اینترنت ماهواره‌ای در ایران از رویا تا واقعیت!

اینترنت ماهواره‌ای به‌دلیل ویژگی‌هایی چون انعطاف‌پذیری، تأخیر کم وتأمین ظرفیت قابل ملاحظه وارزان‌قیمت وپایداری، می‌تواند کمک بسیاری در کاهش شکاف دیجیتال در کشوروسیگنال‌رسانی به مناطق محروم ودور‌افتاده کندوبه‌عنوان بخش مهمی در لایه زیرساخت و خدمات پایه معماری شبکه اینترنت نقش داشته باشد.اینترنت ماهواره‌ای یکی از انواع دسترسی به اینترنت از طریق ماهواره ویکی ازجذاب‌ترین فناوری‌های عصرجدید است.این یک فناوری پیشرفته است که ازگستردگی فضا برای پر‌کردن شکاف در اتصال اینترنتی درمحیط‌هایی با آنتن‌دهی سخت استفاده می‌کندومی‌تواند آنتن‌دهی درهر‌جایی راامکان‌پذیر کند. یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های این اینترنت، اتصال بی‌وقفه آن است در‌حالی‌که اینترنت کابلی یا ADSL به یک اتصال فیزیکی از طریق کابل یا خطوط تلفن متکی است. با این‌حال اینترنت ماهواره‌ای استارلینک در سراسر جهان به‌سرعت در‌حال گسترش است.استارلینک یک شبکه ماهواره‌ای است که توسط شرکت اسپیس‌ایکس درمدارزمین قرارگرفته است. این ماهواره‌ها با ارسال و دریافت امواج الکترومغناطیسی، اطلاعات را به گیرنده‌های زمینی منتقل می‌کنند. این گیرنده‌ها معمولا به‌شکل دیش‌هایی شبیه به دیش‌های ماهواره‌ای تلویزیونی هستند اما کار اصلی آنها دریافت سیگنال‌های اینترنتی است که به مودم‌های ویژه‌ای متصل می‌شود. ویژگی منحصربه‌فرد استارلینک، نزدیکی ماهواره‌ها به سطح زمین است که باعث می‌شود تأخیر در انتقال داده‌ها به حداقل برسد و سرعت اینترنت بسیار افزایش یابد. استارلینک این‌روز‌ها به‌دلیل ارائه خدمات اینترنت ماهواره‌ای درمناطق دورافتاده جهان و اقیانوس‌ها شناخته شده است.به‌دلیل ویژگی‌های گفته شده وسرعت بالای پیشرفت فناوری،ایران نیزاین موضوع را مورد توجه قرار داده و براساس ضوابط و شرایطی مانند فعالیت قانونی در کشور از آن استقبال کرد‌؛ در‌واقع براساس قواعد بین‌المللی هر اپراتور اینترنت ماهواره‌ای که بخواهد در قلمرو یک کشور سرویس ارائه کند، باید قواعد سرزمینی آن را رعایت کند.مسئولان دولت سیزدهم اعلام کردند مقدمات آغاز فعالیت اولین اپراتور اینترنت ماهواره‌ای در‌حال انجام بوده و کمیسیون تنظیم مقررات جهانی(RRB) در آخرین جلسه خود مجددا استارلینک را مکلف به همکاری با ایران کرد. 
هدف پروژه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک(Starlink)که زیرنظر شرکت اسپیس‌ایکس(SpaceX)متعلق به ایلان ماسک اداره می‌شود، رساندن اینترنت پرسرعت به بسیاری ازنقاط جهان به‌خصوص مناطقی است که تاپیش ازاین دسترسی به شبکه اینترنت در آنها ممکن نبوده است.از آنجایی که سرعت رشد و توسعه فناوری در جهان بالاست، پای این فناوری به ایران هم مانند سایر کشورها باز شده وطبق ضوابط وشرایطی مانند فعالیت قانونی درکشور ازآن استقبال می‌شود. پس ازغیر‌مجاز شناخته‌شدن ارائه خدمات استارلینک در ایران به‌دلیل عدم رعایت قوانین سرزمینی، این شرکت درجلسه هیأت مقررات رادیویی اتحادیه بین‌المللی مخابرات مکلف به همکاری با ایران شد. 
تیر ماه امسال وزیر وقت ارتباطات از آغاز فعالیت اولین اپراتور اینترنت ماهواره‌ای در کشور سخن گفت و افزود: «مقدمات در حال انجام است و کمیسیون تنظیم مقررات جهانی (RRB) در جلسه اخیر خود مجددا استارلینک را مکلف به همکاری با ایران کرده است.» 
در نهایت پس از پیگیری‌های انجام شده ابتدای تابستان سال گذشته اتحادیه جهانی مخابرات(ITU) اعلام کرد که ارائه خدمات از سوی استارلینک در مرزهای جمهوری اسلامی ایران به‌دلیل عدم رعایت قوانین سرزمینی، غیرمجاز است.مطابق یکی از قطعنامه‌های ITU، ارائه خدمات از سوی یک شرکت خارجی در چارچوب مرزهای کشور دیگر، منوط به دریافت مجوز از سوی آن کشور است که در بررسی‌های به‌عمل آمده مشخص شد استارلینک برای ارائه اینترنت ماهواره‌ای هیچ مجوزی را تاکنون از جمهوری اسلامی ایران دریافت نکرده است.اما با توجه به این‌که هر از چندگاهی خبرهایی ازماهواره استارلینک وحضور برخی دستگاه‌های فعال آن درایران شنیده می‌شود، باید دید دولت‌ها ازجمله دولت چهاردهم چه سیاستی در این زمینه دارند.سیدستارهاشمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات درباره نحوه مواجه دولت بااستارلینک چگونه خواهد بود،گفته بود:«بارها گفته‌ایم که نگاه دولت این است که ازظرفیت فناوری‌های جدیداستفاده کنداما درقالب قواعد و قوانینی که درعرصه بین‌المللی وجود دارد، تکلیف «استارلینک» روشن است.» 
وی افزود: «درکل دنیا بحث حقوق سرزمینی یا لندینگ رایت به رسمیت شناخته شده است.ما درکشور این راداریم‌؛ اگر در قالب این قانون بین‌المللی باشد مشکلی نیست.»
وی پیش ازاین درباره اینترنت ماهواره وسیاست دولت چهاردهم دراین حوزه گفته بودکه این موضوع ورای بحث دولت‌ها است وقاعده وقانون بین‌المللی است‌که فعالیت منظومه‌های ماهواره‌ای درشرایطی اتفاق‌می‌افتادکه قواعدسرزمینی رابه‌رسمیت بشناسند. 

اتصال مستقیم موبایل به استارلینک 
ایلان ماسک با ارسال مطلبی در حساب کاربری خود در ایکس نوشت: سیستم جدید استارلینک اتصال گوشی‌های همراه کاربران به اینترنت را بدون نیاز به تجهیزات اضافی یا هرگونه برنامه خاص ممکن می‌کند. سیستم یادشده اتصال مستقیم سلولی یا دی‌تی‌سی نام گرفته و قرار است در سطح جهان عرضه شود. تعدادی از شرکت‌های مخابراتی جهان برای ارائه خدمات مذکور در حال همکاری با استارلینک هستند. لذا اتصال مستقیم به اینترنت استارلینک بدون همکاری اپراتورهای تلفن همراه در کشورهای مختلف ممکن نیست. ازجمله این شرکت‌هامی‌توان به تی موبایل آمریکا،راجرز کانادا،وان نیوزیلند،کی‌دی‌دی‌ای ژاپن، اوپتوس استرالیا وسالت سوئیس اشاره کرد.مقامات این شرکت پیشترگفته بودند با همه‌گیر شدن خدمات اینترنت استارلینک از طریق اتصال مستقیم به گوشی، تمام نقاط جهان از پوشش اینترنت برخوردار می‌شود.