قیمت کلیه در بازار!

به گزارش جام جم سرا به نقل از روزنامه تهران امروز- اینجا راه دوری نیست. همین خیابان ولیعصر (عج) خودمان، کوچه فرهنگ حسینی است. کوچه‌ای که پر است از شماره موبایل و اعلام سن جوانانی که می‌خواهند تکه‌ای از جان خود را به حراج بگذارند. مصطفی قاسمی، رئیس انجمن حمایت از بیماران کلیوی در جواب این سوال که چرا آنقدر بازار فروش کلیه با قیمت‌های نجومی داغ است به تهران امروز، می‌گوید: «من هرگز چنین چیزی نشنیده‌ام که کسی با قیمت نجومی کلیه بفروشد چرا که هر کس باید به انجمن مراجعه کند و زیرنظر انجمن اقدام به عمل پیوند کلیه بنماید و شرایط انجمن هم برای اهدای کلیه مشخص است. حتی اگر کسی بیرون از انجمن هم برای پیوند کلیه با شخصی توافق کند باز هم باید به انجمن مراجعه و با نامه انجمن به بیمارستان مراجعه کنند. حتی از طرف وزارت بهداشت به تمام بیمارستان‌ها بخشنامه فرستاده شده است که حق ندارند بدون نامه انجمن حمایت از بیماران کلیوی اقدام به پیوند کلیه کنند.» قاسمی تاکید می‌کند: «حتی مبلغی که به عنوان هدیه به فرد اهداکننده پرداخت می‌شود باید از طریق انجمن پرداخت شود.»

تسهیلات دولت در قبال اهداکنندگان کلیه

رئیس انجمن حمایت از بیماران کلیوی اعلام کرد: «در سال‌جاری به علت افزایش هزینه‌ها، به اهداکنندگان کلیه ۹ میلیون تومان به عنوان هدیه می‌پردازیم، اما این رقم پیش از این هفت میلیون تومان بود. علاوه بر آن، هزینه آزمایش‌های مورد نیاز برای دهنده کلیه را انجمن حمایت از بیماران کلیوی پرداخت می‌کند.» مصطفی قاسمی تاکید کرد: «پرداخت هزینه‌ آزمایش‌های دهندگان کلیه از سوی انجمن حمایت از بیماران کلیوی تسریع در پیوند کلیه را موجب شده است، چرا که پیش از این دو تا سه ماه طول می‌کشید تا دهندگان کلیه آزمایش‌های خود را تکمیل و به ما ارائه کنند، اما در حال حاضر این آزمایش‌ها طی یک هفته انجام و بین ۷ تا ۱۰ روز دهنده کلیه به گیرنده آن معرفی می‌شود و همین امر منجر به افزایش استقبال گیرندگان از پیوند کلیه شده است.» رئیس انجمن حمایت از بیماران کلیوی ادامه داد: در حال حاضر برخی از بیمارانی که از سال ۸۸ در لیست انتظار پیوند کلیه قرار داشتند، در اولویت اول پیوند قرار گرفته‌اند و امیدواریم که با توجه به روند موجود، به‌تدریج انجام عمل پیوند کلیه به روز شود. وی با اشاره به لیست اورژانس پیوند کلیه، اظهار کرد: برای بیمارانی که وضعیت اورژانسی دارند خارج از نوبت، پیوند کلیه انجام می‌شود و این بیماران در اولویت پیوند قرار می‌گیرند.
این در حالی است که پیش از این برخی از بیماران اورژانسی چند ماه در نوبت اورژانس قرار داشتند، اما امیدواریم که مدت انتظار به کمتر از دو ماه کاهش یابد. رئیس انجمن حمایت از بیماران کلیوی با اشاره به بخشنامه وزارت بهداشت به بیمارستان‌های سراسر کشور، اظهار کرد: لازم است بیماران با معرفی‌نامه انجمن حمایت از بیماران کلیوی برای پیوند کلیه به بیمارستان‌ها مراجعه کنند. این درحالی است که برخی از بیمارستان‌ها بدون دریافت این معرفی‌نامه از بیماران اقدام به انجام عمل پیوند کلیه کرده‌اند. همین امر موجب به وجود آمدن بازار خرید و فروش کلیه در کنار این بیمارستان‌ها شده است. بنابراین وزارت بهداشت طی بخشنامه‌ای به بیمارستان‌های سراسر کشور اعلام کرده است که با بیمارستان‌های متخلف برخورد می‌شود. قاسمی تاکید کرد: در صورت قاطعیت وزارت بهداشت در اجرای این بخشنامه، حداقل بازار آزاد خرید و فروش کلیه تا ۹۰ درصد کاهش می‌یابد. وی در ادامه اظهار کرد: برخی از بیماران شهرستانی در تهران برای پیوند کلیه ثبت‌نام کرده‌اند که این بیماران حدود ۳۰ درصد از لیست متقاضیان پیوند در تهران را تشکیل می‌دهند.

خانواده‌ها اهدای عضو را دریغ نکنند

توصیه می‌کنیم با اهدای عضو، جان یک انسان را نجات دهید. این گفته‌های رئیس انجمن حمایت از بیماران کلیوی است. مصطفی قاسمی، می‌گوید: «خانواده کسانی که مرگ مغزی شده‌اند، همکاری بسیاری در زمینه اهدای عضو دارند که موجب می‌شود قضیه خرید و فروش کلیه کاهش پیدا کند. انجمن از زمانی که فرد مرگ مغزی در آی سی یو است تا وقتی که عضو را اهدا می‌کند هزینه‌ها را تقبل می‌کند، البته دیگر پولی به خانواده فرد پرداخت نمی‌شود.» او تاکید می‌کند: «رواج فرهنگ اهدای عضو، جان بسیاری را نجات داده است.»

۲۵ میلیون تومان دادمش رفت

بر خلاف صحبت‌های رئیس انجمن حمایت از بیماران کلیوی فروشندگان کلیه نظرهای متفاوتی دارند. در میان شماره‌های بی‌شماری که بر دیوار نقش بسته‌اند به یکی زنگ می‌زنم. «علی ز»، گروه خونی (آ+)، می‌گوید: حال مادرم بسیار بد است و دنبال خرید کلیه هستم. کلیه‌اش را یک ماه پیش فروخته و من دیر رسیده‌ام. سعی می‌کنم برای گرفتن مظنه بازار از زیر زبانش قیمت فروش تکه‌ای از جانش را بپرسم، با شوق می‌گوید: ۲۵ میلیون تومان دادمش رفت. مجبور بودم. چقدر خواهرم به خاطر فقر ما از شوهر معتادش کتک بخورد.‌‌ همان بهتر فروختم. حالا هم اجاره خانه می‌دهم هم یک پراید زیر پایم است که مسافرکشی کنم، هم خواهرم کنار دستم آرامش دارد! می‌گویم: چرا به کسی که کلیه دادی نرفته از انجمن حمایت از بیماران کلیوی درخواست کند تا این مبلغ سنگین را پرداخت نکند؟ جواب مشخص است. طرف دو سال در انتظار بوده، اما چون حالش وخیم شده مجبور به پرداخت این مبلغ و دریافت کلیه از من شد.

۱۷میلیون؛ قیمت غیررسمی کلیه

وقتی از قیمت‌های نجومی فروش کلیه در وبلاگ‌ها و کنار بیمارستان‌ها با رئیس انجمن حمایت از بیماران کلیوی صحبت می‌کنیم، معتقد است: «ممکن است در حد یک تخلف کوچک وجود داشته باشد، ولی فکر نمی‌کنم تا وقتی این انجمن هست و می‌شود با قیمت ارزان کلیه را تهیه کرد کسی برای خرید به این افراد مراجعه کند. این‌ها تبلیغاتی است که با رنگ و لعاب خبری در وبلاگ‌ها وجود دارد».
مصطفی قاسمی، در فروردین ۹۲ در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم نیز در مورد قیمت کلیه اعلام کرده بود: «بازار قیمت کلیه دلالی به صورت شناور بوده ولی آن چیزی که ما خودمان به‌طور کامل به آن رسیدیم قیمت‌هایی در حدود ۱۵ تا ۱۷ میلیون تومان بود که امیدواریم با اجرای بخشنامه مذکور که هیچ بیمارستانی حق پیوند کلیه در صورت عدم تایید انجمن خیریه حمایت از بیماران کلیوی را ندارد؛ تا شاهد جمع شدن بازار دلالی کلیه در کشور باشیم.» ولی از سویی دیگر، مسائلی که در زیر پوست شهر در حال وقوع است، با گفته‌ها بسیار تفاوت دارد. با یکی از فروشندگان کلیه به نام محمد، در کنار یکی از بیمارستان‌هایی که اقدام به عمل پیوند کلیه می‌کنند قرار ملاقات می‌گذارم. ۲۱ ساله است، و قیمت مورد توافقش ۴۵ میلیون تومان است.
می‌پرسم: مگر انجمن اعلام نکرده که باید زیرنظر آن‌ها عمل پیوند کلیه را انجام دهید. اگر از میزان این مبلغ نجومی بفه‌مند برای تو ایجاد مشکل نمی‌کنند؟! می‌خندد و با خیال راحت پاسخ می‌دهد: شما زیرنظر انجمن‌‌ همان ۹-۱۰ میلیون را به من می‌دهید و بعد در کنار در اتاق عمل بقیه پول را به همراهم تحویل می‌دهید! سر قیمت سعی می‌کنم به کمتر متقاعدش کنم در چشمانم زل می‌زند و می‌گوید: خانم من دارم با ۲۱ سال سن خودم را ناقص می‌کنم فکر می‌کنید خوشم می‌اد اما مجبورم! من مادر خودم مریض است و خواهرم هم به خاطر ما... ادامه نمی‌دهد. من هم نمی‌پرسم. نمی‌دانم راست می‌گوید یا دروغ. نمی‌دانم آن هیکل لاغر و جثه نحیف طاقت دارد با یک کلیه تا آخر عمر دوام بیاورد یا خیر؟ اما به هر حال دارد تکه‌ای از جانش را به حراج می‌گذارد. جانی که خداوند طبق قاعده و قانون جفت آفریده‌اش و حالا یک جوان ۲۱ ساله به هر دلیلی می‌خواهد نیمی‌اش را بدهد برود.

پول عمل کلیه خیلی بیشتر از کمک دولت است

دکتر داراب خاکی متخصص کلیه و ارولوژی در گفت‌وگو با تهران امروز، می‌گوید: «بیماری نارسایی کلیه در ایران بسیار زیاد است. اما هزینه عمل و دارو خیلی بیشتر از ۸ میلیون تومانی است که دولت به فرد اهداکننده می‌دهد. از سویی دیگر وقتی بیماری نیاز به عمل پیوند کلیه پیدا می‌کند با مراجعه به انجمن باز در نوبت می‌ماند، به همین دلیل بیمار به فکر تهیه کلیه از افرادی که خود فروشنده هستند می‌افتد، که البته بیشتر افراد معتاد کلیه‌هایشان را می‌فروشند و بعد جوانان که در بیکاری به سر می‌برند و به علت هزینه‌های بالای زندگی تحت فشار قرار گرفته‌اند. دکتر خاکی، در جواب این سوال که آیا برای فرد اهداکننده مشکل جسمانی در آینده پیش خواهد آمد یا خیر، معتقد است: اگر فرد سالم باشد اهدای کلیه خطری ندارد، اما باید فرد اهداکننده تا آخر عمر هر شش ماه یک بار چکاپ کامل انجام دهد، زیرا این احتمال وجود دارد که فرد دچار فشار خون بالا و بیماری‌های دیگر بشود. البته جدیدا امکان پیوند کلیه از جسد هم وجود دارد که باز بیمار برای این منظور باید در نوبت بماند.»

تکه‌ای از جانم مال شما‍!

شماره‌اش را در وبلاگ پیدا کرده‌ام. زنگ می‌زنم. «سپیده. ر»، ۲۴ ساله. قیمت توافقی ۴۴ میلیون تومان. می‌گویم: باید علت فروش کلیه‌ات را بدانم تا بخرم. می‌خندد و می‌گوید: «علت نمی‌خواهد. بدبختی علت می‌خواهد که من هم علتش را دارم. با مادرم زندگی می‌کنیم، برادرم سهم ارثمان را با کلک بالا کشیده و حالا به دستور زنش ما را از خانه بیرون کرده است. می‌خواهم کلیه‌ام را بفروشم تا لااقل سقفی بالای سرم باشد. کلیه به چه دردم می‌خورد وقتی روزگار سیاه است. تکه‌ای از جانم مال شما اما آبرویم را حفظ می‌کنم.»
این حکایت تلخی است که بیشتر متقاضیان فروش کلیه در سنین ۲۰ تا ۳۰ سال قرار دارند و بسیاری از آن‌ها متاهل هستند و زیر بار زندگی کمرشان آنقدر خم شده است که می‌خواهند جانشان را حراج بگذارند. یا جوانانی هستند که برای کمک خرج خانواده‌هایشان آستین بالا زده‌اند و با جانشان به جنگ سرنوشت رفته‌اند. هرچقدر هم مسئولین بگویند تخلف است یا فروش این عضو قرمز رنگ با قیمت نجومی وجود ندارد یا کمرنگ است، در حل مسئله کمکی نمی‌کند. حل معما اینجاست که چرا باید اصلا جوانان دیوارهای این شهر را با شماره‌هایشان برای فروش جانشان رنگین کنند!