پدر خوب بودن سخت است

به گفته دو نفر از محققان علوم تربیتی، فیسر و لازرسون (1984)، پدری‌کردن می‏ تواند تأثیر قابل توجهی بر رشد شخصیت از جمله اعتماد به نفس، پیشرفت تحصیلی و حتی افزایش ضریب هوشی فرزندان داشته باشد.

هلث‌‌نیوز گزارش داده، در خانواده‌های پردرآمد، نبود پدر یک عامل پیشگیری‌کننده برای بلوغ زودرس است در حالی که این موضوع در مورد خانواده‌های کم‌درآمد که پدر در خانه نیست، صدق نمی‌کند. دختران در خانواده‌هایی با درآمد بالا بدون حضور پدر حداقل دو بار بیشتر از سایر دختران دچار بلوغ زودرس می‌شوند. این مطالعه از سوی محققان دانشگاه کالیفرنیا انجام شده است. در این مطالعه که نتایج آن در نشریه بهداشت نوجوانان درج شده است. 444 دختر شش تا هشت ساله و مادرشان به مدت دو سال تحت بررسی قرار گرفتند. قد، وزن، علائم بدنی بلوغ همراه با حضور و غیاب پدر در خانه و وضع درآمد خانواده بررسی شد. 8 درصد این دختران اظهار کردند پدرشان با آنها زندگی نمی‌کند. بعد از دو سال پیگیری، محققان دریافتند بلوغ در دخترانی که در خانواده‌های پردرآمد زندگی می‌کردند و پدر در کنارشان نبود بیشتر از سایرین بود.

«از پدرم خجالت می‌کشم، هیچ‌وقت روم نمیشه باهاش درد‌دل کنم، رودربایستی دارم، خودش هم به من نزدیک نیست، هروقت کیف، کفش و مانتو می‌خوام یا می‌خوام با دوستام برم اردو، مادرم میگه برو پیش بابات، پدرم هم می‌داند چه می‌خواهم، بدون هیچ واکنشی دست در جیب می‌برد...» خیلی از دختران جوان و نوجوان با پدرشان غریبه‌اند، گویا از سن بلوغ میان این دو شکافی پرنشدنی ایجاد می‌شود. هرچند در بسیاری از خانواده‌ها این الگوی رفتاری وجود ندارد، اما مهارت پدران در ارتباط با دخترانشان و تفاوت قائل نشدن با فرزندان پسر و از همه مهم‌تر باور به این که دخترهایشان به همان اندازه به پدر نیاز دارند، می‌تواند یخ روابط پدران و دختران را ذوب کند.

با وجودی که پدران در بیشتر موارد تصور می‌کنند پسرهایشان به آنها نزدیک‌ترند و براساس الگوی سنتی خانواده دختر را به مادر نزدیک‌تر می‌بینند در برهه‌ای، اختلافات میان پدران و پسران نوجوان بر سر موضوعات مختلف از خرید و پوشیدن لباس تا تماشای فوتبال و طرفداری از یک تیم خاص به اوج می‌رسد. دکتر محمدرضا خدایی، روانپزشک و استادیار علوم بهزیستی و توانبخشی این تفاوت‌ها را طبیعی می‌داند و می‌گوید: «اختلاف بین والدین و نوجوان و بویژه پدرها و پسرها تا مرز مشخصی طبیعی است و روال رشد روانی ـ اجتماعی فرد به سمت نوجوانی و جوانی با این اختلاف‌ها همراه است.

درواقع تا زمانی که نوجوان به چارچوب‌ها و ساختار خانواده و خودش دست نزند و دچار افت اجتماعی، تحصیلی، شغلی و فرهنگی نشود و مشکلات خاص و حادی برای خانواده به وجود نیاورد و به‌طور کلی عملکرد نوجوان دچار اشکال نشود، طبیعی است اما وقتی عملکرد او در خانه، مدرسه و اجتماع به نوعی به هم بخورد و ساختارها شکسته شود، غیرطبیعی و در صورت شدت‌یافتن و همراه‌شدن با رفتارهای ضداجتماعی‌ مثل اعتیاد، خودزنی​و فرار از منزل​نیاز به مداخله دارد.»

پروین ناظمی، روان‌شناس می‌گوید: «چقدر خوب است پدرها برای هر حرفی که می‌زنند و مخالفتی که می‌کنند دلیل منطقی داشته باشند و اجازه بدهند در جاهایی که فرزندان خیلی لطمه نمی‌خورند، با آزمون و خطا، تجربه به دست آورند و بعد از این تجربه پدر همچنان کنار آنها بماند. زورگویی پدر خیلی از اوقات منشأ اختلافات در بزرگسالی است و باعث می‌شود فرزندان نه‌تنها از مشورت او استفاده نکنند، بلکه برخلاف آن عمل کنند. رفتار درست‌، صمیمانه و تکیه‌گاه بودن پدر، فرزندان را حرف‌شنو بارمی‌آورد و حتی از پدر الگو می‌گیرند».

جام جم / چاردیواری