سد بانکی مقابل مسکن روستایی

عملکرد دولت در طرح نهضت ملی مسکن بسیار موردتوجه موافقان و منتقدان دولت قرار گرفته‌است؛ ولی گزارشی در مردادماه از سوی دولت ارائه شد که نشان می‌داد تعداد واحدهای مسکونی در دست اقدام و در حال ساخت در قالب طرح نهضت ملی مسکن، در مجموع یک میلیون و ۴۷۶ هزار و ۹۹۱ واحد است؛ از این تعداد واحد مسکونی، ۱۲۳ هزار و ۹۷۲ واحد در قالب نوسازی بافت‌های فرسوده، ۱۲۴ هزار و ۱۵۴ واحد در دست ساخت برای تأمین مسکن کارکنان نیروهای مسلح، ۱۱۹ هزار و ۵۷۹ واحد ظرفیت واحد مسکونی قراردادهای منعقده برای پرداخت تسهیلات ساخت مسکن به اشخاص دارای زمین (خود مالکی) و ۲۹۵ هزار و ۳۱۹ واحد تعداد واحدهای مسکونی در دست ساخت به‌منظور نوسازی مسکن روستایی است.

توقف ۱۰ساله واگذاری زمین

در شرایطی که تهیه زمین موردنیاز برای ساخت‌وساز کمی دشوار است، یکی از مهم‌ترین اقدامات دولت‌ها واگذاری بخشی از زمین‌های منابع طبیعی به افراد روستایی و حمایت مالی از مردم برای ساخت مسکن است. در گذشته به همه روستاهایی که سند توسعه روستایی داشتند، در قالب طرح هادی زمین‌های مسکونی اقساطی واگذار می‌شد؛ در حالی که بالغ بر ۱۰ سال است واگذاری زمین در این روستاها به طور کامل متوقف شده‌است. در سال‌های گذشته به ‌رغم این‌که جمعیت روستاییان رشد کرده اما زمین لازم برای ساخت مسکن به همین تعداد اندک نیز واگذار نشده‌است و همین مسأله، مهاجرت افراد و تمایل آنها برای سرمایه‌گذاری در شهر را بیشتر کرده‌است. با توجه به این که در دولت زمین‌های ارزان زیادی به متقاضیان ساخت مسکن روستایی تحویل داده شده‌است، هنوز در بسیاری از مناطق روستایی کشور حتی با وجود زمین‌های بدون استفاده در حاشیه روستاها، به‌خاطر اختلافات منابع طبیعی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، این زمین‌ها پلاک‌بندی نشده و مردم اجازه ساخت‌وساز در آنها را ندارند.

ساخت‌وساز گران و موجودی اندک 

بعد دیگر رونق ساخت‌وساز مسکن به‌صورت شخصی، تهیه مصالح است که با توجه به درآمد یک خانواده روستایی، تهیه این مصالح نیازمند حمایت‌های دولتی است. رقم تسهیلات کمک هزینه ساخت‌وساز مسکن روستایی از سال‌های قبل هیچ تغییری نداشته در حالی که قیمت مصالح حتی چند برابر شده‌است. دولت سیزدهم این مسأله را درک کرده و به دنبال راه‌حل آن نیز رفته‌است تا جایی که اخیرا مهرداد بذرپاش، وزیر راه و شهرسازی از افزایش تعداد و همچنین رقم وام ساخت مسکن روستایی خبر داد. وی تصریح کرد: «امروز در دولت افزایش وام نوسازی و ساخت مسکن روستایی از ۲۰۰ به ۳۵۰میلیون تومان به تصویب رسید. این خبر خوبی برای رونق بیشتر ساخت مسکن در روستاهای کشور خواهدبود. درصد سود این تسهیلات ۵ درصد است.» 
افزایش وام ساخت‌وساز مسکن روستایی خبر خوبی است اما آیا بانک‌ها زیر بار پرداخت چنین وامی خواهند رفت؟ همیشه به اعتقاد کارشناسان حوزه مسکن و به استناد شواهد می‌توان گفت یکی از موانع رونق ساخت مسکن بانک‌ها بودند؛ برخی بانک‌ها با تبدیل سرمایه‌های خود به ملک، منفعت خود را در تورم این حوزه می‌دانند.

اقدام فوری برای روستاهای کوچک

البرز حسینی، عضو کمیسیون عمران مجلس درباره لزوم ابلاغ هرچه سریع‌تر آیین نامه اعطای وام ۳۵۰میلیون تومانی مسکن روستایی توسط دولت، گفت: سال گذشته به دولت اطلاعات غلطی در روند تصویب آیین‌نامه پرداخت ۲۰۰ میلیون تومانی مسکن روستایی داده شد و تغییراتی شکل  گرفت و این مسأله مشکلاتی رابه‌وجود آورد.
حسینی افزود: آیین‌نامه اعطای وام ۳۵۰میلیون تومانی مسکن روستایی در حال تدوین بوده و بعید است تا یکی دو ماه آینده ابلاغ شود. متأسفانه مشکل این است که ساخت و ساز مسکن روستایی در دو سوم حوزه‌های انتخابیه بستگی به فصل دارد. در فصل بارندگی حدود چهار تا پنج ماه در استان‌های غربی و شمال‌غربی کشور امکان ساخت و ساز وجود ندارد. این نماینده مجلس یازدهم توضیح داد: این وقفه چند ماهه باعث می‌شود خیلی از خانوارهای روستایی با مشکل روبه‌رو شوند. همچنین این وقفه باعث افزایش قیمت‌ها هم می‌شود و بعد از این فاصله ممکن است افرادی که این وام را گرفته‌اند، نتوانند مسکن خود را تکمیل کنند.وی بیان کرد: با این رویه اداری دچار یک چرخه باطل شده‌ایم که ضرر آن را مردم می‌دهند. کار تنظیم‌گری این موضوع را بانک‌مرکزی باید انجام دهد، مخصوصا برای مردم روستاها وشهرهای زیر ۲۵هزارنفر این اقدامات باید سریع‌تر انجام شود.