پرسشها خیلی ساده است؛ شهر توریستی یا شهر گردشگری چه ویژگیهایی باید داشته باشد؟ چه استانداردهایی برای یک شهری که ادعای توریستی بودن دارد باید در نظر گرفت؟ چگونه میتوان میزبانان فضای راحتی برای گردشگران فراهم کنند؟ و یا اینکه نقشه راه اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان برای جذب گردشگر چیست؟
حال چند پرسش از شما خواننده گرامی؛ گردشگر برای گذراندن چند ساعت یا چند روز اقامت برای گذران اوقات فراغت خود به چه چیزی احتیاج دارد؟ آیا استان البرز و شهرهایی که داخل این استان قرار دارند از نظر جاذبه گردشگری در جایگاه ضعیفی قرار دارند؟
به واقع باید گفت استان البرز، شهر کرج و شهرهایی که این استان را تشکیل میدهند به دلیل موقعیتشان استعداد تبدیل شدن به یک شهر توریستی را دارند که مولفههای آن بر شمرده میشود.
شهر کرج در نزدیکی پایتخت و کنار پرجمعیتترین شهر ایران قرار دارد، اگر بتواند یک درصد از جمعیت شهر تهران را برای گردشگری جذب کند به هدف و مقصود خود رسیده است.
استان البرز جاذبههای گردشگری متعددی با ویژگیهای مختلف از هر نظر در خود جای داده است؛ به عنوان مثال امامزاده طاهر مدفن مشاهیر بزرگ فرهنگ و هنر ایران زمین است که شانه به شانه ابن بابویه و یا آرامستان ظهیرالوله میزند، مضاف بر این نیمی از محور کرج به کندوان یا چالوس در البرز قرار دارد جادهای که از آن به عنوان چهارمین جاده زیبای گردشگری از آن یاد میشود؛ با توجه به این همنشینی این محور تا چه اندازه توانسته رونق اقتصادی را برای استان البرز به همراه داشته باشد؟
استان البرز علاوه بر مجاورت با جاده کرج به چالوس روستاهای متعدد، آبشارهای فراوان و درههای زیبایی در خود جای داده که هر کدام به شرط وجود زیرساخت و فعال کردن بخش خصوصی برای ارائه خدمت و معرفی این ظرفیتها توانایی اشتغالزایی و جذب گردشگر حتی در ایام و روزهای سرد سال را دارد پس چرا با این همه ظرفیت و توانایی البرز و کرج در جذب گردشگر موفقیتی به دست نیاورده است؟
بیایید کرج را با چابهار تنها بندر اقیانوسی ایران اسلامی مقایسه کنیم، اگر چابهار نتوانسته جایگاه واقعی خود را در جذب گردشگر پیدا کند به دلیل دور بودن این شهر از کانونها و شهرهای پرجمعیت است؛ اگر بعد مسافت نبود قطعا هجوم گردشگر به این شهر باعث توسعه و شکوفایی شهر میشد، عامل دوم تلقی نادرستی است که مردم از امنیت آنجا دارند، آنچه که که باعث شده تا چابهار نتواند جایگاه خود را در صنعت گردشگری به دست بیاورد در کرج وجود دارد با این حال استان البرز نیز وضعیت مناسبی در صنعت گردشگری و جذب گردشگر ندارد. شهر کرج و استان البرز در فاصله ۳۰ دقیقهای پایتخت که جمعیت انبوهی را در خود جای داده است قرار دارد؛ اما چرا نتوانسته این حجم از مسافران پایتخت را که به شمال و یا سایر استانها مسافرت میکنند جذب کند؟ سادهترین پاسخ ناشناخته بودن اماکن گردشگری البرز برای گردشگران است؛ زیرا اگر گردشگر از جاذبههای طبیعی این استان مطلع باشد برای چه باید زمان طولانی را برای رفتن به طبیعت استان دیگری صرف کند، آن گردشگر میتواند با صرف ۴۵ دقیقه زمان در یک روستای بکر برغان از پیاده روی در کنار رودخانهای که چندین آبشار زیبا را در خود جای داده لذت ببرد؛ بنابراین باید گفت نداشتن هدف گذاری؛ نداشتن نقشه راه و استراتژی در اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان البرز موجب شده تا این استان از جذب گردشگر محروم بماند.
مضاف بر این گردشگر برای حضور در یک مکان گردشگری به زیرساخت و حداقلهای گردشگری نیاز دارد اداره کل متولی گردشگری در استان البرز تا چه اندازه توانسته گرههای فعالیت بخش خصوصی را در حوزه گردشگری باز کند و تا چه اندازه فعالان بخش خصوصی در این مسیر فعال شده اند؟
در این راستا با یک کارشناس که ترجیح داد ناشناخته بماند گفت و کردیم؛ او در این باره به خبرنگار ما درمورد ناموفق بودن البرز در جذب گردشگر بیان کرد: متاسفانه مدیران مرتبط در این راستا دانش و آگاهی کاملی ندارند، مضاف بر این در استان البرز نگرش توریستی وجود ندارد.
وی ادامه داد: گردشگران پیشران تولید، خدمات، محصولات و گسترش فرهنگ مشتری مداری است تا قاطبه استان به این باور نرسند که گردشگر میتواند این نقش را بازی کند گردشگری در البرز توسعه پیدا نمیکند.
این کارشناس بیان کرد: برای گردشگری استان البرز برنامه جامع و نقشه راهی وجود ندارد؛ چرا که اگر این برنامه وجود داشت به فرض اگر مبلغ قابل توجهی به صنعت گردشگری استان تزریقشود هیچکدام از مدیران این استان نمیتوانند در مورد جایگاه گردشگری البرز در ۱۰ سال آینده پیش بینی داشته باشند.
وی خاطر نشان کرد: در افق ۱۴۰۴ قرار بود ایران قطب نخست گردشگری، قطب نخست علم و فناوری در حوزه شرکتهای دانش بنیان باشد، اما این اهداف فقط روی کاغذ ماند و محقق نشد و دلیل آن هم نبود ابزار برای تحقق این اهداف بود، در البرز نیز این رویه جاری و ساری است، ابزاری برای جذب گردشگر وجود ندارد.
این کارشناس اضافه کرد: برای اینکه چرخی بچرخد هزاران اجزا باید در کنار هم قرار بگیرند و همکاری کنند، برای رونق صنعت گردشگری در هر استان و شهری مراکز متعدد تصمیم گیری وجود دارند که این مراکز که اتفاقا ممکن است جایگاه حاکمیتی هم داشته باشند باید همراه و همسو باشند و اگر این همراهی و همسویی وجود نداشته باشد و موازی کاری شود تصمیمات گرفته شده در جذب گردشگر موفقیت آمیز نخواهد بود و در راستای گسترش فعالیت حرفهای نیست.
کوتاه سخن در پایان باید گفت: فرصتها مانند ابر بهاری میگذرد و استان البرز و شهر کرج که در نقشه ایران، چون مرواریدی در حال درخشیدن است - در هر نقطه و جایگاه آن چه از نظر مدفن مشاهیر که حتی در روستاهای دورافتاده آن چهره مشهوری دفن شده و یا جاذبه هاتی طبیعی که دارد- حیف است با ندانم کاری، وقت گذرانی، کاهلی، بی اطلاعی فرصتهای طلایی را برای توسعه شهر کرج و استان البرز را از دست داد.
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگوی «جامجم» با نماینده ولیفقیه در بنیاد شهید و امور ایثارگران عنوان شد