عدهای زندانیان غیرعمد یا زندانیانی که بهدلیل مشکلات مالی گذرشان به زندان افتاده را آزاد میکنند یا کارهایی از این قبیل اما کار خیر محدود به این امور نیست.
هرکسی در هر موقعیت اجتماعی و با توجه به میل و علاقه یا توان و امکانات خود میتواند هر نوع کار خیری که در توان دارد انجام دهد.
مثلا دانشجویی که به بچههای دبیرستانی در درس و مدرسه کمک میکند، پزشکی که در مناطقمحروم بدون دریافت ویزیت بیماران را میبیند، افرادی که هزینه خرید روزانه یک خانواده از فروشگاه محل را پرداخت میکنند، صاحبخانههایی که برای مبلغ اجاره با مستاجر راه میآیند و ... همه اینها کار خیر است. حتی خیلی جزئیتر و راحتتر از این؛ اهدای خون هم یک کار خیر است.
کار خیر در جامعه ما از فرهنگی دیرینه برخوردار است و با زندگی مردم عجین شده. بزرگان ما همواره بر انجام کار خیر (حتی کارهای خیر بهظاهر کوچک) تاکید داشته و کار خیر را سبب رستگاری، سلامتروحی و پاککننده اعمال انسان دانستهاند. انجام کار خیر علاوه بر اینکه از فضایل اخلاقی شمرده میشود براساس آموزههای دینی به رشد و تکامل معنوی فرد هم کمک میکند.
افراد خیر کسانی هستند که به حکم وظیفه دینی و اخلاقی و براساس تعالیم و آموزههای دینی، یا براساس اصول انسانی نسبت به همنوعان خود واکنش نشان میدهند و سعی دارند در رفع مشکلات آنها اعم از مشکلات مالی، درمانی، آموزشی و ... بکوشند و از سختیها و مشقات آنها به سهم خود بکاهند.
کار خیر کردن شقالقمر نیست!
شاید برخی چنین تصوری داشته باشند که برای انجام کار خیر حتما باید وضعیت مالی خوبی داشته باشیم و خودمان هیچ مشکلی در زندگی نداشته باشیم. یا فکر میکنند افراد خیر کسانی هستند که هیچ مشکل و دغدغه شخصی ندارند یا سرمایه و پول کلانی دارند و چون خودشان از رفاه برخوردارند به سایرین هم کمک میکنند.
اما آنچه در واقعیت اتفاق میافتد این نیست. اتفاقا اغلب خیرین کسانی هستند که شاید در زندگی شخصی، چالشها و مشکلات زیادی هم دارند اما نسبت به چالشها و مشکلات دیگران هم بیتفاوت نیستند.
برای انجام کار خیر نیاز نیست حتما سرمایههای آنچنانی داشته باشیم. هرکسی میتواند در هر موقعیت اجتماعی، با هر سطحی از تمکن مالی، کار خیر انجام دهد، چراکه اصولا کار خیر فقط کمکمالی و مدرسهساختن و بیمارستانساختن یا حتی جهیزیهدادن و این قبیل کارها نیست.
کار خیری مثل اهدای خون
برخی کارهای انسانی هست که شاید چندان به چشم نیاید، مانند اهدای خون که کار سادهای است و ضرری به اهداکننده نمیزند اما در مواقع اضطراری که جان یک فرد را نجات میدهد عظمت و جایگاهش مشخص میشود. وقتی مادری در اتاقعمل پس از تولد نوزادش در وضعیت اضطراری نیاز به خون پیدا میکند، یا یک بیمار دیالیزی برای دریافت خون با مشکل گروهخونی روبهرو میشود، یا بیماری حین عمل جراحی دچار خونریزی شدید میشود و ... این مواقع است که میتوان اهمیت این کار بهظاهر ساده را دریافت.
یکی از افرادی که در این زمینه سابقه دارد و میتوان او را از پیشکسوتان اهدای خون برشمرد آقای حسین زمانی است. کسی که امروز 63 سال دارد و اولین بار در 19سالگی و به تشویق یکی از دوستانش خون داده است.
انگیزهای برای ادامه کار
زمانی، انگیزه و مشوق اصلی خود برای ادامه این کار را در سالهای متمادی اینگونه بیان میکند: «من اولینبار به تشویق یکی از دوستانم خون دادم. سال 59 سرباز بودم و برای مرخصی به تهران آمدم. روز آخر مرخصی 4 ــ 3 ساعت قبل از اعزام رفتم خون دادم و بعد راهی منطقه شدم. همین که به منطقه رسیدیم انبار مهمات ما هدف قرار گرفت و یک ترکش کوچک به دست راست من اصابت کرد. حال عمومیام خوب بود ولی خون زیادی از دست داده بودم و بعد از انتقال به بیمارستان به تشخیص پزشک باید خون دریافت میکردم. آن زمان نام اهداکننده و گروهخونی را روی کیسههایخون با ماژیک مینوشتند. وقتی کیسهخون را به من وصل کردند اسم خودم را روی کیسه دیدم. یعنی همان کیسهخونی که قبل از اعزام داده بودم حالا به خودم تزریق میشد. این اتفاق تاثیر عجیبی بر من گذاشت و انگیزه اصلی من برای اهدای خون شد.»
وی درباره تشویق اعضای خانواده و اطرافیان خود به این کار میگوید: «من همه خانواده را به این کار تشویق میکنم. برادرم از اهداکنندگان مستمر پلاسما بود ولی مشکلی برایش پیشآمد و نتوانست ادامه دهد. غیر از خانواده همه مردم را هم به این کار دعوت میکنم. بعضی از مردم از اهدای خون میترسند و نگرانند که مبادا دچار مشکل یا بیماری شوند. حتی یکبار یکی از من پرسید چقدر احتمال دارد که با اهدای خون دچار کزاز شوم؟»
لذت نجات جان یک انسان
زمانی، که از بازیگران فیلمهای طنز صداوسیماست در ادامه درباره انگیزه درونی خود برای استمرار در این کار خاطرنشان میکند: «من از بازنشستگان کادر درمان هستم و اطلاعاتی در این زمینه دارم. یک کیسهخونی که من میدهم در مدت 10 دقیقه جبران میشود اما وقتی میدانم این کیسهخون میتواند جان کسی را نجات دهد احساس لذت میکنم.»
پیشکسوت اهدای خون تهران ادامه میدهد: «من وقتی با افرادی مواجه میشوم که در این رابطه ترس و نگرانی دارند به آنها میگویم من 63 سال دارم و تا حالا بیشتر از صدبار خون دادم ولی اتفاقی برایم نیفتاده و سالم هستم. این را میگویم تا خیالشان راحت باشد که با اهدای خون اتفاقی برای آنها نمیافتد. ضمن اینکه این کار در مرحله اول به نفع خود آنهاست. چون سازمان انتقالخون آزمایشهای متعددی روی خون شما انجام میدهد و اگر خداینکرده مشکل خونی داشته باشید که از آن اطلاع ندارید به شما اطلاع میدهد. علاوهبراین خون تصفیه میشود و میزان هموگلوبین و پلاکت خون هم تنظیم میشود.»
خیلی کار سختی نیست اینکه بخواهیم کار خیر کنیم. از همه مهمتر لذتی است که با انجام یک کار خیر برای خودمان باقی میماند. لذتی که توصیفش جز برای خیرین قابل باور نیست.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد