اختلافات عمیق میان مزدوران ریاض و ابوظبی، پروژه حمله به شمال یمن را از درون تهی کرده است
دوئل بنزاید و بنسلمان در یمن
وزیر دفاع سعودی، شاهزاده خالد بن سلمان، دیروز اعلام کرد که شورای انتقالی جنوبی در یمن باید تنشها را پایان دهد و نیروهای خود را از اردوگاههای استانهای حضرموت و المهره خارج کند. او بر ضرورت غلبه عقل و خرد بر احساسات و پاسخ به تلاشهای میانجیگری تاکید کرد و افزود که مساله جنوب باید بهشکل توافقی حل شود، نه با ماجراجویی که بهنفع دشمن همه است.
با این حال، واقعیت میدانی نشان میدهد پیشروی شتابزده شورای انتقالی جنوبی در حضرموت و المهره نه نتیجه یک راهبرد ملی، بلکه محصول رقابت مزدورانه، وابستگی خارجی و توهم پیروزی از مسیرمحاصره است.نیروهایی که سالها در اداره جنوب ناکام ماندهاند، اکنون با چراغ سبز آمریکا و حمایت امارات، سودای فتح صنعا را در سر میپرورانند. اختلافات خونین میان همین بازیگران در عدن، أبین و حضرموت نشان میدهد که پروژه آنان پیش از رسیدن به شمال، از درون فرسوده است. تکیه بر محاصره اقتصادی، فشار دریایی و قطع مسیرهای تدارکاتی، اعترافی آشکار به ناتوانی نظامی دربرابرنیرویی است که ساختارسیاسی ومیدانی منسجمی ایجادکرده است.رقبایانصارالله بهجای حلبحرانانسانی و فروپاشی خدمات، بار دیگر نسخهای شکستخورده را بازتولید و هزینههای سنگین ماجراجوییهای تازه را بر مردم تحمیل میکنند.
تغییر موازنه جنوب
شورای انتقالی جنوب یمن (STC) که از حمایت امارات برخوردار است، از دو هفته گذشته یک عملیات نظامی گسترده را در جنوب این کشور آغاز کرد. این شورا طی چند روز توانست کنترل استان نفتخیز حضرموت و بخشهای مهمی از جنوب، از جمله عدن، را بهدست گیرد. این تحرکات، سریع و کمسابقه توصیف شدهاند.این تحول بهمنزله یک جابهجایی مهم قدرت در یمن است؛ کشوری که با وجود چندپارگی ناشی از جنگ داخلی، خطوط درگیری آن طی سالهای اخیر نسبتا ثابت مانده بود. پیشروی شورای انتقالی جنوب میتواند موازنه داخلی نیروها را تغییر دهد. همچنین پیامدهای این تغییر ممکن است فراتر از مرزهای یمن گسترش یابد.شورای انتقالی جنوب در سال ۲۰۲۲ با دولت ضدانصارالله مورد حمایت عربستان و بهرسمیتشناختهشده غرب وارد ائتلاف شد. در همین چارچوب، عیدروس الزبیدی، رئیس این شورا، بهسمت معاون شورای رهبری ریاستجمهوری منصوب شد. تحولات اخیر نشان میدهد که نقش و نفوذ این شورا در ساختار قدرت یمن بهطور قابلتوجهی افزایش یافته است.
ضدحمله انصارالله
با پیشروی مزدوران اماراتی در جنوب کشور، گزارشهای چندهفته اخیر حاکی از آن است که جنبش انصارالله ممکن است در حال تدارک یک عملیات نظامی علیه شورای انتقالی جنوبی باشد. این تحرکات پس از پیشرویهای مذکور در جنوب و شرق یمن مطرح شده است. بهویژه قطع مسیرهای تدارکاتی انصارالله در استان المهره، یکی از عوامل اصلی تشدید تنش عنوان میشود.
بهادعای رسانههای اماراتی، جنبش انصارالله نیروهای گستردهای را به جبهههای جنوبی از جمله الضالع، لحج و شبوه اعزام کردهاند. این تحرکات شامل جابهجایی توپخانه، استقرار سکوهای موشکی و پهپادی، حفر سنگر و تقویت مواضع نظامی است. همچنین بخشی از تجهیزات نظامی از جبهه تعز به مناطق کوهستانی مشرف به جنوب منتقل شده است بهعبارت دیگر، این اقدامات از آمادگی برای یک حمله بزرگ حکایت دارد.
طبق گزارش آناتولی، شورای انتقال جنوبی اکنون حدود۵۲ درصد خاک یمن را کنترل میکند. در مقابل، انصارالله حدود ۳۳ درصد از خاک کشور را در اختیار دارند اما عمده جمعیت این کشور ۴۰ میلیون نفری در نواحی تحت اختیار محور مقاومت زندگی میکنند. تحلیلگران معتقدند کاهش فشار آمریکا و رژیمصهیونیستی بر صنعا، بهویژه پس از آتشبس غزه، به این جنبش فرصت داده تمرکز خود را بر جبهه جنوب علیه مزدوران ابوظبی معطوف کنند.
خشم آلسعود از امارات
فارغ از صفآرایی جنبش انصارالله علیه پیشروی شورای انتقال جنوبی، عربستان سعودی نیز بهواسطه کاهش نفوذش با مزدوران اماراتی بهاختلاف خورده است. حدود ۲۰ هزار نیروی وابسته به عربستان در مرز یمن مستقر شدهاند و هدف ریاض آن است که شورای انتقالی جنوب تحت فشار قرار گیرد تا از پیشرویهای گسترده خود در استان نفتخیز حضرموت در شرق یمن عقبنشینی کند. شورای انتقالی جنوب که مورد حمایت امارات است، از حملات هوایی مستقیم عربستان آگاه شده که میتواند مواضع کلیدی آن را تهدید کند. نیروهای مسلح، عمدتا از یک گروه شبهنظامی تامین شده توسط سعودی بهنام سپر ملی، در مناطق الوادیه و الابَر نزدیک مرز عربستان مستقر شدهاند.
در همین حال، شورای انتقالی جنوب که در عدن مستقر است، اعلام کرد که به خواست عربستان برای عقبنشینی نیروهایش پاسخ نخواهد داد. کارشناسان میگویند سعودیها تاکنون رویکرد صبر راهبردی داشتهاند اما ادامه این وضعیت دشوار خواهد بود. کنترل حضرموت، دارای بزرگترین ذخایر نفتی و بنادر مهم مانند مکلا، الشحر و پایانه نفتی الذبا، باعث شده شورای انتقال جنوبی بتواند خود را وارث دولت پیشین یمن جنوبی معرفی کند.
واشنگتن در نقش میانجی مزدوران
اختلافات ما بین ریاض و ابوظبی به ورود مقامات آمریکایی جهت کنترل تنش و سازماندهی مجدد مزدوران علیه جنبش انصارالل منجره شد. درهمین راستا، وزارت خارجه آمریکا در بیانیهای اعلام کرد که مارکو روبیو، وزیر امور خارجه این کشور سه روز قبل طی تماسی تلفنی با عبدالله بن زاید، همتای اماراتی خود در مورد اهمیت ثبات در جنوب یمن برای جنگ علیه صنعا گفتوگو کرده است. در پرتوی ایجاد انسجام میان دشمنان انصارالله، استیون فاگین، سفیر آمریکا در دولت عدن جلسات متعددی با چندین عضو نهاد موسوم به شورای ریاستی یمن وابسته به عربستان برگزار کرده است. واشنگتن از عناصر وابسته به امارات و عربستان در جنوب یمن میخواهد تا تلاشهای خود را برای مقابله با صنعا متحد و منابعشان را علیه انصارالله معطوف کنند.همزمان با لابی آمریکا در میان مزدوران، محافل اسرائیلی خواستار اتخاذ یک استراتژی چند مرحلهای هستند که با محاصره شمال یمن و قطع مسیرهای تسلیحاتی و مالی آن آغاز شده و سپس به مرحله جنگ زمینی منتقل میشود که در آن عناصر وابسته به ائتلاف عربی سعودی-اماراتی با همکاری آمریکا همچنین صهیونیستها، تجاوز زمینی را در دستورکار قرار دهند.
درنهایت، عمر البیض، یکی ازمقامات ارشد شورای انتقالی جنوب صراحتا اعلام کرد که مرحله بعدی احتمالا شامل حمله زمینی علیه شمال یمن خواهد بودوکنترل حضرموت و المهره به خودی خود یک هدف نیست،بلکه نوعی پیشنیاز ساختاری برای هرگونه رویارویی جامع در آینده است اما اختلافات بنیادین مابین مخالفان انصارالله همچنان مانع ایجاد جبههای منسجم و کارآمد ضد رزمندگان صنعاست.
تغییر موازنه جنوب
شورای انتقالی جنوب یمن (STC) که از حمایت امارات برخوردار است، از دو هفته گذشته یک عملیات نظامی گسترده را در جنوب این کشور آغاز کرد. این شورا طی چند روز توانست کنترل استان نفتخیز حضرموت و بخشهای مهمی از جنوب، از جمله عدن، را بهدست گیرد. این تحرکات، سریع و کمسابقه توصیف شدهاند.این تحول بهمنزله یک جابهجایی مهم قدرت در یمن است؛ کشوری که با وجود چندپارگی ناشی از جنگ داخلی، خطوط درگیری آن طی سالهای اخیر نسبتا ثابت مانده بود. پیشروی شورای انتقالی جنوب میتواند موازنه داخلی نیروها را تغییر دهد. همچنین پیامدهای این تغییر ممکن است فراتر از مرزهای یمن گسترش یابد.شورای انتقالی جنوب در سال ۲۰۲۲ با دولت ضدانصارالله مورد حمایت عربستان و بهرسمیتشناختهشده غرب وارد ائتلاف شد. در همین چارچوب، عیدروس الزبیدی، رئیس این شورا، بهسمت معاون شورای رهبری ریاستجمهوری منصوب شد. تحولات اخیر نشان میدهد که نقش و نفوذ این شورا در ساختار قدرت یمن بهطور قابلتوجهی افزایش یافته است.
ضدحمله انصارالله
با پیشروی مزدوران اماراتی در جنوب کشور، گزارشهای چندهفته اخیر حاکی از آن است که جنبش انصارالله ممکن است در حال تدارک یک عملیات نظامی علیه شورای انتقالی جنوبی باشد. این تحرکات پس از پیشرویهای مذکور در جنوب و شرق یمن مطرح شده است. بهویژه قطع مسیرهای تدارکاتی انصارالله در استان المهره، یکی از عوامل اصلی تشدید تنش عنوان میشود.
بهادعای رسانههای اماراتی، جنبش انصارالله نیروهای گستردهای را به جبهههای جنوبی از جمله الضالع، لحج و شبوه اعزام کردهاند. این تحرکات شامل جابهجایی توپخانه، استقرار سکوهای موشکی و پهپادی، حفر سنگر و تقویت مواضع نظامی است. همچنین بخشی از تجهیزات نظامی از جبهه تعز به مناطق کوهستانی مشرف به جنوب منتقل شده است بهعبارت دیگر، این اقدامات از آمادگی برای یک حمله بزرگ حکایت دارد.
طبق گزارش آناتولی، شورای انتقال جنوبی اکنون حدود۵۲ درصد خاک یمن را کنترل میکند. در مقابل، انصارالله حدود ۳۳ درصد از خاک کشور را در اختیار دارند اما عمده جمعیت این کشور ۴۰ میلیون نفری در نواحی تحت اختیار محور مقاومت زندگی میکنند. تحلیلگران معتقدند کاهش فشار آمریکا و رژیمصهیونیستی بر صنعا، بهویژه پس از آتشبس غزه، به این جنبش فرصت داده تمرکز خود را بر جبهه جنوب علیه مزدوران ابوظبی معطوف کنند.
خشم آلسعود از امارات
فارغ از صفآرایی جنبش انصارالله علیه پیشروی شورای انتقال جنوبی، عربستان سعودی نیز بهواسطه کاهش نفوذش با مزدوران اماراتی بهاختلاف خورده است. حدود ۲۰ هزار نیروی وابسته به عربستان در مرز یمن مستقر شدهاند و هدف ریاض آن است که شورای انتقالی جنوب تحت فشار قرار گیرد تا از پیشرویهای گسترده خود در استان نفتخیز حضرموت در شرق یمن عقبنشینی کند. شورای انتقالی جنوب که مورد حمایت امارات است، از حملات هوایی مستقیم عربستان آگاه شده که میتواند مواضع کلیدی آن را تهدید کند. نیروهای مسلح، عمدتا از یک گروه شبهنظامی تامین شده توسط سعودی بهنام سپر ملی، در مناطق الوادیه و الابَر نزدیک مرز عربستان مستقر شدهاند.
در همین حال، شورای انتقالی جنوب که در عدن مستقر است، اعلام کرد که به خواست عربستان برای عقبنشینی نیروهایش پاسخ نخواهد داد. کارشناسان میگویند سعودیها تاکنون رویکرد صبر راهبردی داشتهاند اما ادامه این وضعیت دشوار خواهد بود. کنترل حضرموت، دارای بزرگترین ذخایر نفتی و بنادر مهم مانند مکلا، الشحر و پایانه نفتی الذبا، باعث شده شورای انتقال جنوبی بتواند خود را وارث دولت پیشین یمن جنوبی معرفی کند.
واشنگتن در نقش میانجی مزدوران
اختلافات ما بین ریاض و ابوظبی به ورود مقامات آمریکایی جهت کنترل تنش و سازماندهی مجدد مزدوران علیه جنبش انصارالل منجره شد. درهمین راستا، وزارت خارجه آمریکا در بیانیهای اعلام کرد که مارکو روبیو، وزیر امور خارجه این کشور سه روز قبل طی تماسی تلفنی با عبدالله بن زاید، همتای اماراتی خود در مورد اهمیت ثبات در جنوب یمن برای جنگ علیه صنعا گفتوگو کرده است. در پرتوی ایجاد انسجام میان دشمنان انصارالله، استیون فاگین، سفیر آمریکا در دولت عدن جلسات متعددی با چندین عضو نهاد موسوم به شورای ریاستی یمن وابسته به عربستان برگزار کرده است. واشنگتن از عناصر وابسته به امارات و عربستان در جنوب یمن میخواهد تا تلاشهای خود را برای مقابله با صنعا متحد و منابعشان را علیه انصارالله معطوف کنند.همزمان با لابی آمریکا در میان مزدوران، محافل اسرائیلی خواستار اتخاذ یک استراتژی چند مرحلهای هستند که با محاصره شمال یمن و قطع مسیرهای تسلیحاتی و مالی آن آغاز شده و سپس به مرحله جنگ زمینی منتقل میشود که در آن عناصر وابسته به ائتلاف عربی سعودی-اماراتی با همکاری آمریکا همچنین صهیونیستها، تجاوز زمینی را در دستورکار قرار دهند.
درنهایت، عمر البیض، یکی ازمقامات ارشد شورای انتقالی جنوب صراحتا اعلام کرد که مرحله بعدی احتمالا شامل حمله زمینی علیه شمال یمن خواهد بودوکنترل حضرموت و المهره به خودی خود یک هدف نیست،بلکه نوعی پیشنیاز ساختاری برای هرگونه رویارویی جامع در آینده است اما اختلافات بنیادین مابین مخالفان انصارالله همچنان مانع ایجاد جبههای منسجم و کارآمد ضد رزمندگان صنعاست.
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
گفت و گو
