوافضای سپاه است، ایران را در زمره معدود کشورهای دارنده چنین فناروی موشکی قرار می‌دهد. به همین خاطر قابلیت چشمگیری به توان موشکی کشورمان می‌دهد و به این ترتیب موشک فتاح در رده موشک‌های هایپرسونیک دسته‌بندی می‌شود. دستیابی به چنین موشکی از آن جهت حائز‌اهمیت است که به ایران قدرت مقابله با شبکه یکپارچه پدافندی که آمریکایی‌ها برنامه ایجاد آن را در منطقه داشتند، می‌دهد، کما این‌که تیر سال گذشته جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید اعلام کرد: «واشنگتن به‌دنبال یکپارچه‌سازی پدافند هوایی منطقه است.»
۴۰۰ثانیه تا اسرائیل
به‌دنبال رونمایی تهران از موشک هایپرسونیک فتاح، رسانه‌های خارجی به بازتاب گسترده این خبر و ارائه توضیحاتی درباره جزئیات این موشک پرداختند؛ رسانه صهیونیستی جروزالم‌پست با نمایش موشک فتاح، نقل‌قول سردار امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه را منتشر کرد و نوشت که «موشک هایپرسونیک فتاح می‌تواند ظرف ۴۰۰ ثانیه به اسرائیل برسد.» یواس‌نیوز هم از رونمایی ایران از موشک نسل جدید تهران خبر داد و نوشت: «موشک‌های هایپرسونیک قادر است دست‌کم پنج برابر سریع‌تر از سرعت صوت و در مسیری پرپیچ‌وخم پرواز کنند؛ قابلیتی که رهگیری آن را دشوار می‌کند.»
العربیه هم با تیتر «رونمایی ایران از نخستین موشک هایپرسونیک» به بررسی این موشک پرداخت و نوشت: «انتشار رسمی این خبر احتمالا نگرانی غرب درباره توانمندی‌های موشکی تهران را تشدید خواهد کرد.»
رئیسی: به قدرت بازدارندگی رسیده‌ایم
سید‌ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور هم در آیین رونمایی از موشک هایپرسونیک فتاح در نیروی هوافضای سپاه گفت: در کشور ما این دانش، علم و صنایع دفاعی، موشکی و نظامی بومی شده و وارداتی نیست که بتوان با تهدید و دنبال‌کردن دشمنان، آن را به حاشیه راند.
وی افزود: این در‌حالی است که رهبر معظم انقلاب درباره شرایط ما در دوران جنگ تحمیلی فرمودند که در وضعیتی بودیم که تهران، دزفول و شهرهای ایران را با موشک می‌زدند و ما قدرت دفاعی نداشتیم. رئیس‌جمهور ادامه داد: مسئولان مربوط و فرماندهان آن زمان به فکر افتاده و به این اندیشه بلند رسیدند که باید توانمند شویم و راهش این است که خودمان به سمت استقلال در صنایع دفاعی و نظامی حرکت کنیم. رئیسی بر همین اساس تصریح کرد: امروز احساس می‌کنیم که قدرت بازدارندگی به‌وجود آمده و این قدرت برای کشورهای منطقه، نقطه امنیت و صلح پایدار است.
برخورداری از دانش تنوع‌بخشی ساخت سامانه‌ها
فرمانده کل سپاه پاسداران هم در این مراسم گفت: ما به دانش و فناوری تنوع‌بخشی به انواع مختلف ساخت سامانه‌ها و تاکتیک‌پذیری سامانه‌ها در بخش‌های مختلف رسیده‌ایم؛ از جمله همین موشک فتاح که یک موشک مانورپذیر ماورای صوت است توانایی این را دارد که صفحه حرکتش را در فضا به سادگی تغییر دهد و از کمند موشک‌های ضد‌موشک عبور کند.
سردار سرلشکر پاسدار حسین سلامی در جمع خبرنگاران افزود: موشک‌های معمولی در دنیا در یک صفحه ثابت حرکت می‌کنند؛ اما این موشک، ترکیبی از دو امتیاز است که یکی سرعت بالا در فاز ورود مجدد به جو به‌واسطه داشتن سرعت تقریبی ۱۳ماخ است.
وی با بیان این‌که سرعت عاملی مهم برای عبور از سپر‌های موشکی است، گفت: علاوه بر سرعت، پدیده بسیار مهم و شگفت‌انگیزی که به لحاظ علمی و فناوری در این موشک به کار رفته، این است که موشک فتاح قادر است معادلات پروازی جدیدی بسازد، یعنی صفحات حرکت خود را در فضا تغییر دهد؛ لذا وقتی صفحات حرکت موشک تغییر می‌کند و به معادلات جدیدی دست می‌یابد، برون‌یابی و پیدا کردن نقاط بعدی حرکت موشک عملا ممکن نخواهدبود و درحالی‌که تصور می‌شود موشک نقطه خاصی را بزند، موشک نقطه دیگری را مورد اصابت قرار می‌دهد که این نوعی فریب تاکتیکی و تکنیکی است.
سردار حاجی‌زاده:
برد موشک فتاح افزایش می‌یابد
همچنین سردار امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوافضای سپاه دیروز در حاشیه رونمایی از موشک هایپرسونیک فتاح در جمع خبرنگاران درباره افزایش برد موشک فتاح اظهار کرد: موشک فتاح یک موشک مانورپذیر هایپرسونیک است که این نشان می‌دهد ایران چهارمین کشوری است که به چنین فناوری‌ای دست یافته است؛ این موشک، ضد‌موشک ندارد؛ یعنی هر نقطه‌ای را که اراده کنید، می‌توانید در فاصله ۱۴۰۰ کیلومتری مورد اصابت قرار دهید و هیچ سلاحی هم نمی‌تواند با این موشک مقابله کند؛ علت این امر هم به استفاده از نازل‌های متحرک و مانورپذیر بودن سرجنگی آن باز‌می‌گردد.
او افزود: موشک از دو قسمت تشکیل شده است که قسمت ابتدایی آن که سه متر و ۶۰ سانتی‌متر طول دارد و به تنهایی، یک موشک کامل است؛ یعنی هم موتور پیشران، هم کنترل و هم سر جنگی دارد، به قسمت دوم موشک این توانایی داده شده که در منطقه مورد تهدید دشمن و در فاصله چند‌صد کیلومتری از هدف در جهات مختلف، ارتفاعات مختلف و ترکیبی از اینها شروع به انجام مانور می‌کند که در چنین حالتی، مسیر حرکتی آن برای دشمن قابل محاسبه نخواهد بود و این به‌دلیل استفاده از سامانه‌ها و سیستم‌های کنترل‌بردار‌تر است و بر این اساس و به‌واسطه سرعت بالایی که دارد و تغییر مسیر‌هایی که انجام می‌دهد، چنانچه موشکی هم به سمت آن شلیک شود، این موشک به‌راحتی از آن عبور می‌کند.
فرمانده نیروی هوافضای سپاه درخصوص انتخاب برد ۱۴۰۰ کیلومتری برای این موشک هم گفت: اینها همه بر‌اساس اهداف مورد علاقه است. این‌که موشک فتاح را با این برد ساختیم، مفهومش این نیست که موشک با برد ۲۰۰۰ کیلومتر با این مشخصه را در آینده نخواهیم داشت؛ بلکه فعلا بردش در همین حد است و در آینده، برد آن را اضافه‌تر هم خواهیم کرد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جام‌جم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد
