در دهه‌های گذشته تعاملات بر پایه روابط فیزیکی بود. افراد برای ملاقات با یکدیگر باید مسافتی را طی می‌کردند اما روابط امروز معنای دیگری پیدا کرده و فضای مجازی به واسطه رشد فناوری جای بسیاری از تعاملات اجتماعی را گرفته است. شروع تعاملات در فضای مجازی را می‌توان همه‌گیری ویروس کرونا در جهان دانست. ویروسی باعث تعطیلی کارخانه‌ها و همچنین کند‌شدن رشد اقتصادی در جهان شد. در آن زمان اکثر کشورها قوانینی مبنی بر قرنطینه را اجرا کردند اما همان‌طور که گفته شد فعالیت‌ها تغییر کرد و به صورت کامل تعطیل نشد. پیش از آن فضایی به نام متاورس وجود داشت که در ایران با خرید و فروش زمین در این فضا داغ شد. به این صورت که افراد به‌منظور سرمایه‌گذاری مساحتی دیجیتالی از این فضا را خریداری می‌کردند تا بتوانند کسب سود کنند. متاورس فراتر از این بخش‌ها است و اکنون به فضایی برای تعاملات مختلف تبدیل شده. از مهمانی‌های مجازی گرفته تا خرید از فروشگاه. در واقع در متاورس یک سبک زندگی در جریان است که می‌تواند آینده بشر را تغییر دهد.اگر چند سال پیش کسی از متاورس حرف می‌زد، احتمالاً حرفش را به دنیای بازی‌های ویدئویی یا خیال‌پردازی‌های علمی-تخیلی نسبت می‌دادیم اما حالا دیگر ماجرا جدی‌تر از این حرف‌هاست؛ متاورس دیگر فقط یک مفهوم نیست، بلکه پروژه‌ای جهانی است که غول‌های فناوری با سرمایه‌گذاری‌های میلیاردی برای ساختن آن صف کشیده‌اند.
ما پرونده این هفته «کلیک» را به متاورس اختصاص داده‌ایم؛ چرا که معتقدیم متاورس صرفا یک پدیده فناورانه نیست، بلکه تغییری در پارادایم تعامل ما با جهان دیجیتال است. این جهان نوظهور، مرز میان فیزیکی و دیجیتال را به چالش می‌کشد، مفهوم مالکیت را بازتعریف می‌کند و حتی می‌تواند ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را دگرگون سازد.
اما با تمام این ظرفیت‌ها، متاورس هنوز در ابتدای راه است. هنوز زیرساخت‌ها کامل نیست، استانداردها تعریف نشده‌اند و حتی خود مفهوم متاورس نیز بسته به دیدگاه‌ها و منافع بازیگران مختلف، تعاریف متفاوتی دارد. از سوی دیگر، نگرانی‌هایی نیز مطرح است: از حریم خصوصی گرفته تا اعتیاد دیجیتال و نابرابری‌های تازه‌ای که ممکن است در این دنیای مجازی بازتولید شود. در این پرونده تلاش کرده‌ایم زوایای مختلف این پدیده را بررسی کنیم؛ از مبانی فنی گرفته تا کاربردهای احتمالی در آموزش، اقتصاد، سرگرمی و حتی سیاست. گفت‌وگو با کارشناسان، تحلیل روندها و نگاهی به آینده، بخش‌هایی از این مسیر بوده‌اند. متاورس، بخواهیم یا نخواهیم، در حال شکل‌گیری است؛ هر چند خیلی از کاربران تا کنون از آن استقبال نکرده‌اند اما این جهان تازه، نیازمند نگاهی تازه است؛ نگاهی آگاه، منتقد و آماده برای مشارکت در ساختن آینده.
