در این مطلب قرار است با اسامی تعدادی از کتابهای موجود در بازار نشر آشنا شویم که مطالعه آن قطعا میتواند سواد انتخاباتی ما را افزایش دهد یا حتی کمک کند تا ارزیابی کنیم که آیا در انتخاب نهمین رئیسجمهور ایران و چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری، به انتخاب درستی دست زدهایم یا خیر و ضعفهای تحلیلی ما برای انتخاب فرد اصلح بهعنوان رئیسجمهور چه بوده است؟
«رجل سیاسی»؛ آینه تمامنمای دولتمرد تراز نظام
نخستین کتابی که قصد معرفی آن را داریم؛ کتاب «رجل سیاسی» نوشته حجتالاسلام علیمحمدی است که دیدگاههای رهبر انقلاب اسلامی درباره خصوصیات و ویژگیهای یک سیاستمدار تراز انقلاب اسلامی را در یک کتاب تجمیع کرده است. از همین جهت اثر حاضر میتواند آیینه تمامنما و کاملی از شرایط و ویژگیهای یک مسئول و دولتمرد در نظام اسلامی محسوب شود.هرچند این اثر شامل دیدگاههای تجمیعی رهبر معظم انقلاب درباره سیاستمدار تراز انقلاب اسلامی است اما مخاطبان آن محدود به افراد و چهرههای صرفا سیاسی نیست و بسیاری از افراد و اقشار جامعه، فارغ از مسئولیت داشتن یا نداشتن در نظام اسلامی میتوانند مخاطب این کتاب محسوب شوند. مسئولان و چهرههای سیاسی از آن جهت مخاطب اثر محسوب میشوند که با معیارهای یک سیاستمدار تراز آشنا شوند و مخاطب عادی هم از آن جهت که با این معیارها آشنا شده و در فرآیندهایی مانند انتخابات بتوانند افراد و چهرههایی را انتخاب کنند که به معیارهای سیاستمدار تراز نزدیک باشد. این مهم در وضعیت فعلی که در آستانه انتخابات ریاستجمهوری به سر میبریم اهمیت و ضرورت دوچندانی پیدا میکند.در مقدمه این کتاب آمده است: «بدون تردید، حکومت اسلامی برای دستیابی به آرمانهای سعادتبخش انقلاب به کارگزارانی امین و آشنا با مبانی سیاسی اسلام نیاز دارد تا بتواند طعم شیرین زندگی در سایه حکومت اسلامی را به همگان بچشاند و زمینه فراگیری تمدن بزرگ اسلامی را فراهم کند. حضرت آیتا...العظمی خامنهای (مدظلهالعالی) همانگونه که در سالهای مبارزه علیه حکومت طاغوت با جهاد عملی و تبیینی خود سهم بسزایی در ایجاد و شکلگیری اندیشه حکومت اسلامی داشتند، در سالهای پس از انقلاب نیز همواره بر تربیت سیاستمداران آشنا با مبانی الهی اسلام کوشش کرده و تأکید ورزیدهاند.حجتالاسلام علی محمدی، گردآورنده کتاب میگوید: «مقام معظم رهبری، رجل سیاسی را در ساحتها مختلف اعتقاد، ایمان و باور، اندوختهها و دانشها و دیگر اخلاق و رفتار تعریف میکنند. بنابراین اگر بخواهیم این ساحتها را در یک رجل سیاسی ببینیم مولفههای مهمی چون اعتقادات و باورهای ایمانی، دانستنیها و علوم، اخلاق و رفتار، وظایف و اهداف را میتوان در رجل سیاسی جستوجو کرد.
نفوذ اراده ملت در ساختار قدرت
یکی دیگر از کتابهای انتخاباتی در بازار نشر، کتاب «روایت انتخابات» تالیف سیدفرید حاج سیدجوادی است که از سوی انتشارات تسنیم اندیشه راهی بازار چاپ و نشر شده است.دراین کتاب به موضوعاتی همچون انتخابات و نظام مردمسالاری دینی، اولین رقابت، بررسی صلاحیت نامزدها در اولین انتخابات، جلالالدین فارسی و هویت ایرانی، زندگی سیاسی نامزدها، موضع احزاب و گروهها و شخصیتها، ویژگیهای اولین دوره انتخابات ریاست جمهوری، تنفیذ حکم ریاست جمهوری و... پرداخته است. در مقدمه این کتاب میخوانیم: مردمسالاری به معنی اولویت اراده توده مردم در تعیین مناسبات قدرت، فرآیند تصمیمسازی و نحوه اعمال قدرت حاکمیت و انتخاب فرآیندی است که در آن خواست و اراده شهروندان در شکلگیری نهادهای سیاسی و تعیین کارگزاران نظام، اعمال میشود. از اینرو انتخابات به عنوان ابزاری که به شکل سامانیافته و کمهزینه، اراده مردم رابه ساختار قدرت واردسازد، در نظام مردمسالار از اهمیت ویژهای برخوردار است.
مفهوم شناسی انتخابات
کتاب «کاوشی بر نظام انتخاباتی ایران» تالیف محبوبه ملکی دیگر کتاب آگاهیبخش در زمینه انتخابات است که از سوی انتشارات آرمان پژوهان راهی بازار چاپ و نشر شده است.این کتاب در سه فصل اصلی و تعدادی زیربخش در هر فصل به شرح موضوعاتی همچون تعاریف و مفهوم شناسی، تعریف لغوی انتخابات، معنای اصطلاحی انتخابات، تعریف لغوی انتصاب، معنای اصطلاحی انتصاب، انتخابات و دموکراسی، تعاریف دموکراسی و نقش مردم در آن، رابطه دموکراسی و انتخابات، مبانی حکومت مردم سالار با دموکراتیک و... پرداخته است.
این رأی حق ماست
اطلاع از اهمیت حضور در انتخابات به عنوان یکی از عناصر حقوق اساسی موضوع کتاب «حقوق انتخابات» است که نشر «پژواک عدالت» آن رامنتشرکرده است.این کتاب که به کوشش هدی غفاری وفرزاد باباخانی به بازار نشر آمده، به شرح موضوعاتی همچون مبانی و مفاهیم نظری انتخابات، دموکراسی، حاکمیت و منشأ آن، منشا الهی حاکمیت، منشأ بشری حاکمیت، دموکراسی مستقیم، دموکراسی غیرمستقیم، اصول دموکراسی، اصل حاکمیت قانون، اصل حاکمیت ملی، اصل نمایندهسالاری، اصل تکثر سیاسی، اصل تحمل سیاسی و... پرداخته است.
نظام جمهوری، نگاه فقهی
شاید برای برخی از مردم نگاه فقهی به مقوله مشارکت انتخاباتی یکی از شبهات و ابهامات مهمی باشد که مطالعه کتاب «حکم فقهی شرکت در انتخابات از منظر حکم اولی» میتواند تمام سوالات این دسته از مخاطبان را به پاسخ منطقی برساند.روحا... سالک بغدادآبادی به همت انتشارات «کوثرقرآن» کتاب «حکم فقهی شرکت در انتخابات از منظر حکم اولی» را راهی بازار کتاب کرده که در مجموع به قوانین و مقررات فقه در انتخابات میپردازد. در مقدمه این کتاب میخوانیم: انتخابات مانند هر عمل و رفتاری که انسان در عرصه فردی یا جمعی انجام میدهد، از نظر فقهی دارای احکام و چهارچوبهایی است و چون انتخابات و رأیدادن نیز عملی است که مکلفان در عرصه سرنوشت سیاسی و اجتماعی انجام میدهند، از منظر فقهی، میتواند احکامی در بر داشته باشد. بر همین مبناست که مقام معظم رهبری و مراجع عظام تقلید شرکت در انتخابات را واجب شرعی تلقی و مکلفان را به انجام این وظیفه تکلیف میکنند.
حق تعیین سرنوشتبه سبک مردمسالاری دینی
نظام جمهوری اسلامی ایران که بر بنیان مردمسالاری دینی بهعنوان یک مکتب سیاسی نوپدید در دنیا عرضه شده، ارزش زیادی به حق تعیین سرنوشت مردم قائل است و کتاب «انتخابات مشارکت عمومی، مردمسالاری دینی» تالیف داریوش داداشیدیزگاه که از سوی انتشارات مانانگار راهی بازار چاپ و نشر شده به همین مهم پرداخته است. این اثر در شش فصل اصلی و تعدادی زیربخش در هر فصل به شرح موضوعاتی همچون مروری بر تاریخچه انتخابات در جهان و ایران، مبانی شرعی انتخابات، مدیریت انتخاباتی، مردمسالاری دینی، مطالعه تطبیقی انتخابات،نهادهای اساسی، ارکان وقوای حاکم درجمهوری اسلامی ایران، مجموعه قوانین انتخابات و... پرداخته است.
نظام، پیچیده و اصلاحپذیر است
دیگر کتاب انتخاباتی شایسته معرفی دراین گزارش، کتاب «گذرگاه سرنوشت» نوشته خلیلا... هماییراد از انتشارات امید کویر است. در این کتاب مباحثی همچون رمزگشایی از معمای جنگ، مثلث پیشرفت، وحدت، قدرت، امنیت، مردم، یعنی همه مردم، آزموده را آزمودن خطاست، لاشخورها در کمین ایران، مشارکت حداقلی به نفع کیست؟ نظام، پیچیده و اصلاحپذیر است و... مورد بررسی قرار گرفته است.
احزاب سیاسی و تحقق دموکراسی
کتاب «دستیابی و پیوند با مخاطبین در احزاب سیاسی» به نویسندگی توماس کارلهد و یسپر بنگتسون با ترجمه زهره رحیمی و آزاده قاسمی از نشر حزب اراده ملت ایران نیز از کتابهای مناسب برای افزایش دانش انتخاباتی است و به موضوعاتی همچون حزب سیاسی چیست؟ نقش کلیدی ارتباط برای احزاب سیاسی و دموکراسی،آغاز ساخت نمایه حزب، جایگاه روشن در ذهن انتخابکنندگان، تنظیم موقعیت حزب، ساختن جمعی یک نمایه مستحکم، اطلاعرسانی، تنظیم دستورکار و حمایت، ارزشها و باورها، علاقه و آگاهی، دستیابی به مخاطبان در میدان عمل، نیاز به یک استراتژی و یک برنامه و... پرداخته است.
از دینداری تا مشارکت انتخاباتی
اگر علاقهمند به تاملات جامعهشناختی درباره انتخابات ریاستجمهوری در ایران هستید، مطالعه کتاب «منطق اجتماعی انتخابات: تاملات جامعهشناختی درباره انتخابات ریاستجمهوری در ایران» تالیف ابراهیم صالحآبادی برای شما خالی از لطف نخواهد بود.این کتاب که از سوی نشر روششناسان و جامعهشناسان راهی بازار کتاب شده، به موضوعاتی همچون بررسی انتقادی سابقه تحقیق، توسعه آموزشی و مشارکت انتخاباتی درایران، تحصیلات و مشارکت انتخاباتی، شغل و مشارکت انتخاباتی، تحلیل و تبیین طبقاتی مشارکت انتخاباتی،دینداری و مشارکت انتخاباتی،رابطه دینداری ومشارکت انتخاباتی درشهرستانهای کشور، بررسی تاثیر محرومیت بر مشارکت و ترجیح انتخاباتی، تحلیل ترجیح انتخاباتی شهرستانهای کشور وعوامل موثر برآن، تبیین کاهش مشارکت انتخاباتی و...پرداخته است.
نقش رسانهها در جهتدهی به انتخابات
علاقهمندان به ارتباطات سیاسی و شرکت در انتخابات با این پیشآگاهی میتوانند با خواندن کتاب «بیبیسی فارسی و انتخابات ۸۸ ایران» تالیف اردشیر زابلیزاده و از انتشارات خبرگزاری فارس درخصوص ارتباطات سیاسی، عناصر ارتباطات سیاسی، رسانهها و انتخابات، نظریه برجستهسازی، دروازهبانی در رسانهها، مفهوم دروازهبانی، معیارهای گزینش و ارزشهای خبری، عینیت و سوگیری، مفهوم نظری عینیت و سوگیری، پژوهشهای تجربی عینیت و سوگیری و... اطلاعات خوبی کسب کنند.
انتخابات و آغاز یک تحول
کتاب «آغاز تغییر راهنمایی برای درک انتخابات و تاثیر آن» تالیف حمید یزدانیان که از سوی نشر الماس قلم راهی بازار چاپ و نشر شده نیز به شرح موضوعاتی همچون انتخابات در شریعت، پرسش و پاسخ کوتاه قرآنی، تاریخچه انتخابات در جهان، انتخابات در قاره آسیا، انتخابات قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، انتخابات پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دیدگاههای امام خمینی (ره) پیرامون انتخابات، دیدگاههای مقام معظم رهبری پیرامون انتخابات، شهید مطهری و انتخابات، نظریههای انتخاباتی، انتخابات و احزاب سیاسی و... پرداخته است.
روایت مادرانه از انتخابات
در شرایط سخت انتخاب ریاست جمهوری، شاید یک روایت مادرانه بتواند به هر فردی دیدگاه عمیقتر ببخشد و کتاب «مادران میدان جمهوری» از همین جنس آثار است. این کتاب که مریم برزویی آن را نوشته از سوی نشر راهیار در بازار کتاب منتشر شده و در پیشگفتار ناشر میخوانیم: دهها هزار هسته فعالیت فرهنگی، مقارن سالهای ابتدایی انقلاب اسلامی شکل گرفت که نقشی محوری در پیشبرد اهداف انقلاب داشت. از مساجد و مدارس دینی تاروضهها، هیاتها، انجمنهای اسلامی و جلسات قرآن. همه اینها عامل اصلی انقلاب بودند در میان مردم و انقلاب از تربیت توده مردم به وسیله نهادهای اینچنینی به وقوع پیوست.بستر این هستهها و مراکز انقلاب،فعالیتهایفرهنگیواجتماعیبود؛ازاشعاروترانههایاعتراضیوانقلابیگرفتهتاپوسترها،کارتپستالها،دیوارنوشتهها،نمایشنامهها، مستندها، عکسها و همه و همه ابزاری بود در دست مردم و هنرمندان تا به گسترش و عمق فکری و عینی انقلاب یاری رسانند.