در کنار آموزههای دینی، مذهبی و تاکید بر اینکه ضمیر وجودی کودک و نوجوان همچون لوح سفیدی است که میتوان روی آن هر چیزی را نوشت و حک و ماندگار کرد، سراغ آموزههای روانشناختی هم که برویم متوجه خواهیم شد برای شکلدهی به نظام باور افراد بهترین سنین همین دوران کودکی است. به همین علت هم این حضور و این شرکت در مراسم مذهبی حکم همان حکاکی روی لوح و ضمیر وجودی کودک و نوجوان را دارد و میتواند تا همیشه ذهن و باورهای او را در برابر تندبادهای شک و شبهه و هجمه به باورها واکسینه کند. اینها بخشی از دلایلی است که موجب میشود بسیاری از بزرگان و علمای دینی و روانشناسی توصیه کنند برای شرکت در حماسه راهپیمایی اربعین نهفقط میتوانیم فرزندانمان را هم با خود ببریم بلکه حتی توصیه میشود همه اعضای خانواده در کنار هم قدم در این مسیر عاشقانه بگذارند و از مسیر مشابه راهی بهشت کربلا شوند.
سفر خانوادگی دراربعین گرچه در بین ما ایرانیها کمتر مرسوم است اما حتما شما هم تصاویر زوار عراقی را دیدهاید که با خانواده و حتی بچه کوچک راهی این سفر معنوی شدهاند. در حالی که اگر برنامهریزی مناسبی داشتهباشید این سفر به صورت خانوادگی میتواند بسیار جذابتر باشد و اعضای خانواده از کمک و همراهی هم برخوردار میشوند و نگرانی کمتری را تجربه میکنند.
در سفر اربعین ظرفیتهای زیادی برای تربیت کودکان در آن نهفته است که با حضور دیگر کودکان در این جمع میلیونی شکوفا میشود. این سفر بهترین راه برای کسب تجربه و انتقال ارزشهاست و تا مدتها دیدن صحنههای زیبای اربعین در ذهن آنها ماندگارمیشود.
پیادهروی اربعین سفر سادهای نیست. اگر تصمیم گرفتهاید همراه کودک خردسالتان به این سفر بروید، باید تمام جوانب و مشکلاتی را که ممکن است برایتان بهوجود آید قبل از آغاز سفر درنظر بگیرید. با توجه به سن و سال فرزند یا فرزندان، شما باید وسایل بیشتری با خود بردارید. فراموش نکنید که باید صبر و تحملتان را در این سفر از قبل بیشتر کنید و به خواسته بچهها توجه داشتهباشید. این سفر میتواند تمرینی برای افزایش صبر شما و فرزندانتان باشد.
قطعا اگر فرزند زیر شش سال دارید نمیتوانید انتظار داشتهباشید بچه پابهپای شما پیادهروی کند. در چنین مواردی بهتر است با خودتان کالسکه همراه داشتهباشید و مواقعی که بچه خسته میشود او را در کالسکه بگذارید تا خستگی راه به او فشار نیاورد. برای مواقعی هم که بچهها سرحالترند و میخواهند راه بروند میتوانید وسایل اضافی را در کالسکه گذاشته و بارهایتان را راحتتر حمل کنید.
برای آنکه بخواهید با خانواده به سفر اربعین بروید باید برنامهریزی جدیتری برای سفرتان داشتهباشید و هرقدر سن بچهها کمتر باشد، این برنامهریزی باید دقیقتر شود. برای اینکه با ازدحام جمعیت مواجه نشوید، زودتر سفر خود را آغاز کنید و حدود سه روز قبل از اربعین هم بازگردید، چراکه طبق نظر برخی مراجع، از اول ماه صفر فضیلت زیارت اربعین برای زوار حسینی نوشته میشود.
سفر اربعین سفر سادهای نیست و ممکن است در طول مسیر شما با مشکلاتی مواجه شوید. پس بهتر است برای مواجهه با شرایط احتمالی آمادگی لازم را داشتهباشید. در وسایل و حتی لباس کودکان شماره تماس ایرانی یا عراقی خود یا همراهان را بنویسید تا اگر در ازدحام جمعیت او را پیدا نکردید، سایر زائران اطلاعاتی از شما داشتهباشند و با شما ارتباط برقرار کنند.
حواستان باشد که اگر خودتان یا هریک از اعضای خانواده داروی خاصی مصرف میکنند به میزان کافی از این داروها همراه داشتهباشید. در کنار داروهای شیمیایی برخی داروهای گیاهی همچون عرقنعنا، خاکشیر، لیموترش و عسل ازجمله چیزهایی است که بهتر است در کولهپشتی اربعینتان جای دهید بهخصوص اگر کودک یا سالمند همراه شما هستند.
در مسیر راهپیمایی اربعین موکبها معمولا غذاهای متنوعی به زوار ارائه میکنند و در این مسیر با مهماننوازی ویژه عراقیها مواجهیم اما حواستان باشد در استفاده از این خوراکیها زیادهروی نکنید و بهخصوص اگر معده حساسی دارید باید بدانید که غذاهای عربی ادویههای زیادی دارد و ممکن است تحریککننده باشد. بچهها هم ممکن است در مواجهه با این غذاها نتوانند آنها را بپذیرند. بههمیندلیل از تنقلاتی همچون آجیل، نخودچی، کشمش، گندمک و برنجک، چوبشور، پاستیل و بیسکویت در بستههای کوچک بهعنوان میانوعده استفاده کنید. این تنقلات بهخصوص برای کودکان مهم است.
اگر میخواهید همراه با خانواده در سفر اربعین حضور پیدا کنید، بهتر است به صورت گروهی و با کاروان بروید. بهخصوص در مورد حضور خانمها در راهپیمایی اربعین بهتر است همراه خانواده باشند یا با کاروان. مسیر اربعین مسیر سادهای نیست و لازم است تا در این سفر، اقدامات امنیتی را در نظر بگیریم. بنابه توصیه وزارت خارجه و سازمان اوقاف، سفر انفرادی به عتبات برای مردان نیز ممکن است با مشکلات و خطراتی همراه باشد و این در مورد زنان بهمراتب بیشتر خواهد بود.
مهمترین مسأله در راهپیمایی خانوادگی اربعین حضور و درک این فضاست، بنابراین اگر خودتان یا بچهها خسته شدید و حس کردید ادامه مسیر برایتان سخت است خودتان را به زحمت نیندازید و از ماشینهایی که در مسیر تردد میکنند کمک بگیرید و خودتان را به کربلا برسانید. مطمئن باشید همان مدت زمان کوتاه حضور در مشایه و پیادهروی هم آثار معنوی و تربیتی خود را روی شما، خانواده و فرزندانتان دارد.
سه تا پنج روز سفر با پای پیاده میتواند خستهکننده و سخت باشد و حتی گاهی وقتها حوصله بچهها را سر ببرد. توصیه میشود برای آنکه بچهها را سرگرم کنید چند تکه اسباببازی کوچک و سبک به همراه داشتهباشید. همچنین خوب است از این اسباببازیها و هدایای همچون تل یا گل سر تعدادی برای هدیه دادن به بچههای دیگر بهخصوص بچههای زوار عراقی یا دیگر کشورها به همراه داشتهباشید تا هم در مودت بین زوار اثرگذار باشد و هم خاطره خوشی از سفر اربعین در ذهن بچهها نقش ببندد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد