یک قانون کلی درباره شکل گیری و ادامه رفتارهای منفی وجود دارد: رفتارهای منفی با وجود آسیبزاییشان در صورتی ادامه پیدا میکنند که پاداش دریافت کنند و تقویت شوند. مثال زیر به روشنتر شدن این موضوع کمک میکند:
کودکی را در نظر بگیرید که در خیابان از والدینش تقاضای خرید یک خوراکی را دارد که برای او مضر است. والدین با خواسته او مخالفت میکنند. کودک که دوست دارد به خواستهاش برسد شروع میکند به گریه کردن و جیغ و داد کشیدن. والدین هم به خاطر جلوگیری از گریه او خواستهاش را برآورده میکنند. به دست آوردن خوراکی نقش پاداش برای رفتار گریه کردن و جیغ زدن را دارد. اگر این ماجرا باز هم تکرار شود، کودک یاد میگیرد که در صورت گریه کردن و جیغ زدن به خواستهاش میرسد و این رفتار با وجود آزار دهنده بودنش ادامه پیدا میکند.
درباره رفتار قهر کردن همسرتان نیز باید بررسی کرد که چه پاداشهایی برای این رفتار دریافت میکند. چندین احتمال وجود دارد:
- ممکن است قهر کردن وی باعث شود شما خواستههایش را سریعتر و بهتر اجابت کنید.
- ممکن است او به طور معمول از جانب شما توجه و محبت کافی را دریافت نمیکند و از این طریق میتواند توجه و محبت بیشتری دریافت کند.
اگر این نکات درباره شما و همسرتان صدق میکند باید به برطرف کردن آن کمک کنید.
خاموش شدن یک رفتار منفی در صورتی اتفاق میافتد که ارتباط آن رفتار با پاداشهایی که دریافت میکند قطع شود. درباره مثال کودک، اگر والدین بخواهند رفتار جیغ زدن و گریه کردن کودکشان از بین برود، باید برای مدتی گریههای او را تحمل کنند و خواستههای همراه با گریه و جیغ وی را اجابت نکنند. از طرف دیگر در صورت بروز رفتارهای مثبت، تشویق و توجه ویژه نشان دهند. بعد از مدتی این عادت بد، کم کم به سمت خاموشی خواهد رفت.
محبت فراموش نشود!
شما نیز میتوانید با حذف پاداشهایی که در پاسخ به قهر همسرتان میدهید به کم شدن رفتار منفی وی کمک کنید. البته این به تنهایی کافی نیست. در مواقع عادی سعی کنید توجه و محبت کافی نسبت به او ابراز کنید تا دیگر دلیلی برای استفاده از روشهای منفی باقی نماند.
احتمال دیگری هم که میتواند وجود داشته باشد این است که شاید در رابطه شما مسائل و دلخوریهای جزئی زیادی از گذشته به طور حل نشده باقی مانده و کوچکترین موردی دوباره یادآور مسائل گذشته و دلخوری میشود. اگر فکر میکنید این مسئله درباره شما صدق میکند با همسرتان در شرایط عادی و آرام گفتوگو کنید و مسائل گذشته را بیان و البته حل و فصل کنید.
>> هانیه بیجاری
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد