براساس اطلاعات ارائه شده در این بودجه هزینه های عمومی انقباضی و هزینه های عمرانی بسیار انبساطی تعیین شده، به طوری که به جز افزایش دستمزد حقوق کارکنان دولت، هیچ هزینه اضافی وجود ندارد و بودجه عمرانی نیز به میزان مشخصی افزایش یافته اما این بودجه در گام نخست از سوی نمایندگان مجلس با انتقاداتی همراه است که کار را حتی به استعفا« ولو نمادین» نمایندگان در اعتراض به نحوه بودجه بندی و تخصیص اعتبارات به استانهای آنها داشته است.
تحقق درآمد مربوط به نفت که بشکه ای 100 دلار از سوی دولت تخمین زده شده ،نزدیک به واقعیت دانسته شده و اذعان شده که میتواند کاملا قابل دستیابی باشد و مقدار نفت قابل صادرات ایران را یک میلیون بشکه در روز نماید ،از طرف دیگر پیش بینی صادرات 300 هزار بشکه میعانات گازی با توجه به ظرفیت های موجود و وضعیت بازار جهانی عددی است که در بودجه گنجانده شده و در بخش مالیات رشدی حدود 31 درصد در نظر گرفته شده است که از نظر منتقدان بودجه 93 جای حرف و حدیث بسیار در تحقق ارقام ،برای مواجه نشدن با کسری بودجه وجود دارد.
کاهش بودجه پروژههای عمرانی نسبت به سال گذشته باعث شده که برخی از نمایندگان اعلام کنند ارقامی که در سال 93 برای بخش عمران پیش بینی شده برای سامان دادن به پروژههای عمرانی کافی نیست.چون دولت در لایحه بودجه سال 93، بودجه عمرانی را به میزان 37 هزار میلیارد تومان پیشنهاد کرده که این رقم نسبت به سال گذشته که رقمی بالغ بر 57 هزار میلیارد تومان بود، کاهش زیادی را نشان می دهد لذا این الزام بوجود آمده که دولت برای همه پروژههای عمرانی اولویت بندی صورت دهد.
برخی کارشناسان با انتقاد ازدرآمدهای مالیاتی بودجه 93 تاکید دارند که قابل تحقق دانستن افزایش 38 درصدی درآمدهای مالیاتی ،در حالی که فضای کسب و کار در سال 92 با رشد منفی روبرو بوده غیر ممکن است لذا پیش بینی دولت در لایحه بودجه 93 و افزایش 38 درصدی درآمدهای مالیاتی امری دست نیافتنی است.
البته رئیس سازمان مالیاتی کشور با حضور در کمیسیون برنامه و بودجه در خصوص افزایش 38 درصدی درآمدهای مالیاتی گفته ، مالیات ها افزایش نیافته بلکه دولت مالیات دهندگان جدیدی را شناسایی کرده و جلوی فرارهای مالیاتی را گرفته است. اما به گفته برخی نمایندگان منتقد بودجه، دولت باید معین کند که در تشخیص مالیات گریزان حرفه ای تا چه میزان توانمندی به خرج خواهد داد و آیا فرار مالیاتی از سوی کسانی که سابقه طولانی در دور زدن قانون دارند، میسر واقع خواهد شد؟
حال بعد از ارائه بودجه به مجلس ؛ کمیسیون تلفیق مسئول بررسی اولیه لایحه شده تا با در نظر گرفتن نظرات، نیازهای موجود را در بودجه93 بگنجاند ولی سوال این است که آیا لباسی که در یک اندازه مشخص دوخته شده می توان خیلی تنگ یا گشاد کرد و از اندازه اصلی خود خارج ساخت؟
امکان کسر بودجه برای سال 93 وجود دارد
ابراهیم کارخانه عضو کمیسیون تلفیق بررسی کننده بودجه سال 93در گفتگو با جام جم آنلاین با اشاره به اینکه در تدوین بودجه کیفیت فدای سرعت شده گفت:اگر با این عجله بودجه داده نمیشد یقینا وضعیت بودجه ازآن چیزی که امروز به مجلس و کمیسیون تلفیق داده شده بهتر بود.
عضو کمیسیون انرژی مجلس با تاکید براینکه در بخش مالیات در آمدهای حاصله با توجه به ساختار کشور کار مشکلی است افزود:اخذ در آمدهای مالیاتی در شرایطی میسر است که دولت با تغییرات اساسی ،کلی و ساختاری در این زمینه بتواند دانه درشتهای مالیات گریز را شناسایی کند و با ساختار جدید سراغ این افراد برود .
وی گفت: واقعیت این است که تا الان دانه درشت ها توانستند از پرداخت مالیات فرار کنند چون تاکتیکهای آنها باعث شده که روش های دولتها توسط این افراد خنثی شود.
نماینده همدان در رابطه با بودجه های عمرانی در نظر گرفته شده از سوی دولت افزود:میانگین کاهش بودجه سال 93 نسبت به 92 منهای 32 در صد است لذا از آنجایی که نمایندگان نسبت به بودجههای عمرانی که دارایی و سرمایه هر استانی محسوب میشود حساس هستند وقتی میبینند برخی استانها با رشد منفی رو به رو شدند دامنه اعتراضاتشان بالا می گیرد که به نظر می رسد دولت باید با درایت بیشتری در این زمینه وارد شود تا میزان حساسیتها در این بخش کاهش یابد.
عضو کمیسیون تلفیق با تأکید براینکه اعتبارات عمرانی قطعاً در کمیسیون بررسی کننده بودجه مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت و راهکاری اتخاذ خواهد شد گفت:مجلس تلاش خواهد کرد که عدالت در بودجه ریزی رعایت شود،البته این کار مشکل است ولی اگر معیار بودجه همه استانها، در یک تراز قرار گیرد قانع کنندهتر است .
وی درمورد مزایای بودجه 93 گفت: برخی ارقام تخصیصی نسبت به رقم های سال گذشته چندین برابر شده و حتی دولت برخی طرح های عظیم را که چند درصد تا پایان ساخت آنها باقی مانده انتخاب کرده است که بنظر می رسد در این رابطه باید در هر استان اولویت سنجی میشد.
عضو کمیسیون انرژی در خصوص تحقق بودجه حاصل از فروش نفت نیز افزود:با توجه به روند مذاکرات ایران با غرب و شاخ و شانههایی که طرف غربی در مورد ایران میکشد به نظر می رسد توافق نامه گذشته باعث نشده طرف غربی با خوش بینی به ایران نگاه کند و همان بدبینی خود را در مورد ایران دارد و حتی شدت هم پیدا کرده است.
وی با اشاره به اینکه سقف قیمت 100 دلار برای هر بشکه نفت در بودجه بسیار دست نیافتنی است گفت:همین الان نفت بشکه ای 102 دلار است و این احتمال وجود دارد با شرایط مذاکرات و عدم تحقق رقم فروش نفت کسری بودجه برای سال 93 بوجود آید.
نماینده همدان افزود:اگر دولت می خواهد بودجه 93محقق شود باید راهکارهای جدید ،برنامه و راهبردهای نوین را اتخاذ کند در غیر این صورت ساختار موجود، تحقق این بودجه را امکان پذیر نخواهد کرد.
سید سعید حیدری طیب دیگر عضو کمیسیون تلفیق مجلس نیز با اشاره به اعداد و ارقام داده شده در بودجه سال آینده تأکید کرد:به نظر می رسد که ارقام بودجه واقعی نیست و رقم درآمدهای بودجه تحقق پیدا نخواهد کرد .
نماینده کرمانشاه گفت:البته در مورد محاسن بودجه باید تأکید کرد که دولت سعی کرده ارقام را با شفافیت ارائه کند اما در خصوص بودجه های عمرانی حرف وحدیث هنوز وجود دارد.
وی در مورد میزان تحقق در آمدهای بودجه در بخش فروش نفت گفت:رقم فروش نفت برای هر بشکه 100 دلار ارائه شده است اما با توجه به بازاری که داریم نمیتوانیم این رقم را تثبیت شده بدانیم و هنوز بحث روی قیمت نفت باقی است و جای تأمل دارد.
اسماعیل جلیلی عضو کمیسیون برنامه وبودجه و تلفیق بررسی کننده بودجه 93 ، لایحه دولت را یکی از بهترین بودجههایی دانست که در شرایط فعلی می توانست به مجلس ارائه شود و گفت:از مزیتهای بودجه 93 نسبت به سال92 این است که واقع بینانه در حوزه درآمدی بخصوص نفت نظر داده و در حوزه اخذ مالیات نیز این خوش بینی وجود دارد که درآمدها بصورت جدی حاصل شود.
نماینده مسجد سلیمان در عین حال وابستگی بودجه به نفت را یک ایراد بزرگ دانست و گفت:متأاسفانه در لایحه دولت، بودجه جاری و شرکتی همچنان بالاست و این از معایب بودجه93 است. اما شفافیت در احکام رعایت شده و یکسری درآمدهای پنهان که در بودجه سال گذشته وجود داشت امسال دیده نمیشود.
وی در باره کاهش بودجه عمرانی که با اعتراضاتی در مجلس مواجه شد افزود:نمایندگان بیشتر در خصوص اولویت ها دچار نگرانی شدهاند و این امر نیاز استان ها را متفاوت کرده است و این تفاوت میان اولویت و پیشرفت فیزیکی دغدغه جدی میان مجلس و نمایندگان است.
جلیلی با اشاره به اینکه تغییرات در بودجه در سر جمع زیاد نیست گفت: البته کمیسیون تلفیق سعی میکند در بحث توازن منطقه ای ورود پیدا کند.
فاطمه رهبر رئیس فراکسیون زنان مجلس نیز با اشاره به اینکه ارقام اختصاص یافته در بودجه 93 در بخش زنان با نگاه مثبتی همراه بوده گفت: اکثر برنامههای حوزه زنان با رشد بودجه همراه شده بطوری که سقف اعتبارات بیمه زنان خانهدار با اولویت زنان متأهل سرپرست خانوار 150 میلیارد ریال در نظر گرفته شده که این اعتبار نسبت به سال قبل 50 درصد افزایش داشته است.
نماینده تهران و نائب رئیس کمیسیون اصل 90 تأکید کرد:برای ساماندهی ازدواج جوانان 68 میلیارد ریال و ارتقای توانمندسازی زنان و تحکیم بنیان خانواده نیز 64 میلیارد ریال در نظر گرفته شده است.اما از همه مهمتر آن که برای وام ازدواج اعتبار ویژهای در نظر گرفته نشده است که در این زمینه باید ارگانها از ردیف های اختصاص یافته مبلغی را به این امر اختصاص دهند.
فاطمه امیری-خبرنگار جام جم آنلاین
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد