تضمین ثبات سفره خانوار

ارز ترجیحی برای کالاهای اساسی به این منظور پرداخت می‌شود که نوسانات ارزیبر سفره خانوار تاثیر نگذارد و همچنین نرخی که برای آن درنظر گرفته می‌شود تقریبا نصف نرخ ارز در بازار غیر‌رسمی است. ظاهرا برنج و روغن از فهرست دریافت ارز ترجیحی حذف شده بودند و اکنون دوباره در لیست قرار گرفتند. در این‌باره گزارشی تهیه کرده‌ایم که جزئیات آن را در ادامه می‌خوانید. 
مجلس طی مصوبه‌ای چندی قبل انواع گوشت تازه یا ‌یخ‌زده گوساله و گوسفند، گندم معمولی، جو، ذرت دامی، دانه سویا، دانه کلزا، دانه پنبه، دانه آفتابگردان برای روغن‌کشی، دانه گلرنک، شکر تصفیه‌شده، کنجاله سویا، کنجاله پنبه، کنجاله آفتابگردان، کنجاله کلزا، کنجاله گلرنگ، کود سوپرفسفات، کود کلریدو پتاسیم، کود سولفات پتاسیم، فسفات دی آمینیوم، مولدهای دام و طیور آبزیان و مواد ژنتیکی را مشمول دریافت ارز ترجیحی برای سال ۱۴۰۳ کرده بود. اما نکته عجیب ماجرا آنجا بود که برنج و روغن از فهرست کالاهای مشمول ارز ترجیحی حذف شده بود که با پیگیری مسئولان وزارتخانه جهاد کشاورزی دوباره مشمول ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی شد به‌طوری‌که براساس اصلاحیه مصوبه هیات وزیران، برنج و روغن به فهرست کالاهای مشمول دریافت ارز ترجیحی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی در سال ۱۴۰۳ اضافه شد.بدون شک اگر مجلس شورای اسلامی چنین مصوبه‌ای را اصلاح نمی‌کرد شاهد افزایش افسارگسیخته قیمت برنج و روغن در بازار می‌بودیم؛ آن هم دو کالای اساسی‌ای که طی یک‌سال اخیر نه فقط افزایش قیمتی را تجربه نکرد، بلکه به گواه مرکز آمار کاهش قیمت نیز داشته است.
   
بازار برنج باز هم کاهشی شد
با توجه به آن‌که سالانه به‌طور متوسط حدود یک میلیون تن از برنج مصرفی کشورمان عمدتا از بازارهای هند و پاکستان وارد کشور می‌شود طبیعتا عدم اختصاص ارز ترجیحی ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی می‌توانست این بازار را با نوسانات قیمتی گسترده‌ای روبه‌رو کند.با این حال براساس گزارش مرکز آمار از متوسط قیمت ۵۳ قلم از کالاهای خوراکی منتخب در مناطق شهری کشور، قیمت برنج در سال گذشته از فروردین تا اسفند روند به‌شدت کاهشی داشته و کاهش قیمت ۲۰ هزار تومانی را در هر کیلو نشان می‌دهد. با این حال اما در اواخر سال گذشته و اوایل سال‌جاری و با این مصوبه مجلس، دوباره قیمت برنج ایرانی افزایش یافت و حال در خرداد با افزایش تولید داخل و برداشت این محصول در شمال کشورمان شاهد نزولی شدن قیمت برنج در بازار هستیم و به نظر می‌رسد با اصلاح مصوبه واردات کالاهای اساسی، این کاهش قیمت ادامه‌دار باشد. از این‌رو هم‌اکنون برخی فروشگاه‌های زنجیره‌ای برنج‌های خود را با تخفیف گسترده به مشتریان عرضه می‌کنند به‌طوری‌که به‌عنوان نمونه بسته برنج پنج کیلو‌گرمی با تخفیف ۱۵۰ هزار تومانی به قیمت ۵۲۹ هزار تومان به فروش می‌رسد و سایر قفسه‌های برنج این فروشگاه نیز تخفیف‌های گسترده‌ای را به مشتریان داده است.در همین خصوص سیدعلی طاهری، رئیس اتحادیه برنج‌فروشان شهر بابل می‌گوید: در سال ۱۴۰۲ مازاد واردات برنج به افت قیمت نوع درجه یک این کالا به ۶۰ هزار تومان در هر کیلو در کارخانه انجامیده بود اما با تعدیل بازار، قیمت‌ها تا ۹۰ هزار تومان در هر کیلو در کارخانه هم اوج گرفت و اکنون موجودی برنج در انبارها از ۱۰۰۰ تن به ۵۰ تن کاهش یافته است. وی خاطرنشان کرد: قیمت برنج از اوایل اردیبهشت بار دیگر کاهشی شده و به زیر ۸۵ هزار تومان در کارخانه رسیده است. این کاهش به‌دلیل نزدیکی به فصل برداشت محصول سال جدید که مردادماه است، اتفاق افتاده زیرا بنکداران و خرده‌فروشان فعلا تقاضایی برای برنج ندارند و منتظر رسیدن محصول جدید هستند.‌
   
بازار روغن همچنان آرام و با‌ثبات 
یکی از بازارهایی که بعد از اصلاح ارز ترجیحی در کشورمان روند کم‌نوسان و با‌ثباتی را تجربه کرده بازار روغن بوده است به‌طوری‌که با وجود آن‌که هم اکنون۹۰ درصد تامین روغن کشورمان وابسته به واردات دانه‌های روغنی و روغن خام از کشورهای دیگر است ولی این موضوع در بازار تاثیری نداشته است.بد نیست بدانیم نیاز کشور به روغن خام سالانه حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار تا دو میلیون تن است که یک میلیون و ۴۰۰ تا یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن آن از دیگر کشورها وارد و بقیه آن در کشور تولید می‌شود.با این حال اما طی یک ماه اخیر قیمت روغن افزایشی شده بود که بدون شک عدم اختصاص ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان به واردات روغن با این حجم از وابستگی می‌توانست خسارت جبران‌ناپذیری را برای کشورمان به همراه آورد که خوشبختانه با مصوبه جدید مجلس ختم‌به‌خیر شد.در حال حاضر با توجه به این مصوبه باید گفت دو کالایی که در دو ماه اخیر شاهد نوسان قیمتی بودند بار دیگر رنگ آرامش را به خود خواهند دید تا مردم خصوصا طبقات متوسط و ضعیف جامعه در تامین این کالاهای اساسی دچار مشکل نباشند.