تیرماه ۱۳۹۹ بود که بانک مرکزی دستورالعمل پرداخت وام ودیعه مسکن را به بانکها ابلاغ کرد و از آن زمان تا کنون هر سال رقم این وام مشخص میشود تا بانکها با پرداخت این وام، باری از روی دوش مستأجران بردارند.از زمان تصویب تسهیلات کمک ودیعه مسکن تاکنون یک میلیون و ۲۹۴هزار متقاضی واجد شرایط ثبتنام کردهاند که بانکها با ۳۸۱هزارو۷۶۲ متقاضی به میزان حدود۲۹درصد قرارداد امضا کردهاند. سال ۱۳۹۹ سقف تسهیلات کمک ودیعه مسکن ۵۰میلیون تومان بود که در سالهای بعد افزایش یافت و امسال با رشد ۳۰۰درصدی نسبت به سه سال قبل به ۲۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است. متقاضیان صرفا یک بار میتوانند از این وام استفاده کنند. یعنی اگر کسی در سه سال گذشته وام را دریافت کرده، دیگر وام به او پرداخت نخواهد شد. در حالی که طبق آخرین دستورالعملهای بانک مرکزی، مبلغ این وام برای مردم تهران ۲۰۰ میلیون تومان اعلام شد و تعداد زیادی از مستاجران واجد شرایط در سامانه ثبت نام کردند اما همچنان در صف دریافت وام ماندهاند.
تأخیر در ابلاغ وام ودیعه مسکن تا آخرین ماههای سال
زمزمههای پرداخت این وام از ابتدای سال جاری مطرح شد اما در نهایت وام ودیعه مسکن۱۴۰۲ با تأخیر هشتماهه نسبت به دوره قبلی در اول بهمن درقالب بخشنامهای توسط بانک مرکزی به بانکهای مختلف ابلاغ شد اما براساس این بخشنامه متقاضیان این تسهیلات بسته به محل سکونت میتوانستند بین ۴۰تا۲۰۰میلیون تومان تسهیلات دریافت کنند.دستورالعمل وام ودیعه مسکن در حالی در بهمنماه ابلاغ شد که معمولا دریافت تسهیلات از بانکها در آخرین روزهای سال تقریبا ناممکن است و همه بانکها حسابها و صورتهای مالی خود را در آخرین ماههای سال بررسی کرده و از همینرو تمایلی به پرداخت وام ندارند. متقاضیان وام ودیعه مسکن در ماههای آخر سال با مشکل دریافت وام از سوی بانکها مواجه شده و بسیاری از آنها در این بازه زمانی فرصت دریافت تسهیلات را از دست میدهند و عملا دریافت وام برای متقاضیان به سال آینده موکول میشود. این در حالی است که با شروع سال جدید قیمت رهن و اجاره افزایش پیدا کرده و عملا این مبلغ دردی از دردهای مستاجران دوا نخواهد کرد.
کارشکنی در پرداخت وام ودیعه مسکن
برای دریافت تسهیلات کمک ودیعه باید قرارداد توسط مالکان ومستاجران در سامانه خودنویس ثبت و کدرهگیری رایگان دریافت شود. پیش از انعقاد قرارداد، اطلاعات واحد مسکونی باید درسامانه املاک واسکان به ثبت برسد.یعنی عملا مستاجران باید مبلغ ودیعه را از محل دیگری تأمین کرده و سپس به دنبال دریافت وام بروند. ازطرف دیگر بسیاری ازمالکان تمایلی برای ثبت ملک خود در سامانه املاک و اسکان ندارند. با این شرایط باز هم بانکها در پرداخت این وام سنگاندازی میکنند؛ برخی از بانکها تا دو ضامن را برای این وام طلب میکنند؛برخی دیگرازبانکها هم برای پرداخت این وام ازمستاجران سند خانه میخواهند! در نهایت جواب بانکها به متقاضیان وام ودیعه مسکن این است که«اعتبار نداریم» و«شاید دولت درسال بعد اعتباری برای این وام به بانکها تخصیص بدهد»! ازطرف دیگر بانکها تمایلی به پرداخت این وام ندارند چراکه بانک مسکن را متولی وام ودیعه مسکن میدانند؛ این در حالی است که طبق ابلاغیه بانک مرکزی ۲۰بانک وظیفه پرداخت وام ودیعه مسکن به مستاجران را دارند.
تامین وام ودیعه مسکن برای کمتر از یکسوم مستاجران
آمارغیررسمی حاکی ازوجود ۹میلیون خانواده مستاجردرکشوراست که باتوجه به افزایش سالانه تورم وکاهش درآمدهای خانوادهها، روز به روز بر تعداد مستاجران افزوده میشود. درکنارراههای مختلف برای خانهدار کردن این خانوادهها، باید توان آنها برای تأمین مسکن استیجاری نیز افزایش پیدا کند اما به نظرمیرسد دولتها نتوانستهاند مشکلات مستاجران را حل کنند؛ پرداخت وام به کمتر از یکسوم متقاضیان وام ودیعه مسکن خود گویای عملکرد دولت در بخش تامین وام ودیعه مسکن برای مستاجران است!