دیابت‌ همیشه‌ با‌ عوارض چشمی‌ و‌ کلیوی‌ همراه‌ نیست

خوشبختانه جواب این است که گروهی از بیماران به صورت ژنتیک مستعد نارسایی کلیه و آسیب شدید چشم هستنند و در عوض برخی چنین نیستند.

در این بیماران پس از گذشت ده‌ها سال از دیابت، کلیه‌ها به کار خود ادامه می‌دهند و چشم‌ها خوب می‌بینند البته درصد بالایی از بیماران دیابتی استعداد ابتلا به نارسایی کلیه و چشم را دارند.

بررسی‌ فراگیر و دامنه‌داری که در نقاط مختلف دنیا روی عوارض دیابت انجام شده، نشان می‌دهد با کنترل دقیق قند خون بسیاری از این عوارض کاهش می‌یابد و سال‌های زیادی فرد مبتلا می‌تواند بدون عارضه به زندگی ادامه دهد.

نکته مهم دیگر درباره عوارض دیابت این است که اگر فرد مبتلا به دیابت همزمان به فشار خون و چربی بالای خون مبتلا باشد، بسیاری از عوارض دیابت در او ظهور سریع‌‌تر و شدیدتر خواهد داشت.

به این ترتیب برای پیشگیری از عوارض دیابت در کنار کنترل قند خون باید فشار خون و چربی خون را هم کنترل کرد. کشیدن سیگار نیز در فرد مبتلا می‌تواند ظهور عوارض دیابت را تسریع کند.

در مطالعه بسیار بزرگی که چند سال پیش روی هزاران بیمار دیابتی صورت گرفته است، بیمارانی که از ابتدای ابتلا به طور دقیق قند خون را کنترل کرده بودند، نزدیک به 80 درصد نسبت به آنان که به طور معمولی قند خونشان کنترل شده بود، عارضه چشمی و کلیوی کمتری داشتند.

لازم به توضیح است که کنترل دقیق خون به معنای این است که فرد با داروی خوراکی یا انسولین، قند خود را به طور مداوم در محدوده طبیعی نگه دارد و هر روز قند خون را چک کند.

بعد از تصادفات دیابت، مهم‌ترین عامل از دست دادن پا در اکثر جوامع است. بیماران دیابتی به دلایل مختلف در معرض ایجاد زخم پا هستند.

ـ در دیابت حس لامسه و درد در پاها کاهش می‌یابد و این مشکل باعث می‌شود بدون این‌که بیمار متوجه شود، انواع آسیب‌ها به پاهایش وارد شده و زمینه‌ساز ایجاد زخم ‌شود.

ـ حس پاهای بیمار دیابتی بتدریج کاهش می‌یابد و باعث می‌شود حین راه رفتن در سطوح ناصاف، فشارها بیش از معمول به پاها وارد شود.

ـ رگ‌هایی که وظیفه خونرسانی بافت‌های محیطی را دارد، بر اثر دیابت طولانی بتدریج دچار تنگی‌ شده و خونرسانی پاها کاهش می‌یابد. به این ترتیب بافت‌های آسیب‌دیده سیر ترمیم طولانی‌تری پیدا می‌کند و ایجاد زخم تسریع می‌شود.

دکتر رضا کریمی - فوق تخصص بیماری‌های غدد