بیماری های قلب و عروق رایج

بیش از سه‌چهارم مرگ‌ها ناشی از مشکلات قلبی و نارسایی‌های عروقی هستند. این آمار در کشور ایران بسیار ناراحت‌کننده و نگران‌کننده است. مرگ بر اثر بیماری قلبی به‌اندازه‌ای است که با سوانح رانندگی رقابت می‌کند. دلایل مختلفی وجود دارد که سبب می‌شود افراد به این بیماری‌ها مبتلا شوند.

علاوه بر این، هر مشکل قلبی با علائمی همراه است که فرد را متوجه مشکلات خود می‌کند. برای آشنایی بیش‌تر با رایج‌ ترین بیماری‌ های قلب و عروق و همچنین شناخت علل و علائم این بیماری‌ها لطفاً تا پایان مطلب با ما همراه باشید.

بیماری قلبی چیست؟

بیشتر افراد با شنیدن نام بیماری قلبی، یاد حمله قلبی می‌افتند. شاید ازنظر بسیاری از افراد، سکته قلبی همان بیماری قلبی باشد؛ اما بهتر است بدانید که این بیماری‌ها متنوع بوده و حمله قلبی تنها یک مورد از آن‌ها است. درواقع سکته قلبی، ناشی از یک علت دیگر بوده و معلول یک علت دیگر است. بیماری‌هایی همچون نارسایی قلبی، آریتمی قلبی، بیماری عروق کرونر و... از دیگر بیماری‌های مربوط به قلب هستند. به‌طورکلی می‌توان گفت هر مشکلی که سبب ایجاد خلل در روند و نحوه عملکرد قلب شود، به‌عنوان بیماری قلبی شناخته می‌شود. هرگونه مشکل و بیماری که دستگاه گردش خون را تحت تأثیر قرار دهد و سبب شود که این اندام به‌درستی کار نکند، یک نوع بیماری قلبی است. رایج‌ ترین بیماری‌ های قلب و عروق ناشی از سبک زندگی ناسالم و تغذیه نامناسب است. برخی از بیماری‌های قلبی با مصرف دارو قابل‌درمان و یا پیشگیری هستند. البته این مسئله در صورتی ممکن است که تشخیص بیماری به‌موقع انجام شود. در مواردی دیگر ممکن است فرد به برخی از عمل‌های سرپایی نیاز داشته باشد تا مشکل خود را رفع و یا متوقف کند؛ اما در حالتی که مشکل قلب حاد باشد، به تشخیص پزشک، فرد تحت جراحی قلب باز قرار می‌گیرد.

علت ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی

برای درک علت ابتلا به بیماری قلبی ابتدا باید نوع بیماری مشخص شود. قلب یک عضو عضلانی از بدن است که سمت چپ قفسه سینه قرارگرفته است. همان‌طورکه گفته شد، مشکلات مربوط به آن در طیف گسترده‌ای قرار دارند. با تشخیص نوع بیماری متوجه خواهید شد که ریشه و علت آن چیست. رایج‌ ترین بیماری‌ های قلب و عروق ناشی از سبک زندگی ناسالم همچون مصرف مواد مخدر، غذای ناسالم، چاقی، عدم تحرک و... هستند؛ اما گاه افراد با برخی از نارسایی‌ها متولد می‌شوند. در این صورت بیش‌تر مشکلات قلبی که با آن مواجه هستند ناشی از مشکل مادرزادی است. شیوه درست زندگی به‌اندازه‌ای اهمیت دارد که با اصلاح آن می‌توان تا 80% از ابتلا به این بیماری‌ها جلوگیری کرد. درواقع در زندگی هر کس مجموعه‌ای از رفتارهای پرخطر وجود دارد که سبب می‌شوند فرد اندام‌های مختلف خود ازجمله قلب را به خطر اندازد. همین امر سبب می‌شود که بسیاری از مشکلات قلبی و عروقی قابل‌کنترل باشند.

علائم بیماری‌های قلبی

قلب یکی از اندام‌های مهم بدن است و هرگونه مشکل در بخش‌ها و اندام‌های مختلف آن یک بیماری خاص را به دنبال دارد. متأسفانه امروزه طیف وسیعی از بیماری‌های قلبی وجود دارد که افراد به آن‌ها دچار هستند. همین امر سبب می‌شود که نوع علائم در افراد مختلف متفاوت باشد. به‌طور مثال، آریتمی که از رایج‌ ترین بیماری‌ های قلب و عروق است عمدتاً با تپش قلب، سرگیجه، تنگی نفس، غش یا حالتی نزدیک به غش و... همراه است. درحالی‌که بیماری‌های قلبی که مربوط به رگ‌های خونی هستند با حالت‌هایی همچون فشار قفسه سینه، ضعف یا سردی در پا یا بازوها، احساس درد در گردن، فک، گلو، شکم و پشت شکم همراه است. سایر بیماری‌ها نیز به همین شکل هستند و هرکدام علائم خاص خود را دارند. به‌محض احساس هرگونه درد یا ضعف حتما به پزشک متخصص مراجعه کرده و از سلامت جسمانی خود مطمئن شوید. تشخیص به‌موقع نقش مهمی در پیشگیری و درمان بیماری‌ها دارد.

رایج‌ ترین بیماری‌ های قلب و عروق

پیش‌ازاین نیز گفته شد که در میان بیماری‌های مختلفی که برای قلب تشخیص داده‌شده‌اند، برخی از آن‌ها به‌عنوان رایج‌ ترین بیماری‌ های قلب و عروق در سراسر دنیا شناخته‌شده‌اند. به این صورت که آمارها نشان می‌دهد تعداد زیادی از بیماران قلبی به این دسته از بیماری‌ها دچار هستند. در ادامه آن‌ها را بررسی خواهیم کرد.

• سکته یا حمله قلبی: این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که در قسمتی از شریان‌های قلب، لخته خون ایجاد شود و جریان خون‌رسانی قطع گردد. اگر جریان خون‌رسانی به‌طور کامل قطع گردد قسمتی از عضله قلب از بین رفته و شروع به مردن می‌کند. میزان این حمله در افراد مختلف متفاوت است و به‌اندازه لخته‌ی خون، شریان قلب و... بستگی دارد. تعداد زیادی از بیماران پس از اولین حمله‌ی قلبی به زندگی عادی خود برگشته و در شرایط عمومی خوبی زندگی خود را سپری خواهند کرد. میزان سلامتی آن‌ها به رعایت دستورات پزشک، تغییر سبک زندگی و مصرف درست داروها بستگی دارد.
• نارسایی قلب: یکی دیگر از رایج‌ ترین بیماری‌ های قلب و عروق، نارسایی قلب است. نارسایی به زبان ساده یعنی بی‌کفایتی و ناتوانی قلب در پمپاژ کردن خون. این بیماری با سکته قلبی فرق دارد؛ اما بهتر است بدانید که اکثر افرادی که دچار آن می‌شوند، در گذشته سابقه‌ی حمله‌ی قلبی داشته‌اند. نام دیگر این بیماری نارسایی احتقانی است. احتقان به حالتی گفته می‌شود که مایعات در بدن تجمع می‌کنند. علت این تجمع، کاهش توان قلب در پمپاژ خون است. نتیجه‌ی این مشکل غالبا بزرگ شدن بطن چپ قلب خواهد بود. ازآنجاکه بطن چپ وظیفه دارد خون را به سراسر بدن پمپاژ کند، عملکرد ضعیف آن این بیماری را ایجاد می‌کند. نارسایی قلب می‌تواند در سمت راست قلب، سمت چپ و یا در هر دو سمت اتفاق افتد و این مسئله به نوع عملکرد این عضو از بدن وابسته است.

• آریتمی قلبی: اختلال در ریتم قلب را آریتمی می‌گویند. این بیماری که به یکی از رایج‌ ترین بیماری‌ های قلب و عروق در دنیا تبدیل‌شده است، نتیجه‌ی عملکرد نادرست پیام‌های الکتریکی قلب است. پیام‌های الکتریکی سبب می‌شوند که ضربان قلب هماهنگ شود و ریتم آن کاملا درست باشد. آریتمی ضربان را کاهش یا افزایش داده و آن را از نظم طبیعی خارج می‌کند. در توصیف این مشکل می‌توان آن را به‌نوعی تپش قلب یا بال‌بال زدن تشبیه کرد. در بسیاری از موارد این مشکل بی‌خطر بوده و افراد با داشتن آن سالیان سال به‌طور طبیعی و سالم زندگی می‌کنند؛ اما در برخی از موارد ممکن است پرخطر و حتی کشنده باشد. علائم بیماری در نوع حاد آن آزاردهنده و خسته‌کننده هستند. برای درمان این مشکل پزشک متخصص و یا فوق تخصص سعی می‌کند ضربان‌های خارج از ریتمی که تند، کند و یا نامنظم هستند را کنترل و یا حذف کند. نوع درمان به تشخیص پزشک و همچنین میزان حاد بودن مشکل بستگی دارد. گاه ممکن است عمل، بهترین درمان برای این بیماری که از رایج‌ ترین بیماری‌ های قلب و عروق است باشد. در مواردی دیگر پزشک با وارد کردن شوک به ضربانی که از ریتم خارج است آن را متوقف می‌کند که این درمان غالبا، قابل بازگشت است. در شرایطی دیگر ممکن است پزشک تنها به تجویز دارو و تغییر سبک زندگی بیمار بسنده کند.
  
  
• بیماری‌های دریچه‌ای قلب: برای آنکه خون به تمام قسمت‌های بدن برسد، باید ابتدا از دریچه‌ها عبور کند. اگر دریچه‌های قلب به‌اندازه کافی و در حد طبیعی باز نشوند و اجازه‌ی انتقال درست خون را ندهند، وضعیتی به وجود می‌آید که به آن تنگی دریچه گفته می‌شود. در یک حالت دیگر دریچه‌ی قلب به‌درستی و به‌اندازه کافی بسته نمی‌شود؛ در نتیجه خون از این دریچه نشت می‌کند. به این حالت که از رایج‌ ترین بیماری‌ های قلب و عروق مربوط به دریچه است، پس زدن خون از دریچه گفته می‌شود. دریچه‌ی قلب از دو بخش چپ و راست تشکیل‌شده است که اعضای تشکیل‌دهنده هر بخش جدا هستند. این اعضا که به لت‌های دریچه معروف هستند در سمت راست، دو عدد و در سمت چپ، سه عدد هستند. هرگاه این لت‌ها حالت برآمدگی به خود بگیرند و به سمت محفظه‌ی بالای دریچه برآمده شوند، فرد به بیماری تحت‌عنوان پرولاپس دریچه دچار می‌شود.

شناخت بیماری‌های قلب و عروق رایج

قلب یکی از مهم‌ترین اندام‌های بدن است که وظیفه خون‌رسانی را بر عهده دارد. هرگونه ایراد و اشکال در اعضای مختلف آن یک بیماری خاص را به دنبال دارد. امروزه علت اصلی بسیاری از مرگ‌ومیرها همین بیماری‌ها هستند. در ایران تعداد مرگ براثر مشکلات قلبی با سوانح رانندگی رقابت می‌کند. از رایج‌ ترین بیماری‌ های قلب و عروق می‌توان به حمله قلبی، آریتمی قلبی، نارسایی قلبی و انواع بیماری‌های دریچه‌ای اشاره کرد. ریشه و علت بیش‌تر این بیماری‌ها، زندگی و تغذیه ناسالم، مصرف مواد مخدر، چربی و کلسترول بالا، عدم تحرک و... است. در مورد علائم بیماری‌ها نیز باید گفت هر بیماری با علائم خاصی همراه است و نمی‌توان علائم مشترکی را برای همه‌ی بیماری‌های قلبی در نظر گرفت.