فروشندگان و کسانی که به طور مستقیم با گردشگران مواجه میشوند هم خیلی خوب این تفاوت را درک میکنند. آنها میدانند ساکنان بعضی کشورها خیلی راحت پول خرج میکنند و تقریبا هر چیزی را دوست داشته باشند، میخرند در حالی که مردم برخی کشورها ترجیح میدهند بیشتر از دیدنیهای تاریخی کشور جدید لذت ببرند تا رفتن به بازار و خریدکردن.
پس میتوان گفت عادت و فرهنگ خرجکردن یا پساندازکردن پول در کشورهای مختلف با یکدیگر تفاوت دارد و مردم در هر گوشهای از این کره خاکی به شیوه مخصوص خودشان در این زمینه عمل میکنند.
چینیهای کم خرج
براساس یکی از مطالعاتی که در این مورد انجام گرفته است، مشخص شده خانوادههایی که در شهرهای مختلف چین زندگی میکنند، بسیار بیشتر از خانوارهای آمریکایی پولشان را پسانداز و کمتر از آنها هم خرج میکنند. نتایج این مطالعه نشان میدهد حدود 60 درصد خانوارهای شهری چین، بخشی از پول و درآمدشان را پسانداز میکنند، در صورتی که در آمریکا فقط 35 درصد خانوادهها انگیزهای برای پساندازکردن دارند.
علاوه بر این، 59 درصد چینیها برای مسائل آموزشی نیز پسانداز میکنند و میان خانوادههای آمریکایی فقط 19 درصد به فکر این موضوع هستند. خانوادههای کمدرآمد چینی نیز بیش از خانوادههای کمدرآمد آمریکایی برای گذران هرچه بهتر دوران بازنشستگیشان، به پسانداز و صرفهجویی اهمیت میدهند. کارشناسانی که این تحقیقات را انجام دادهاند، دلایل متعددی برای وجود این تفاوت ذکر میکنند که شرایط اقتصادی و مسائل فرهنگی از جمله مهمترین این موارد است.
فرانسویهای مقتصد
وقتی از خرجکردن یا پساندازکردن صحبت میشود، باید به تفاوت رفتار مردم در کشورهای مختلف هم توجه داشته باشیم. به عنوان نمونه، مردم آمریکا فقط 5.8 درصد از درآمدشان را پسانداز میکنند، در حالی که این رقم در بسیاری از کشورها به بیش از 10 درصد هم میرسد.
براساس یک پژوهش، خانوادههای فرانسوی در سال 2011 از نظر میزان پسانداز با 16.8 دهم درصد، رتبه اول را به خودشان اختصاص دادند. پس از فرانسه نیز کشورهای اسپانیا (12 درصد)، سوئیس (11.4 درصد)، بلژیک (11.2 درصد) و آلمان (11درصد) قرار داشتند. البته کشورهایی مانند دانمارک، نیوزیلند و استونی نیز در آخر این فهرست قرار گرفتند.
همچنین براساس آمار دیگری که در این زمینه وجود دارد، در سال 2008 خانوادهها در بلژیک، فرانسه، آلمان، سوئد، سوئیس و روسیه بیش از 10 درصد از در آمدشان را پسانداز کردهاند و کشورهایی مانند دانمارک، استونی، فنلاند، نروژ و پرتغال نیز در این زمینه نرخ منفی داشتهاند. جالب است بدانید طی 15 ـ 10 سال اخیر، نرخ پسانداز در کشورهای اتریش، آلمان و سوئد افزایش یافته در حالیکه در کشورهای بلژیک، فرانسه و سوئیس پایدار و به همان میزان قبلی باقی مانده است. روند رو به کاهشی نیز در کشورهای کانادا، ژاپن، ایتالیا، کره جنوبی، لهستان و آمریکا مشاهده میشود. قطعا یکی از دلایل این موضوع، شرایط اقتصادی مختلف کشورهای جهان است.
چشمبادامیهای پرکار
مطالعات و پژوهشها نشان میدهد مردم سرزمین پهناور چین بیشتر از ساکنان دیگر کشورهای جهان پسانداز میکنند و با پسانداز بیش از 50 درصد، بالاتر از میانگین جهانی (20 درصد) قرار دارند. البته برخی کارشناسان اقتصادی براین باورند که پسانداز بیش از حد چینیها میتواند به ضررشان تمام شود؛ چرا که کاهش مصرف موجب میشود تعادل اقتصادی کشورشان به هم بخورد، ولی در حال حاضر چنین شرایطی در این کشور دیده نمیشود. بنابراین کارمندان و کارگران چینی اغلب پس از دریافت حقوقشان در پایان ماه به بانک میروند و بیش از نیمی از آن را پسانداز میکنند.
آمریکاییهای پرخور
بخشی از درآمد افراد در همه کشورها برای خرید مواد غذایی و غذاهای آماده مصرف میشود، اما این مبلغ در کشورهای مختلف فرق میکند. به عنوان نمونه آمریکاییها در مقایسه با مردم کشورهایی مانند انگلستان، ژاپن و کانادا پول کمتری برای خرید مواد غذایی تازه خرج میکنند. نظرسنجیها نشان میدهد خانوادههای آمریکایی به طور متوسط فقط حدود 7 درصد درآمدشان را صرف این نوع خریدها میکنند، ولی این رقم در کشوری مانند مصر بیش از 40 درصد بودجه خانواده است یا 15 درصد بودجه یک خانواده ژاپنی. البته همانقدر که آمریکاییها پول کمتری برای خرید مواد غذایی و تهیه غذا در خانه میپردازند، هزینه خرید غذاهای آماده و فستفودها در این کشور بالاست. شاید باور کردنش سخت باشد، اما براساس یک مطالعه، در سال 2010 آمریکاییها حدود 29 میلیارد دلار صرف خرید آبنبات و شکلات کردهاند و 76 میلیارد هم برای خرید نوشابه پرداختهاند.
ایرلندیهای آیندهنگر
ایرلندیها اگر میخواهند پس از بازنشستگی دوران خوب و راحتی را سپری کنند و مشکلی در زندگی نداشته باشند، باید ساعات بیشتری کار و پول بیشتری هم پسانداز کنند. کارشناسان و رسانههای این کشور با تاکید بر این موضوع، مردم را تشویق میکنند بیشتر به فکر پساندازکردن باشند و مبلغ قابل توجهی ذخیره کنند.
برخی افراد اصلا به فکر پساندازکردن نیستند و هیچ وقت به این موضوع فکر هم نمیکنند. پرتغال، کانادا و انگلستان از جمله کشورهایی هستند که مردم آن خیلی اهل پسانداز کردن نیستند. البته گروهی از این افراد، شیوههای خاصی برای پسانداز دارند که شاید از نظر دیگران خیلی کاربردی نباشد، اما آنها را راضی میکند. مثلا بسیاری از آمریکاییها به جای اینکه مبلغی از درآمدشان را کنار بگذارند و پولشان را به این شیوه پسانداز کنند، ترجیح میدهند کمتر به رستوران بروند یا در مصرف انرژی صرفهجویی کنند.
مالاییهای ولخرج
نظرسنجیای که در یک جامعه هدف هزار نفری در مالزی انجام شد، نشان داد 43 درصد پاسخدهندگان از نظر مالی برای دوران بازنشستگی آماده نیستند. همچنین از هر ده نفر مالایی نیز یک نفر هیچ پساندازی برای دوره بازنشستگیاش ندارد. براساس این مطالعه، 28 درصد از کسانی که در نظرسنجی شرکت کرده بودند، هیچوقت در طول زندگی به فکر پسانداز نبودهاند و فقط درآمدشان را خرج کردهاند. البته جالب است 18 درصد این افراد در سنین بین 55 تا 64 سالگی بودند، در حالی که به نظر میرسد این گروه از افراد بیش از دیگران باید به فکر پساندازکردن باشند.
براساس نظر کارشناسان، امنیت مالی موجود در دوره پس از بازنشستگی در کشور مالزی یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در این زمینه است. البته مردم در کشور مالزی انتظار دارند 17 سال پس از بازنشستگی و کنار گذاشتن کار بتوانند بخوبی زندگی کنند، ولی میگویند درآمد و پساندازشان فقط برای گذراندن 12 سال پس از بازنشستگی کافی است و میتوانند برای این مدت روی آن حساب کنند.
حالا ممکن است این سوال مطرح شود که آیا تنها دلیل اینکه مالاییها به فکر پساندازکردن نیستند همان مورد بالاست یا دلایل دیگری هم وجود دارد؟ جالب است بدانید شرکتکنندگان در این نظرسنجی نیز پاسخهای متفاوتی به این سوال دادهاند. نیمی از آنها میگویند هزینههای زندگی روزانه و مخارجی که در حال حاضر وجود دارد به آنها اجازه پسانداز نمیدهد. 30 درصد نیز باور دارند به شیوه خاص خودشان که شاید متفاوت به نظر برسد، پسانداز میکنند، ولی پولی را برای سالهای آینده کنار نمیگذارند.
از نظر مردم مالزی، دو مانع اصلی برای پساندازکردن در این کشور وجود دارد که یکی مشکلات خرید خانه است (48 درصد) و دیگری تأمین هزینههای آموزش و تحصیلات بچهها (33 درصد). با این حال در کل، اغلب مالاییها ترجیح میدهند برای دوره بازنشستگیشان پسانداز کنند (59 درصد) تا اینکه تعطیلاتشان را بگذرانند و از آن لذت ببرند (37 درصد).
خودتان باید به فکر باشید
نهتنها مردم کشورهای مختلف که حتی ساکنان شهرهای مختلف یا اعضای یک خانواده نیز مانند یکدیگر پولهایشان را خرج یا پسانداز نمیکنند. هرکس در این مورد نظری دارد و مطابق نظر خودش عمل میکند. حتی گاهی زن و شوهرها هم نمیتوانند با هم به توافق برسند و ممکن است مشکلاتی در این مورد داشته باشند. چون مفهوم پول برای هرکس به طور جداگانه تعریف شده است و معانی متفاوت و گاه متضادی در ذهن مردم دارد. به عنوان مثال، بعضی افراد زمانی که پول دارند احساس امنیت میکنند و به همین دلیل طبیعی است بیشتر ترجیح دهند پولشان را پسانداز کنند و به آن دست نزنند. برای بعضیهای دیگر، اما پول به معنای آزادی و داشتن انتخابهای بیشتر است. پس بیشتر خرج میکنند تا راحتتر و آزادتر باشند. با وجود این، نگرش و طرز فکر اغلب افراد چیزی میان این دو است و باید بتوانیم طوری درآمدمان را مدیریت کنیم تا در حال و آینده مشکلی برایمان ایجاد نشود.
بنابراین اولین گام این است که خودتان تشخیص دهید از نظر مالی چه موقعیتی دارید و شرایطتان چگونه است؛ بنابراین به جای اینکه نظر دیگران را بپرسید و بخواهید مانند آنها رفتار کنید، خوب است خودتان تصمیم بگیرید و درآمدتان را آنطور که باید و زندگیتان اجازه میدهد، کنترل کنید.
نیلوفر اسعدیبیگی / جامجم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
بازگشت ترامپ به کاخ سفید چه تاثیری بر سیاستهای آمریکا در قبال ایران دارد؟
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
رضا جباری: درگفتوگو با «جام جم»:
بهتاش فریبا در گفتوگو با جامجم: