مادران شاغل و دغدغه فرزندان

جایی را پیدا کردم که ماهی 350 هزار تومان می‌دادند تا آشپزی کنم، اما راهش دور بود. راه دور از یک طرف و دلتنگی خودم و مهدی دو ساله‌ام از طرف دیگر کار را سخت کرده است. چند ماه است می‌روم و می‌آیم. صدهزار تومان در همین رفت و آمد‌ها خرج می‌شود و می‌ماند 250 هزار تومان. آن را وقتی روی پول همسرم می‌گذارم تازه کمی زندگی راحت‌تر می‌شود اما نمی‌دانم این اندک راحتی به مشکلات فراوانش می‌ارزد یا نه. بتازگی پسر کوچولوی من شب‌ها از خواب می‌پرد و به من می‌چسبد و می‌گوید مامان! نرو.

صبح‌ها که به خانه مادرم می‌روم تا او را بسپارم گریه می‌کند و به پایم می‌چسبد. دلم برایش می‌سوزد. انگار قلبم دوپاره شده است. از یکسو ناچاری زندگی راهی برایم نمی‌گذارد و از سوی دیگر دلم به حال تنها فرزندم که در این میان دارد​ قربانی می‌شود می‌سوزد. کاش می‌توانستم در خانه کاری کنم و پول در بیاورم تا از بچه‌ام جدا نشوم. نمی‌دانم این دوری‌ها چه اثری روی او خواهد گذاشت.

این بخشی از صحبت‌های مریم ـ ع است که با یک روان‌شناس خانواده مطرح کرده است.

او در وضع بدی به سر می‌برد و ناچاری و تنگنای اقتصادی به کار وادارش کرده و با این وضع واقعا نمی‌توانیم به او توصیه کنیم کار را ترک کند، اما به او و تمام مادران شاغلی که کودکی خردسال دارند باید بگویم اگر نمی‌توانید تمام وقت برای بچه‌های خود مادری کنید سعی کنید همان ساعاتی که در اختیار کودکتان هستید بهترین مادر دنیا باشید. او را در آغوش بکشید و ببوسید.

نوازش کنید و به خواسته‌ها و حرف‌هایش گوش کنید. ترس از فقدان والدین یکی از ترس‌های طبیعی کودکان است. کودکانی که مادران آنها شاغل هستند و صبح از منزل بیرون می‌روند، همیشه می‌ترسند که در پایان روز مادر خود را نبینند.

تماس بدنی مادر و کودک یکی از راه‌‌هایی است که باعث آرامش روحی و رشد کودک می‌شود.

برای کودکی که دوری شما را تحمل کرده و هر لحظه ترسیده که هرگز برنگردید هیچ چیز مهمتر از دامن پر مهر شما نیست.

اگر کمیت مادری را نمی‌توانید افزایش دهید، کیفیت آن را بالا ببرید.

هزینه‌های اشتغال مادر

نتایج یک پژوهش جدید نیز نشان داده است زنانی که کار پاره وقت دارند، فرزندانشان سالم‌تر هستند.

همچنین یک مطالعه بیست ساله و گسترده روی 89 هزار کودک بین 7 تا 17 سال در آمریکا نشان می‌دهد بچه‌هایی که مادران‌ آنها بیرون از خانه کار می‌کنند، دو برابر بیشتر از کودکانی که مادران‌ آنها خانه‌دار هستند، دچار حملات آسم، بستری‌ شدن شبانه و جراحات و مسمومیت‌ها می‌شوند.

محدودیت وقت مادران شاغل ممکن است نظارت یا مراقبت آنان را در مورد کودکان خود کاهش دهد.

هرچه سن ازدواج زوجین بالا می‌رود مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها مسن‌تر می‌شوند و توانایی کمتری برای مراقبت از کودکانی که به آنان سپرده می‌شود، دارند. این وضع موجب می‌شود صدماتی که در غیاب والدین در منزل مادربزرگ و پدربزرگ‌‌ نیز به بچه وارد می‌شود، افزایش یابد.

سلامت کودک تا حدودی تحت تاثیر مدت زمانی است که صرف او می‌شود. نظافت یا تهیه غذا که معمولا مسوولیت اصلی مادر است، زمان کمتری برای مادر شاغل و رسیدگی به کودک باقی می‌گذارد.

سلامت و مراقبت

وقتی مادربزرگ از دست سیما کوچولو خسته می‌شود، تلویزیون را روشن می‌کند یا یک سی‌دی کارتون می‌گذارد و سیما مثل مسخ‌شده‌ها به صفحه تلویزیون چشم می‌دوزد. او فقط دو سال دارد و گاهی درست کنار تلویزیون می‌ایستد تا برنامه‌ها را نگاه کند.

مادربزرگ گاهی حوصله نمی‌کند برای او غذاهای مورد علاقه‌اش را درست کند و از آنجا که سیما به شکلات علاقه خاصی دارد، به شکلات خوردن رو می‌آورد.

پژوهش‌ها نشان می‌دهد فرزندان مادران شاغل، تغذیه ناسالم و تحرک بدنی کمی دارند.

محققان دریافتند کودکان مادران شاغل، در میان وعده‌های غذایی خود، نوشیدنی‌های شیرین بیشتری می‌نوشیدند.

همچنین این کودکان حداقل دو ساعت در روز را به بازی با رایانه یا تماشای تلویزیون می‌گذراندند، در حالی که کودکان مادران خانه‌دار کمتر از دو ساعت را صرف این گونه فعالیت‌ها می‌کردند.

احتمالا والدین به دلیل کمبود وقت نمی‌توانند غذاهای سالم و فرصت انجام فعالیت‌های بدنی را برای فرزندان‌شان فراهم کنند.

از مهد کودک نترسید

اگر والدین‌تان به دلیل کهولت سن نمی‌توانند بخوبی پذیرای کودکتان باشند و شما به دلیل اشتغال نمی‌توانید تمام وقت در خدمت فرزند خود باشید، بهترین گزینه این است که از یک مهدکودک خوب کمک بگیرید.

البته تمام چیزهایی که گفته شد دلیل برآن نیست که کودکان مادران خانه‌دار از رفتن به مهدکودک بی‌نیازند. مهدکودک علاوه بر کمکی که به مادران شاغل می‌کند به رشد ذهنی و جسمی کودک نیز کمک می‌کند.

کودکان مهدکودکی از نظر هوشی یا شناختی نسبت به کودکان غیرمهدکودکی در شرایط بهتری بسر می‌برند. لازم به ذکر است که تأثیرات مثبت مهد در رشد شناختی کودک بستگی به فراهم بودن شرایط آموزشی موجود در مهد یا تلاش مربیان در آموزش و رشد بیشتر جنبه‌های شناختی کودک دارد.

ضمن آن‌که حضور سایر کودکان نیز می‌تواند اثرات چنین آموزش‌هایی را در ابعاد مختلف رشد شناختی و اجتماعی بیفزاید.

تلاش‌های دولت

بتازگی دولت برای بهبود وضع مادران شاغل و کمک به تربیت فرزندان، طرح‌هایی‌ را در دست دارد که به آنان این امکان را می‌دهد که بدون از دست دادن کار خود بتوانند ساعات بیشتری را با فرزندان​شان بگذرانند.

پیشنهاد ساعت کار کمتر به ازای داشتن فرزندان بیشتر، تخصیص ساعات بیشتری برای مرخصی شیردهی و امکان استفاده از کار نیمه وقت برای مادران دارای فرزندان زیر هفت سال از جمله قول‌هایی است که دولت وعده ابلاغ آن را به ادارات دولتی و واحد‌های صنفی تحت پوشش قانون کار داده است و برخی تسهیلات دیگر خاص مادران نیز مدتی است در دستور کار واحد‌های اشتغال قرار گرفته است.

کمک‌هایی در همین حد نیز می‌تواند به تربیت بهتر فرزندان و حفظ سلامت آنان کمک شایانی کند. تحقیقات نشان می‌دهد زنانی که کار پاره‌وقت دارند، فرزندانشان سالم‌تر هستند.

محققان دریافته‌اند احتمال ابتلا به چاقی در کودکانی که مادران آنها شغل نیمه وقت دارند، بسیار کمتر از کودکانی است که مادرانشان فقط خانه‌دار هستند یا در مشاغل تمام وقت کار می‌کنند.

همچنین این پژوهش نشان می‌دهد فرزندان زنانی که شغل نیمه‌وقت دارند، کمتر از وعده‌های غذایی ناسالم استفاده می‌کنند، کمتر تلویزیون تماشا می‌کنند و به لحاظ جسمی فعال‌تر و پرتحرک‌تر از سایر همسالان خود هستند.

زهره زیارتی / جام جم