9 دی، مدلی برای خروج از بن‌بست

در کنار قیام مردم در جریان انقلاب اسلامی و سپس مشارکت داوطلبانه عمومی برای حضور در جبهه‌های جنگ تحمیلی و برخی دیگر از حوادث ماندگار سیاسی، حضور وحدت‌بخش مردم در 9 دی 88، یکی از مصادیق این حضور مردمی بود. حضوری که برای گذار از گسست سیاسی به یکپارچگی ملی روندی را طی کرد تا سرانجام پس از قریب به 1300 روز، در بیست و چهارم خرداد 92 برخلاف برخی پیش‌بینی‌ها به خلق یک حماسه سیاسی انجامید و نشان داد که با یک فرآیند منطقی، نرم و آرام می‌شود اختلافاتی را که می‌رفت به یک قهر عمیق سیاسی بینجامد ـ و تجزیه سیاسی کشور را مقدمه‌ای برای تجزیه جغرافیایی کند ـ تبدیل به آشتی ملی کرد.

چنین است که باید گفت 9 دی فقط یک روز نیست. نقطه آغازی بر یک فرآیند است و شاید اگر این اتفاق در حصار معادلات جناحی محدود می‌ماند و به یک مانور سیاسی برای تثبیت جایگاه یک جریان حزبی فروکاهیده می‌شد، هیچ‌گاه نمی‌توانست به اختلافات پایان دهد.

به عبارت دیگر جایگاه حضور مردم فراتر از گروه‌ها و دسته‌های سیاسی چونان سال‌های انقلاب و بعد جنگ تحمیلی، ظرفیت عظیمی را آزاد کرد که ثمره‌اش اعتماد به نظام در پای صندوق‌های انتخابات در سال 92 بود.

بر همین اساس 9دی‌ماه تجربه‌ای پیش روی آینده و مدلی راهگشاست تا با تکیه بر آن، بتوان همواره به عملیاتی شدن نسخه‌ای مردمی برای پایان دادن به منازعات سیاسی امیدوار بود؛ نسخه‌ای برخاسته از متن آرمان‌های انقلاب که پویایی یک نهضت در میانه تکثر افکار و سلایق را تضمین می‌کند. 9 دی‌ماه، یک جشن ملی است برای پاس داشتن یک حماسه تا رویای بیگانگان برای وقوع قهر و نزاع سیاسی در ایران برای همیشه به کابوسی تعبیرناپذیر بدل شود.

محمود هرندی - جام‌جم