مدیریت رفتار کودکان در مهمانی‌ها

همین نوع عملکرد باعث می‌شود میزبان و سایر مهمانان به‌طور خصوصی و در غیاب والدین کودک، لب به انتقاد گشایند و ابتدا از بی‌تفاوتی و بی‌تدبیری والدین کودک بی‌ضابطه، گله و شکایت کنند. حجت‌الاسلام و‌المسلمین سید‌جواد موسوی، کارشناس کودک در گفت‌وگو با جام‌جم می‌گوید: کودکان نمی‌دانند که در مهمانی‌ها باید چگونه رفتار کنند. پس والدین باید به آنها بیاموزند که در مهمانی‌ها چه نوع رفتاری داشته باشند تا مزاحمتی برای میزبان به‌وجود نیاورند. بی‌توجهی پدر و مادر به رفتارهای آزاردهنده فرزندان ممکن است در خانه قابل قبول باشد ولی کودکانی که در نحوه رفتار با دیگران احساس مسئولیت ندارند و به اسباب و اثاثیه دیگران دست‌درازی می‌کنند و رفتارهای ناخوشایند از خود نشان می‌دهند همگان را از خود می‌رانند. مشکل اینجاست که والدین این کودکان به آنها نمی‌گویند مردم انتظار چه رفتاری از آنها را دارند و معمولا هم فردی غیر از والدین به کودک توضیح می‌دهد که چه رفتاری مناسب است. در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید.

چرا والدین کودکان در برابر رفتار نادرست فرزندشان آزرده‌خاطر نمی‌شوند و واکنش نشان نمی‌دهند؟
والدین معمولا از بدرفتاری کودکان در حضور دیگران آزرده می‌شوند اما رفتار آنها را نادیده می‌گیرند. آنها از این‌که در حضور دیگران باید با فرزندشان چه نوع برخوردی داشته باشند مطمئن نیستند و حتی نوع تربیت ناصحیح‌شان موجب شده که فرزندان از تذکر والدین سرپیچی کنند. در نتیجه والدین رفتار نادرست کودک را در معرض قضاوت دیگران قرار می‌دهند. 

بسیاری از والدین معتقدند که تربیت کودکان قضیه «همه» یا «هیچ» است، در نتیجه عده‌ای تربیت را تنها از طریق تنبیه میسر می‌دانند اما در مقابل برخی دیگر بر این باورند که نباید در قبال اعمال ناشایست فرزند‌شان واکنشی نشان دهند. بهترین رویه چیست؟ 
کودکان به تربیت نیاز دارند. والدین باید محدودیت‌های منطقی برای آنها تعیین کنند. تعیین حدود به کودکان کمک می‌کند که بدانند هر چیزی در این جهان دارای نظم و حد و حدودی است. آنها خواهند آموخت که دیگران چه رفتاری را از آنها انتظار دارند، بر این اساس رفتاری پسندیده‌تر از خود نشان می‌دهند. والدین فراموش می‌کنند که آموزش کودکان به عصبانیت نیاز ندارد و با مهربانی و آرامش نیز می‌توان به آنان آموزش داد. پدر و مادر باید حساسیت‌ها، فشارهای روانی و رنجش‌های فرزندشان را درک کنند تا بتوانند برنامه تربیتی خود را با مهربانی و محبت به اجرا درآورند. 

چه نکاتی وجود دارد که به والدین کمک کند تا در مراسم، مهمانی و دید‌و‌بازدیدها بتوانند ناآرامی و تقلای فرزندشان را کنترل کنند؟ 
کودکان زیر یک سال به‌طور معمول پر‌جنب و جوش بوده و وسایل را به‌هم می‌ریزند. والدین باید به‌طور مستمر کودک را کنترل کنند وهرگز به کودکان اجازه ندهندکه روی مبل‌ها بالاوپایین بپرند به‌خصوص وقتی کفش به‌پادارند. به فرزندان بیاموزند که ازکلمات مودبانه‌ای همچون «لطفا»،«متشکرم» و«قابلی ندارد» استفاده کنندوهنگامی که به تقاضا یا خواسته‌های آنها پاسخ منفی داده می‌شود بیهوده اصرار نکنند.‌ گاهی اوقات کودکان در منزل دیگران شلوغ می‌کنند تا توجه اطرافیان را به خود جلب کنند.باید گاهی آنها را برای قدم‌زدن به خارج از خانه ببرید تا یکنواختی دید و بازدیدهای خانوادگی، آنها را خسته نکند. برخی از والدین نیز می‌توانند برای مشغول کردن فرزند خود از وسایلی چون اسباب‌بازی، کامپیوتر و کتاب استفاده کنند. 

اگر کودک‌مان در یک محفل و مهمانی کار نادرستی انجام داد، باید با او چگونه رفتار کنیم؟ 
هرگز با دیگران درباره کار نادرست فرزند خود صحبت نکنید، حتی اگر او حضور نداشته باشد. به‌جای این کار مستقیم با فرزند خود صحبت کنید و به او بگویید که چه انتظاری از او دارید و کجای کارش ناصحیح بوده است. اگر به کودک خود آموزش دهید که مانند یک مهمان، مؤدبانه رفتار کند، به او کمک می‌کنید تا در حضور دیگران و حتی در غیاب شما رفتاری شایسته داشته باشد. این یادگیری، سرمایه‌ای با‌ارزش برای آینده او خواهد شد.

اگر میزبان در قبال کار ناشایست کودک‌مان انتقادی کرد یا واکنشی نشان داد چه رفتاری داشته باشیم؟ 
هیچ‌گاه یک ملاقات و مهمانی را به یک دعوا و نزاع خانوادگی تبدیل نکنید و از این‌که به شما یا فرزندتان انتقادی شده، ناراحت نشوید. ما در بسیاری از مواقع هنگامی که در وجود خود احساس تزلزل می‌کنیم موضع دفاعی و جنگجویانه به خود می‌گیریم. وقتی به همراه کودکان خود به ملاقات کسی می‌روید اسباب‌بازی‌های او را به همراه داشته باشید و به او بگویید اجازه ندارد فلان کار را انجام دهد، چون آن کار سبب آزار و مزاحمت برای مهمانان می‌شود و او را با اسباب‌بازی و نظایر آن سرگرم کنید. 

چگونه با فرزندمان رفتار کنیم تا در محافل، مراسم و مهمانی‌ها منضبط و فرمانبر باشد؟ 
اگر شما در اجرای یک برنامه تربیتی استقامت داشته باشید و در هر شرایطی آن را ادامه دهید، فرزندتان به اهمیت موضوع و جدی بودن شما پی خواهد برد و پس از مدتی با یک اشاره کوتاه، منظور شما را متوجه خواهد شد. گاهی اوقات حتی با وجود یک برنامه تربیتی دقیق، امکان دارد فرزند شما در حضور دیگران رفتاری ناشایست مرتکب شود. در چنین مواردی مروری به واقعه داشته باشید و با همسر خود مشورت کنید تا بتوانید از طریق بازنگری مدیریت خود، در آینده موفق تر عمل کنید. با فرزند خود در خانه و محیط بیرون رفتاری یکسان داشته باشید. داشتن رفتار دوگانه در خلوت و در حضور دیگران باعث سردرگمی فرزندان می‌شود و حد و مرزها را در‌هم می‌ریزد.