کارکرد رسانه‌ای «شعر» ایران‌زمین

«هنر و ادبیات» که برخی اساسا آن را همزاد آدم‌ها می‌بینند، در عمق وجودی‌شان ظرفیت‌هایی دارند که تا درصد بالایی نیاز انسان را در این مسیر، برآورده می‌کنند یا حداقل، راه را برای او هموار می‌سازند. در مجموعه فرآورده‌ها و تولیدات هنری و ادبی مشخصا و ترجیحا «شعر» نقش قابل‌توجهی در این زمینه ایفا می‌کند و اگر قدمی به جلوتر برداریم، شعرهای عارفانه، همراه با تمثیل‌های آموزه بخش و سازگار با ذهن و اندیشه مخاطب، به شایستگی در این زمینه می‌توانند مصداق این نوشتار باشند. 
یکی از مصداق‌ها مثنوی‌معنوی اثر گرانسنگ مولانا، شاعر و عارف شناخته‌شده ایرانی است، سروده‌های عمیق و کلام پخته او چند ویژگی مهم را توام با یکدیگر دنبال می‌کند، ازجمله‌: ایجاد پیوند خیال با روح و روان مخاطب (انسان)، ارتقای قدرت و گستره دید در خواننده که دست آخر به گسترش جهان‌بینی او منجر می‌شود و انگیزه مثبت برای زیست اخلاقی و انسانی در او ایجاد می‌کند، عشق به خالق و مظاهر هستی را در مخاطب پررنگ می‌سازد و در نهایت، انسان را به نوعی خودشناسی دعوت می‌کند که مقدمه خداشناسی است اما با کلیدواژه‌ها، تمثیل‌ها، مفاهیم و حرف‌های چندلایه‌ای که خلق آنها به مهارت فردی و ادبی خود مولانا به‌مثابه یک معمار و پدیدآورنده کلام بر می‌گردد... .
واژگانی چون آتش، عشق، شعله، نیستان، عالم، ذره، ملک، آسمان، ساقی، طریق، معرفت، گنبد و سایر واژه‌هایی که جورچین و منظومه فکری این شاعر ایرانی قرن هفتم هجری قمری را تشکیل می‌دهند، فضای ذهنی مخاطب را برای انتقال مفهوم آماده می‌کنند به‌طوری که در پایان هر شعر و حکایت که غالبا روایت‌گونه است، پیام مورد نظر داده می‌شود؛ بنا بر این شعر از همان آغار در زندگی و باور ما انسان‌ها ــ مشخصا ایرانی‌ها ــ کارکردی پررنگ و رسانه‌ای داشته و دارد. متقدمان ادب و بزرگانی نظیر حافظ، سعدی، عطار، فردوسی، رودکی (‌که به پدر شعر فارسی شهره است)، خاقانی و... و نهایتا مولانا تلاشی همه‌جانبه و ساختارمند از خود بروز داده‌اند تا به معنای واقعی کلمه «معناگرا» و «رسانه انسانیت و معنویت» باشند و ماهیت حقیقی انسان، این مخلوق مد نظر آفریدگار ــ خداوند یکتا ــ را برای معاصران خود و نسل‌های بعدی‌شان تبیین کنند.روزگاری که مولانا دست به قلم برده و رسانه انسانی و معنوی زمانه خود شده، هم برای آیندگان حرف زده و هم جهانیان را به خوانش و پویش در آراء و اندیشه‌های خود دعوت کرده است؛ عظمت آفرینش، شناخت حق و حقیقت، بی‌اعتنایی نسبت به وابستگی‌های دنیوی، کمال‌خواهی، خداباوری، دوری انسان از حسد و کینه و صفت‌های ناپسند و نهایتا «زیست پاک» در تار و پود اشعار این عارف رشد یافته و شاعر تعالی‌طلب (‌و نوگرا در عصر خودش‌) جلوه‌های خیره‌کننده‌ای دارد، به‌طوری که با گذشت قرن‌ها و تحلیل‌ها و تفسیرهای مختلفی که از شعر و سلوک ادبی او صورت گرفته، هنوز هم می‌توان در این دریای مواج و عظیم، دُر و گوهر و مروارید پیدا کرد و با آنها، دنیای درون و برون انسان‌ها را ساخت! چراکه پالایش ذهن آدمی از بدی‌ها و ناخالصی‌ها و پیوند دادن به معنویت و آرامش حقیقی و خداباوری از دغدغه‌های بلامنازع مولوی است.