بهبود شرایط اقتصادی با رأی به افراد اصلح

به گزارش جام جم آنلاین، نمایندگان مجلس شورای اسلامی براساس رأی و انتخاب مردم برگزیده می‌شوند تا به این ترتیب گامی در جهت دموکراسی برداشته وفرصتی برای حضور ومشارکت غیرمستقیم مردم در امرخطیر تصمیم‌گیری‌های کلان کشور فراهم شود، بنابراین خانه ملت از جایگاه و اهمیت بالایی برخوردار است و از آن به‌عنوان محلی برای تجلی حضور و اراده مردم در تصمیم‌گیری‌های با اهمیت کشور یاد می‌شود.

اهمیت جایگاه قانون‌گذاری مجلس در همه حوزه‌ها به‌خصوص اقتصاد بر کسی پوشیده نیست و انتظار می‌رود انتخابات پیش‌رو کمک شایانی به حل و فصل مشکلات حوزه‌های مختلف اقتصادی کشور از قبیل رکود، تورم، کمبود منابع مالی ارزان، روند رو به رشد نقدینگی، نرخ بالای بیکاری و... کند و با شفاف سازی و تنقیح انباشت قوانین، تعارض و ابهام در آن‌ها را که یکی از معضلات و مشکلات اجرای قانون در کشور است، مرتفع کند و با این اقدامات ضمن بهبود فضای کسب‌وکار، اصلاح قوانینی ازجمله قانون تجارت، قانون اصلاح نظام بانکی و سایر قوانین تاثیرگذار بر اصلاح نظام اقتصادی کشور را در دستور کار قرار دهد. نظر به اهمیت این مباحث ششمین برنامه «شش در دو» که ویژه دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان است، بررسی رویکرد مجلس سیزدهم به اقتصاد را به‌عنوان محوراصلی این برنامه مورد توجه قرار داده و از سعید لیلاز، استاددانشگاه وتحلیلگر اقتصادی و وحید شقاقی اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی دعوت کرد تا درخصوص تأثیر هر رأی درحل مشکلات اقتصادی کشوربه بیان دیدگاه‌های خود بپردازند.

این برنامه با چاشنی مسائل مهم اقتصادی از جمله معیشت و مسائل مربوط به تحریم‌ها با دو نگاه متفاوت از حوزه سیاست و اقتصاد برگزار شد و مسائل مهم بودجه‌ای و برنامه‌های توسعه‌ای و نقش مجلس در آن مورد واکاوی قرار گرفت.

امین صبحی مجری، برنامه را با این سؤال آغاز کرد که مجلس آینده باید چه ویژگی‌های داشته باشد؟
سعید لیلاز در پاسخ به این پرسش گفت: اگر بخواهم بدون نگرانی از فضای سیاسی و اجتماعی موجود نظر واقعیم را بگویم، مجلس ایران هرگز در صدر امور کشور نبوده است. به اعتقاد بنده این مسئله از صدر مشروطه تا آخر سلطنت پهلوی دائماً رنگ باخت و از بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا امروز، از مجلس اول تا مجلس یازدهم به طرق مختلف شاهد چنین مسئله‌ای بودیم. مجالس ایران در چهار دهه گذشته هم از بیرون و هم از درون مجلس جایگاهش را در نظام تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری از دست داد.

وی ادامه داد: نهاد‌های خارج از مجلس که تعدادشان روبه‌افزایش است، از اهمیت و نقش این نهاد قانون‌گذار به انحای مختلف کاسته‌اند. شورای سران قوا، مجمع تشخیص مصلحت و شورای نگهبان با تصمیماتشان نقش مجلس را محدود کرده‌اند. از سوی دیگر هم نوع انتخاب نمایندگان مجلس به‌گونه‌ای است که خود نمایندگان نیز روزبه‌روز سهم و نقش کمتری در مسائل کشور داشته‌اند. این نوع رفتار با مجلس به عوام‌گرایی و عوام‌فریبی، رنگ و لعاب داده است.

این استاد دانشگاه افزود: وقتی نمایندگان به هر دلیل یا به هر شکلی، نمایندگی اکثریت جامعه را از دست می‌دهند این مسئله موجب دوگانگی و تناقض در رفتارش می‌شود. آنان برای جلب نظر شورای نگهبان و سایر مراجع کشور یک‌طور رفتار می‌کنند و تصمیم‌گیری می‌کنند که مصداق بارز آن لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ است که رئیس سازمان برنامه‌وبودجه نامه داد و تصمیمات کمیسیون تلفیق را تغییر داد. پس یک‌چشم نمایندگان به شورای نگهبان است که مبادا به‌گونه‌ای رفتار نکنند که رد صلاحیت شوند و یک‌چشمشان به مردم است تا کاری نکنند که از دستشان ناراضی شود. اما چیزی که در عمل اتفاق می‌افتاد و طی ۲۵ سال گذشته مرتب تذکر داده‌ام و تذکراتم به جایی نرسیده است این بوده است که مجلس نباید در ارقام و اعداد دولت دست ببرد تا لایحه دولت شترگاوپلنگ نشود و اصلاً قابل‌اجرا نباشد.

این تحلیل اقتصادی شاهد مثالش را قانون برنامه هفتم و لایحه بودجه سال ۱۴۰۳ دانست و ادامه داد: به دلیل نوع نظام انتخاباتمان محتویات و بند‌های لایحه بودجه به نحوی کنار هم قرار می‌گیرد که اعتبارش را برای اجرا از دست می‌دهد. قانون برنامه هفتم توسعه و لایحه بودجه ۱۴۰۳ مملو از نیت‌های خوبی است که مشخص نیست با کدام بودجه و ساختار اجرایی می‌خواهند اجرایش کنند.

در ادامه وحید شقاقی عضو هیئت‌علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی در پاسخ به پرسش، گفت: از دهه ۱۳۴۰ شاه دنبال مشتری برای نفت ایران بود و از دهه ۱۳۵۰ برای نفت ایران مشتری پیدا کرد. نفت در آن دوره بشکه‌ای ۲ دلار بود؛ اما وقتی وارد دهه ۱۳۵۰ شدیم و قیمت نفت افزایش یافت قیمت هر بشکه نفت از دو به ۱۲ و ۱۷ دلار افزایش یافت، درآمد‌های عظیم نفتی به اقتصاد کشور پمپاژ شد و به دلیل فقدان عقلانیت در توزیع و هزینه‌کردن این حجم عظیم بودجه، مشکلات و چالش‌های کشور آغاز شد که این مشکلات تا به امروز ادامه یافته و امروز کشور با ابر چالش‌های مختلف روبرو شده است.
این اقتصاددان کشورمان با یادآوری عملکرد امیرعباس هویدا نخست‌وزیر وقت ایران و دنباله‌روی وی از سیاست‌های فرمایشی و غیرمنطقی محمدرضا پهلوی، گفت: درآمد نفتی ایران از دهه ۱۳۵۰ تاکنون حدود ۱۵۰۰ میلیارد دلار بوده است. این حجم عظیم فروش نفت موجب شکل‌گیری نهاد‌های کاریکاتوری در ایران شد. در دهه ۱۳۹۰ علاوه بر انباشت چالش‌ها و مشکلات اقتصادی گرفتار ابرچالش‌های نوظهور و چالش‌های عدیده سیاسی شدیم و شاهد برخورد فرصت‌ها و تهدید‌ها و نقاط قوت و ضعف شدیم.

وی ادامه داد: کار در دهه ۱۴۰۰ به بعد به‌مراتب از دهه‌های گذشته سخت‌تر می‌شود. شاهد ناترازی‌های مختلف در کشور هستیم. این ناترازی‌ها در حوزه عقلانیت شروع شد و به ناترازی در بودجه و آب و گاز و انرژی رسیده است. مجلس آینده با چالش‌های انباشته شده اقتصادی و سیاسی داخلی و تحولات جهان عرب به رهبری عربستان روبروست. به نظرم جایگاه دولت و مجلس در دهه ۱۴۰۰ از جایگاه بسیار ویژه‌ای برخوردار است.
به اعتقاد شقاقی یک زمانی می‌توانستیم جایگاه خودمان را در منطقه با نفت حفظ کنیم؛ اما میدان بازی تغییر کرده است.

این عضو هیئت‌علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی گفت: مجلس آینده نقش بسیار مهمی در تشدید ضعف‌ها و قوت‌ها و چالش‌ها و دستاورد‌ها دارد؛ ازاین‌رو باید به نقش بسیار مهم مردم در شکل‌دادن به این مجلس توجه ویژه کرد.

در ادامه مجری خطاب به سعید لیلاز پرسید آیا مجلس تَکرار دستاورد خاصی داشت که حالا امیدی به مجلس فعلی ندارید؟
لیلاز در پاسخ به این پرسش گفت: فرق نمی‌کند. در دوره تَکرار هم وضع همین بود. هر مجلسی که از حزب بسیج یا حزب سپاه یا حزب ملی یا سایر افراد و شخصیت‌ها به‌صورت یک‌دست پر شود عملکردش یکسان خواهد بود.
این تحلیلگر اقتصادی در واکنش به القای مجری برنامه که او را نسبت به آینده ناامید دانست، تأکید کرد: اتفاقاً به مجلس آینده بسیار امیدوارم.
وی درعین‌حال تصمیم مجلس برای افزایش سن بازنشستگی و تأیید آن در شورای نگهبان را موجب تأثیر منفی بر مشارکت مردم در انتخابات اسفندماه تحلیل کرد.
لیلاز در ادامه با بیان اینکه به دلیل تغییر قواعد جهان در حوزه انرژی دیگر نمی‌توان روی درآمد نفت همچون گذشته حساب کرد، گفت: اگر تحریم‌ها هم لغو شود باز نمی‌توانیم روی درآمد‌های نفتی برای بهبود شرایط اقتصادی کشور حساب کنیم.
این تحلیلگر اقتصادی ادامه داد: اگر درصدد حل ناترازی‌های کشور در حوزه‌های مختلف هستیم باید به مردم و نظر آنان برگردیم و تن به خواسته آنان بدهید. افزایش سن بازنشستگی برای مردم قابل‌قبول نبود. اگر مردم مسئولانشان را از خود ندادند به آنان در حل ابرچالش‌های کشور هیچ کمکی نمی‌کنند. به‌عنوان نمونه کشور در صندوق‌های بازنشستگی گرفتار ناترازی‌های فراوانی است. مردم می‌گویند کدام صندوق‌های کشور بدون دخالت‌های سیاسی که منابعشان به طور تمام از سوی خودشان تأمین شده است توسط مسئولان به‌درستی مدیریت و اداره شده است؟
به باور سعید لیلاز رفع سوءمدیریت‌ها در بخش‌های مختلف حاکمیت از طریق آشتی ملی امکان‌پذیر است و مجلس می‌تواند شروع خوبی برای این مسئله باشد.
این تحلیلگر اقتصادی خاطرنشان کرد: اقتصاد ایران هزار مسئله دارد؛ اما همه آن‌ها قابل‌حل است مشروط به اینکه مشارکت مردم حاصل شود و مشارکت مردم با احترام به رأی و نظرشان به دست می‌آید.
مجری برنامه با قطع سخنان لیلاز گفت: مردم نمی‌پذیرند که هر گرایش و جریان سیاسی سرکار بیاید تقصیر‌ها را به گردن دیگری بیندازد. به نظر شما هر رأی مردم چه فوایدی می‌تواند در اقتصاد داشته باشد؟
لیلاز ادامه داد: اگر رأی مردم به معنای افزایش مشارکت باشد حتماً تأثیر خوبی در اقتصاد و سایر بخش‌های کشور دارد. روزگاری وفور منابعِ حاصل از فروش نفت و گاز موجب پنهان ماندن مشکلات، چالش‌ها و ناتوانی‌ها در حوزه حکمرانی می‌شد؛ اما از وقتی که این درآمد‌ها کاهش یافت مسئولان به فکر مردم و گرفتن مالیات از آن‌ها افتادند. مسئولان در این وضعیت کشور مجبور به دعوت از مردم برای اداره کشور افتاده‌اند.
وی متذکر شد: دولت درصدد دریافت ۱۱۰۰ تریلیون تومان مالیات از مردم است که به نظر بنده برای اداره کشور، کار خوبی است؛ اما انجام آن به هر شکل و شیوه برای مردم پیامد‌های اجتماعی و اقتصادی دارد که یکی از آن‌ها دلسردی آنان از نظام و کاهش مشارکت در انتخابات اسفند است.
لیلاز در بخش دیگری از این نشست انتخاباتی با یادکردن از دوران ریاست‌جمهوری شهید محمدعلی رجایی، گفت: شهید رجایی که هیچ صحبت و برنامه‌ای از او در صداوسیما نیست، در دوره ریاست‌جمهوری‌اش که مصادف شد با آغاز جنگ تحمیلی مقابل دوربین تلویزیون قرار گرفت و خیلی صادقانه با مردم صحبت کرد و از نداشتن پول برای اداره کشور در دولت سخن گفت. بعدازاین صحبت‌ها ۲۰۰ درصد به قیمت بنزین افزود، اما مردم صدایشان درنیامد. چرا صداوسیما آن مصاحبه شهید رجایی را از شبکه‌هایش پخش نمی‌کند؟
مردم رجایی و خاتمی را دوست داشتند، واکنش منفی به گرانی بنزین نشان ندادند
این تحلیلگر اقتصادی افزود: این تصمیم دولت رجایی در برهه‌ای از تاریخ جهان اتفاق افتاد که قیمت بنزین در ایران از بازار‌های جهانی انرژی پیشی گرفت. اما چرا مردم واکنش منفی نشان ندادند، چون رجایی صادقانه با مردم سخن گفت. بعد از شهید رجایی دوره خاتمی رفتار مشابهی را تکرار کرد. در دولت ایشان یک‌شبه ۸۰ درصد روی قیمت بنزین گذاشته شد؛ اما باز آب از آب تکان نخورد، چون مردم خاتمی را از خودشان می‌دانستند. اما در سال ۱۳۸۶ ظرف دو سه ساعت وقتی کوپن اعلام شد بخش زیادی از پمپ‌های بنزین‌های کشور، نابود شد.
لیلاز متذکر شد: اگر مسئله بحث مشروعیت را به این دولت و جریان سیاسی و آن دولت و جریان سیاسی گره‌زده شود، کار بیخ پیدا می‌کند و مشکلات حل نمی‌شود.
در ادامه شقاقی با تأکید بر اینکه کشور در شرایط حساسی قرار دارد، گفت: طبیعتاً وقتی شرایط حساس‌تر می‌شود انتخاب‌ها هم حساس‌تر می‌شود. تا مادامی که درآمد‌های کشور بالاست، اگر اشتباه و خطایی هم سر بزند قابل پوشش است؛ اما وقتی شرایط درآمدی بحرانی می‌شود دیگر نمی‌توان سرسری از کنارش عبور کرد. نفت به‌عنوان کالای استراتژیک اهمیت خودش را ازدست‌داده در چنین شرایطی نقش مردم بسیار حیاتی می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: فرصت‌های بین‌المللی و منطقه‌ای و فرصت‌های داخلی تا سال ۲۰۴۰ پیش‌روی ماست و باید این آن‌ها به‌درستی بهره گرفت. انتخابات همیشه مهم بوده است. به مردم یادآور می‌شوم که هر رأیی به نمایندگان بدهید و انتخاب کنید اهمیت دارد؛ اما در شرایط فعلی رأی به اصلح، بسیار حیاتی است.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: انسان‌های متفکر دغدغه‌مند می‌توانند کاری کنند که جلوی سیل ویرانگر را بگیرند.
شقاقی گفت: به دلیل نظام شبهه مدرن با نظام کاریکاتوری روبرو هستیم. منافع ملی بسیار، بسیار مهم‌تر از منافع فردی است. اگر درگذشته منافع ملی خیلی دیده نمی‌شد شاید چندان مشکلی به وجود نمی‌آمد؛ اما به دلیل روبروشدن با ابرچالش‌های مختلف در کشور دیگر آن شرایط را نمی‌توان ادامه داد.

این عضو هیئت‌علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی با بیان این مثال که بنده حساب می‌کنم که برای خرید‌های زندگیم بیشتر از رای‌هایی که به نمایندگان داده‌ام بیشتر وقت گذاشتم، از مردم خواست در انتخابات شرکت کنند و برای انتخاب اصلح، وقت بگذارند.

وی ادامه داد: در شهر‌های کوچک صداقت، پاک‌دستی، سلامت مالی و حسن سابقه بر رأی‌دادن مردم بسیار تأثیر دارد. انتخاب همیشه مهم بوده؛ اما در زمان‌هایی بسیار، بسیار مهم‌تر شده است. امروز روزی است که نیازمند تصمیمات سخت است و باید از منافع فردی و گروهی فاصله بگیریم و منافع ملی ملاک قرار گیرد. تصمیم سخت نیاز به نگاه به منافع ملی دارد. در شهر‌های کوچک چه کسی می‌تواند نگاه ملی داشته باشد؟ باید برای انتخاب مجلس آینده با حساسیت بیشتری رفتار شود در غیر این صورت ناترازی‌ها به‌مراتب بدتر می‌شود.

در ادامه این نشست، سعید لیلاز گفت: نظام تدبیر و مسائل کشور به نوع اعمال حاکمیت در کشور بر می‌گردد. وقتی تصمیم گرفته می‌شود رانت توزیع شود. وقتی از مردم پرسیده شود که مهم‌ترین مسئله کشور در حوزه اقتصاد چیست عموماً مردم می‌گویند تورم. تورم بر هر چیزی اولویت دارد.
وی ادامه داد: در دعوتی که رئیس‌جمهور از اقتصاددانان داشت به ایشان گفتم از عمده مشکلات کشور که ریشه و علت‌العلل مشکلات کشور است «تورم» است. ناترازی‌ها، کسری بودجه و فساد بانکی تجلی‌شان در تورم خودش را نشان می‌دهد.

این تحلیلگر اقتصادی افزود: صندوق‌های بازنشستگی نمی‌توانند درآمد تولید کنند به همین دلیل دولت تلاش می‌کند با دخالت در کار صندوق‌ها به آن‌ها کمک کند. نتیجه این اقدام هم‌افزایش تورم و مشکلات اجتماعی ناشی از کم‌شدن تعهدات صندوق‌ها به اعضایشان است. دولت و مجلس برای ناترازی در رشد نقدینگی هیچ تدبیری نکرده‌اند. در کسری بودجه در کشور اغراق می‌شود؛ چون ناترازی در پشتش مخفی شود.

لیلاز گفت: معتقدم نهاد‌ها اگر خوب‌شکل بگیرند می‌توانند خوب کار کنند. نهاد مجلس خوب کار نمی‌کند. ۳۰ ماه از دولت رئیسی گذشته است و حالا رسیده‌ایم به جایی که قصه آن در کتاب «یک هلو، هزار هلو» شرح شده است. رئیسی و تیمش ایستاده‌اند و نظام بانکی را تحت‌فشار قرار داده‌اند تا رفتارش را اصلاح کند، اما نمی‌گویند چطور باید این کار را انجام دهد تا چالش‌های اقتصادی و اجتماعی به وجود نیاید.

در ادامه شقاقی، انتخاب نمایندگان اصلح را مورد تأکید قرارداد و گفت: به نماینده اصلح و خبره و دل‌های آبادان نیاز است.

لیلاز هم گفت: نقش مجلس در امور اجتماعی و سیاسی کمتر شده و روزبه‌روز کم‌رنگ‌تر هم می‌شود. تا زمانی که حاکمیت، خود را در انتخاب مردم ذی‌صلاح بداند مشکلات ادامه می‌یابد و این کار آسیب‌زننده است می‌خواهید بپذیرید یا نپذیرید. باید به مردم اعتماد کنیم.

این تحلیلگر اقتصادی کشور با اشاره به پایبندی مستمرش به‌نظام جمهوری اسلامی ایران، گفت: در طول سال‌های عمرم همواره در انتخابات‌های مختلف شرکت کرده و رأی داده‌ام. به‌محض اینکه قدرت انتخاب پیدا کردم آیت‌الله سید روح‌الله خمینی را انتخاب کردم. چطور می‌شود که بعد از ۴۵ سال زندگی در جمهوری اسلامی و پایبندی به این نظام گفته می‌شود به این نظام پایبند نیستیم؟ اگر به سازوکار‌های راستین انقلاب اسلامی و ملت ایران برگردیم و به مردم اعتماد کنیم، حتماً مجلسی خواهیم داشت که موردنظر حاکمیت هم خواهد بود.

به باور لیلاز، دو مجلسِ اول مشروطه و نخستین مجلس جمهوری اسلامی بهترین مجالس ایران بودند.

مردم وقت بگذارید و از بین تأییدصلاحیت‌شدگان، اصلح را انتخاب کنید

شقاقی در ادامه خواستار انتخاب مردم از بین افراد تأیید صلاحیت شده شد و گفت: به هر صورت کاندیداهایی، تأیید صلاحیت شده‌اند حالا وقت بگذارید و از بین همین افراد، اصلح را انتخاب کنید.
لیلاز در ادامه اظهار کرد: بنده از عملکرد جمهوری اسلامی سخن می‌گویم و آرزو می‌کنم اگر روزی جمهوری اسلامی نباشد بنده زودتر مرده باشم تا آن روز را نبینم. در بدترین دوره‌های جنگ انتخابات برگزار می‌شد و مجاهدان خلق حضور داشتند؛ اما انتخاب مردم چه بود؟ بنده نه حزب دارم و نه عضو حزبی که در فکر شما و دوستانتان است، هستم.
شقاقی در ادامه رو به لیلاز خواستار رسیدن به مفهوم واحد از دو واژه مورد اختلاف بین اصولگرایان و اصلاح‌طلبان شد و گفت: کلیدواژگان و مفاهیم مدنظر جریانی که شما به آن متصف هستید مثل «عدالت» و «آزادی» باید روشن و باز شود. برداشت شما از عدالت و آزادی باید روشن شود تا دچار سوءتفاهم نشویم و سخن یکدیگر را روشن‌تر و دقیق‌تر بفهمیم.

استقبال لیلاز از یک پیشنهاد شقاقی

لیلاز با استقبال از این پیشنهاد شقاقی، گفت: چه خوب است که بحث به اینجا کشیده است. شما سلولی به مسئله موردبحث نگاه می‌کنید و بنده نهادی می‌نگرم. باید اجازه دهیم صاحبان این کشور که مردم هستند هر مقدار که دوست دارند، اشتباه کنند. مردم خود باید تصمیم بگیرند نه کسانی که با نظارت استصوابی نظراتشان را به آنان دیکته می‌کنند. یکی از دلایل که مجلس کارکردش را دائماً از دست می‌دهد، عملکرد خود مجلس است. باید برای گزینش و فرصت برابر به مردم احترام قائل شد تا آنان از بین جریان‌های سیاسی انتخاب کنند.

وی متذکر شد: وضعیت مجلس به شکلی است که اگر ۲۹۰ سعید حجاریان یا ۲۹۰ فرد اصولگرا هم وارد مجلس شوند باز چالش‌ها و مشکلات کشور حل نمی‌شود.
در ادامه شقاقی از لیلاز پرسید: دلیلی که مجلس کارکردش را روزبه‌روز از دست می‌دهد چیست؟ نتیجه‌گیری شما این است که اگر فضا بازتر می‌شد افراد اصلح انتخاب می‌شدند؟ اگر این‌طور است که باید درباره مصادیق و مفاهیمی که مدنظر شماست در جلسه‌ای دیگر مناظره کنیم.

لیلاز در تأیید سخن شقاقی، گفت: بله، دقیقاً نظر بنده همین است. ضمن اینکه به مسئولان امر هشدار می‌دهم بدون مشارکت ۶۰ درصد به بالای مردم در انتخابات اسفند ۱۴۰۲ قدرت انتخاب‌های سخت در ساختار حاکمیت وجود نخواهد داشت؛ چون موجب نارضایتی بیشتر مردم و افزایش نارضایتی‌های اجتماعی می‌شود. در این صورت حاکمیت مجبور می‌شود یا به روش استالین رفتار کند و یا به روش آلمانی‌ها در بحران اقتصادی غرب متوسل شود. نتیجه هر دوی این روش‌ها موجب در پیش‌گرفتن شیوه‌هایی برای کاستن مصرف مردم و افزایش سهم کشور از جی دی پی می‌شود.

این تحلیلگر اقتصادی متذکر شد: در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ میزان تشکیل سرمایه از میزان استهلاک سرمایه بیشتر شد و این اصلاً مسئله خوبی نیست.

در پایان شقاقی گفت: به همان اندازه که وقت صرف امور روزمره می‌کنیم باید برای انتخابات وقت بگذاریم.

وی خاطرنشان کرد: قانون پولی و بانکی مهم است. بخشی از ناترازی‌های کشور بانک‌ها هستند. تصمیم‌گیری برای کنترل فساد بسیار مهم است باید ریشه‌ها فسادزدایی شود.

لیلاز هم در پایان گفت: امیدوارم انتخاباتی پرشور و با حداکثر مشارکت اتفاق بیفتد و سخنان شقاقی اجرایی شود.

این ویژه‌برنامه با اجرا و سردبیری امین صبحی و تهیه‌کنندگی حسین ماکنعلی تولید و به‌صورت تصویری از نرم‌افزار کاربردی ایران صدا و به‌صورت صوتی بر روی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳.۵ مگاهرتز رادیو گفتگو پخش می‌شود.

نسخه مکتوب و آنلاین این برنامه برای دسترسی راحت‌تر مخاطبان روی خروجی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) و مؤسسه مطبوعاتی جام‌جم در دسترس است.
مخاطبان این ویژه‌برنامه انتخاباتی می‌توانند دیدگاه‌ها و نظرات خود در خصوص مباحث انتخاباتی را به سامانه پیامکی ۳۰۰۰۰۱۰۳۵ ارسال کنند.