جک استراو که طی سالهای 1380 تا 1385 وزیر امورخارجه انگلیس بود، نقش پررنگی در جریان اولین دور از مذاکرات هستهای ایران و تروئیکای اروپایی داشت و در کنار دومینیک دو ویلپن و یوشکا فیشر وزرای امورخارجه فرانسه و آلمان در جریان گفتوگوهای سعدآباد که یکی از اولین تلاشهای جدی برای حل و فصل پرونده هستهای ایران بود حضور داشت، هرچند آنگونه که خود ادعا میکند، «ناتوانی آمریکا» در همراهی با این مذاکرات باعث به فرجام نرسیدن توافقات شد.
با این همه مواضع استراو که در تضادی آشکار با تندروهای مستقر در کاخ سفید طی سالهای نخست قرن بیست و یکم بود، موجب شد تا آنگونه که خود در کتاب خاطراتش نوشته است، لابی صهیونیستی به او لقب «جک تهرانی» داده و عدم همراهیاش با گروههای جنگطلب را برنتابد.
وی که هماکنون ریاست هیات دوستی پارلمانی انگلستان و ایران را برعهده دارد قصد داشت تا در مراسم تحلیف حسن روحانی حضور به هم رساند اما بهنظر میرسید مواضع انتقادی برخی نمایندگان مانع از حضور او در تهران شد. البته خود او در جایی، مسائل خانوادگی را دلیل عدم حضورش در مراسم تحلیف رئیس جمهوری اسلامی ایران عنوان کرد.
با وجود این استراو طی ماههای اخیر در گفتوگوهایی رسانهای باز هم تلاش کرد تا مواضعی متفاوت در قبال کشورمان اتخاذ کرده و به عنوان مثال، تاکید کرد که در حق ایران و ایرانیان ظلم شده، ایرانیها نسبت به انگلیسیها به دلیل برخوردهای بد در قرون گذشته بدبین هستند، یا اینکه صهیونیستها افزون خواه هستند.
او چندی پیش با حضور در یکی از برنامههای تلویزیون فارسی بیبیسی در برابر پرسشهای برخی مخاطبان این شبکه انگلیسی گفت: «...یک عذرخواهی را دولت انگلیس باید بگوید... اتفاقی که در سال 1953 (اشاره به کودتای بیست و هشتم مرداد 32) افتاد مایه تاسف است و تاثیر منفی گذاشت روی ذهن مردم ایران نسبت به انگلیس و آمریکا... مایه تاسف، تصمیم اشتباهی بود که آن موقع دولت انگلیس و آمریکا گرفتند.»
حالا پس از گذشت قریب به هفت ماه از پیروزی حسن روحانی در جریان رقابتهای انتخاباتی خردادماه امسال، جک استراو امروز وارد تهران میشود.
اگرچه او پیش از این درباره روابطش با حسن روحانی به تلویزیون دولتی انگلیس گفته بود: «من ادعا نمیکنم که دوستی خیلی نزدیکی با ایشان داشتم... [اما] خیلی رابطه محترمانهای با همدیگر داشتیم از من و او عکسهایی وجود دارد، لطیفه میگفتیم... اعتماد داشتیم. من شخصا خیلی خوشحال شدم وقتی که او انتخاب شد...» و تاکید کرده بود: «امیدوارم که بتوانم بالاخره با او ملاقات کنم...» اما گفته میشود که تاکنون برنامهای برای دیدار روحانی و استراو پیشبینی نشده است.
هرچند هیات پارلمانی انگلیس، امروز به دعوت رئیس کمیته دوستی پارلمانی ایران و انگلیس به تهران میآید و بهارستانیها میزبان مردی میشوند که 10 سال پیش امیدوار بود بتواند راهی به سوی شکستن بنبست هستهای ایران باز کند، اما به عقیده برخی صاحبنظران، این تغییرات در پاستور است که سفر به تهران را برای چهره شاخص حزب کارگر انگلیس جذاب کرده است.
سیاستمداری که ابایی از «جک تهرانی» نامیده شدن نداشته و تلاش دارد با زبان دیگری با ایرانیان سخن بگوید.
مصطفی انتظاری هروی - گروه سیاسی
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد