خسرو شکیبایی، اولین بازیگر نقش مدرس

از سوی دیگر یکی از نقش‌هایی که همیشه برای بازیگران مرد وسوسه برانگیز بوده، ایفای نقش روحانی است. تاکنون تعدادی از بازیگران توانسته‌اند جذابیت‌های اجرای چنین نقشی را تجربه کنند.

زنده‌یاد خسرو شکیبایی، نخستین بازیگری است که نقش زندگی این مردبزرگ را در سریال تلویزیونی «مدرس» به نویسندگی و کارگردانی هوشنگ توکلی تجربه کرد. گرچه چند سالی از فوت این هنرمند بزرگ گذشته، اما هرگز مخاطبان نقش او را در سریال مدرس از یاد نمی‌برند. یکی از مسائلی که باعث شد نقش او ماندگار شود، مونولوگ‌های طولانی او در صحنه‌های مختلف بود که مدرس را با عزمی راسخ همچون کوهی استوار در مقابل ستمگران عصر وقت به تصویر کشید.

قدرت بیان شکیبایی در این لحظات و نزدیک شدن به چهره‌ای تاریخی تصویری ماندگار از این بازیگر ساخت و بسیاری به عنوان حضوری شگفت‌انگیز از آن یاد کردند. شکیبایی در سال‌های پخش این مجموعه در گفت‌وگوهایش تاکید کرده بود برای ایفای این نقش از هیچ‌کس الگو نگرفته و تنها با تمرین به این شخصیت دست پیدا کرده است. گرچه قالب این سریال تله‌تئاتر بود، اما توانست جایگاه بسیار خوبی در میان مخاطبان پیدا کند. این سریال به تهیه‌کنندگی اسماعیل شنگله و شهناز مهدوی و کارگردانی تلویزیونی مسعود فروتن تولید شد.

زنده‌یاد هادی اسلامی، دومین بازیگری بود که نقش آیت‌الله مدرس را بازی کرد. او در سریال تلویزیونی «مرغ حق» به کارگردانی حسین مختاری بازی کرد. پرویز زاهدی فیلمنامه این سریال را نوشت و مختاری آن را بازنویسی کرد. غلامعلی افشاریه نیز مدیر دوبلاژ این سریال بود. زنده‌یاد اسلامی توانست با بازی محکم شجاعت آیت‌الله مدرس را در سال‌های مبارزه بدرستی به تصویر بکشد. یکی از ویژگی‌های اسلامی در بازی، استفاده خوب از چشمانش بود. او با چشمانش بازی می‌کرد و عمق اتفاقات آن دوره را به مخاطب نشان می‌داد. از صحنه‌های ماندگار این سریال می‌توان به بازی اسلامی در صحنه‌هایی که با استبداد و استعمار سازش نمی‌کرد، نام برد.

حسین محجوب، سومین بازیگری است که تجربه بازی نقش آیت‌الله مدرس را در سریال تلویزیونی «عمارت فرنگی» به کارگردانی محمدرضا ورزی داشت. یکی از ویژگی‌هایی که باعث شد نقش‌آفرینی محجوب ماندگار شود، نمایش روحیه آرمانگرایانه مدرس بود. در بیشتر نقش‌هایی که محجوب در آنها بازی می‌کند یک اصالت و منش خاصی وجود دارد و همین اصالت و منش هم در ایفای نقش آیت‌الله مدرس دیده می‌شود. او تلاش کرد با ظرافت‌هایی خاص، این نقش را در مجموعه‌ای که بیشتر ابعادش سیاسی است به زیبایی به نمایش بگذارد. او برای ایفای نقش مدرس با دقت نظر به عکس‌های او، یک ارتباط درونی پیدا کرد و کوشید با وسواس به این نقش نزدیک شود.