همه ما شاید عادتهای بدی داشته باشیم که ترکش برایمان مشکل باشد اما زمانیکه تصمیم به بچهدار شدن میگیرید زمان آن رسیده که دیگر از شر این عادتهای بد خلاص شوید و در کنار سلامت خود به سلامت موجود کوچکی فکر کنید که قرار است از آن شما باشد چرا که هر اتفاقی برای بدن شما و سوختوسازش بیفتد، مستقیما بر سلامت جنین و بچه آینده شما هم تاثیر خواهد گذاشت. کنار گذاشتن عادتهای بد اولین اقدام برای قدم گذاشتن در جاده مادری است. هر چه زودتر شروع کنید، برای خودتان، بارداریتان و فرزندتان بهتر است. پس دست روی دست نگذارید و لیست زیر را مرور کنید تا ببینید تا چه حد آماده مادر شدن هستید.
در مصرف داروها دقت کنید
مصرف دارو در دوران بارداری میتواند خطرناک باشد. سازمان غذا و داروی آمریکا، داروها را از لحاظ عوارض جنینی به پنج گروه X و A، B، C، D تقسیم میکند. مصرف داروهای گروه A و B در دوران بارداری مجاز اعلام شده است، داروهای گروه C به دلیل عوارض باید با احتیاط و فقط در صورت ضرورت مصرف شوند، مصرف داروهای گروه D در دوران بارداری غیر مجاز است (مگر در شرایط ویژه و آن هم با حداقل دوز و حداقل دوره مصرف) و داروهای گروه X به هیچ عنوان نباید در دوران بارداری مصرف شوند.
حالا که تصمیم به مادر شدن گرفتهاید دیگر زمان مصرف سرخود دارو به سر رسیده. اگر برای بیماری هر چند خفیف، دارویی از داروخانه گرفتید به سرعت با پزشک خود مشورت کنید تا متوجه شوید در کدام دسته قرار دارد. چند ماه قبل از بارداری و با مشورت پزشک مصرف داروهای گروه D و X را متوقف کنید و در سه ماهه اول بارداری تا حد امکان داروی شیمیایی مصرف نکنید. میتوانید پیش از بارداری با یک ماما در این باره مشورت کنید تا بعدها پشیمان نشوید. اگر مجبور به استفاده از داروهای گروه C، D و X هستید، با مشورت و نظر پزشک راه کم خطرتری را در پیش بگیرید تا از سلامت فرزند خود مطمئن شوید. حتی بسته به شرایطتان میتوانید از داروهای گیاهی که اثرات جانبی کمتری دارند، استفاده کنید.
به دخانیات بگو نه
اگر از آن دسته والدینی هستید که سیگار میکشید، بهتر است هرچه زودتر این عادت را ترک کنید. نیکوتین بر باروری تخمکها و میزان اسپرم تاثیر میگذارد و این امر تخمکگذاری و لقاح را با مشکل روبهرو میکند. نیکوتین، مونوکسیدکربن و قطران موجود در سیگار مستقیما بر رشد جنین و ریههای او اثر میگذارد. همچنین گفته میشود سیگار باعث کاهش ضریب هوشی جنین، زایمان زودرس، تولد بچههای کم وزن و مشکلات تنفسی در نوزادان میشود.
مطالعات نشان داده حتی دود درجه دو هم بر روند بارداری تاثیرگذار است. پس بهتر است هر چه زودتر سیگار و مصرف دخانیات را کنار بگذارید، اما چگونه؟ معمولا جواب درستی برای این سوال وجود ندارد. هرکس باید با توجه به تواناییها و مقدار مصرف خود به مرور سیگار را کنار بگذارد. اما برای شروع میتوانید زمانهایی که نیاز به دود کردن سیگار را احساس میکنید، خودتان را با کاری دیگر مشغول کنید. از دوستان و آشنایان سیگاری برای مدتی دوری کرده و در عوض عادت سیگار کشیدن را با سرگرمی دیگری جایگزین کنید.
یخچال خود را از غذاهای سالم پر کنید
با خوردن غذاهای سالم و مغذی و مواد غذایی تازه، مواد و املاح مورد نیاز برای داشتن یک بارداری سالم را در بدنتان ذخیره کنید. غذاهای آماده، پیتزا، مرغ سوخاری و غذاهایی از این دست احتمال تولد نوزادانی چاق و با مشکلات قلبی را افزایش میدهد، پس بهتر است هرچه سریعتر مصرف این غذاها را کنار بگذارید و در عوض غذاهای خانگی و سالم بخورید.
سبزیجات و میوهجات، غلات، کلسیم و آهن موادی هستند که بدن شما برای پرورش یک جنین سالم به آنها نیاز دارد، پس این مواد را در برنامه غذایی خود بگنجانید. مصرف ویتامین B به حد مورد نیاز باعث میشود جنین در مراحل اولیه رشد از خطرات ناهنجاریهای لوله عصبی، مغز و نخاع در امان بماند. این مواد در سبزیهای برگ سبز مانند اسفناج و میوهها به وفور یافت میشود، پس سعی کنید هر روز حداقل ۲ فنجان میوه و ۲ فنجان سبزی بخورید.
شیر یکی از موادی است که کلسیم بالایی دارد و بدن شما در دوران بارداری برای استخوانبندی جنین به این ویتامین نیاز بیشتری دارد. اگر به لاکتوز شیر حساسیت دارید میتوانید کلسیم مورد نیاز بدنتان را با مواد غذایی حاوی کلسیم همچون کلم بروکلی، سویا و ماهیهایی که جیوه کمتری دارند، تامین کنید. قرصهای کلسیم و مولتیویتامینها را هم فراموش نکنید تا مطمئن شوید تمام نیازهای غذایی به بدنتان میرسد.
جیوه از آن دسته مواد غذایی است که باید از آن پرهیز کنید. اگرچه مصرف ماهی به دلیل امگا ۳ در بارداری بسیار توصیه میشود اما مراقب باشید چرا که بسیاری از ماهیها مقدار قابل توجهی جیوه دارند؛ ماهی تن، ماهی سالمون و کوسه ماهی از این دستهاند. برای میان وعده بهتر است مصرف مواد غذایی مانند کیک و شیرینی، بستنی و چیپس و پفک را کنار بگذارید. در عوض از مغزها و آجیل، میوههای خشک و دیگر تنقلات مغذی استفاده کنید. تکههای میوه و ماست یکی از میان وعدههای مقوی و خوشمزهای است که میتوانید به خودتان تقدیم کنید. با تصمیم به باردارشدن دیگر وقت آن میرسد کمی حوصله به خرج دهید و با آشپزی در خانه و مصرف مواد تازه سپری کردن یک بارداری سالم و تولد نوزادی سالمتر را تضمین کنید.
فنجان قهوه را کنار بگذار
شاید از آن دسته آدمهایی باشید که به نوشیدن قهوه عادت دارند. اگر چنین است باید به شما بگوییم که دیگر زمان خداحافظی با قهوه رسیده است.
تحقیقات نشان میدهد مصرف زیاد کافئین جذب آهن را کاهش داده و احتمال سقط و خطر مردهزایی را افزایش میدهد. البته متخصصان در این باره اختلاف نظر دارند، چون عدهای میگویند مصرف روزانه ۲۰۰ گرم قهوه در دوران بارداری مجاز است ولی بیشتر از ۲ لیوان، فقر آهن ایجاد کرده و رشد جنین را مختل میکند و حتی ممکن است باعث زایمان زودرس و تولد نوزادان نارس شود. چای، شکلات، نوشابههای گازدار و برخی داروهای کافئیندار هم به همین صورت هستند. بنابراین شما باید عادت مصرف قهوه، چای، کوکاکولا و شکلات را از سرتان بیندازید و ترک کافئین را آغاز کنید.
میتوانید در ابتدا با نوشیدنیهای کم کافئین شروع کنید تا کمکم به زندگی بدون قهوه عادت کنید. چایهای گیاهی و میوهای هم میتوانند گزینه خوبی برای جایگزینی قهوه و کاپوچینو باشند.
اسید فولیک را جدی بگیرید
حتی با داشتن رژیم غذایی متعادل، دریافت تمام نیازهای غذایی بدن در بارداری دشوار است و مادران باردار باید با خوردن مکملهای غذایی نیاز بدنشان را تامین کنند. اسید فولیک یکی از آن موادی است که شما باید مصرفش را ۳ ماه پیش از بارداری آغاز کنید تا دچار کم خونی نشوید. کمخونی یکی از مشکلاتی است که گریبانگیر بسیاری از زنان در سراسر دنیاست و نیاز به این ماده در دوران بارداری دو چندان است چرا که جنین نیز از آن تغذیه میکند. کمبود اسید فولیک و آهن در سه ماهه اول و دوم بارداری خطر زایمان زودرس را افزایش میدهد و باعث ناهنجاریهای طناب نخاعی در نوزادان میشود.
از سوی دیگر، مطالعات نشان داده مصرف کافی اسید فولیک و آهن باعث میشود فرزندان باهوشتری داشته باشید، پس معطل نکنید و مصرف آن را جدی بگیرید. گوشت قرمز حاوی مقادیر قابل توجهی آهن و اسید فولیک است. برای جذب بهتر میتوانید آن را با ویتامین C مصرف کنید.
استرس را از خود دور کنید
استرس زیاد روند بارداری و رشد جنین را مختل میکند. زنانی که دچار افسردگی و استرس مفرط هستند، دوبرابر بیش از آنهایی که افسردگی ندارند با مشکل ناباروری مواجهند. اگرچه بارداری برای بسیاری از مادران با استرس همراه است چرا که آنها مدام نگران سلامت فرزندشان هستند اما اگر به راستی نگران هستید بهتر است استرس را از خود دور کنید. کار و ورزش باعث میشود این استرس بیدلیل از شما دور شود. راهی برای ریلکس شدن پیدا کنید و برنامهای تفریحی و ورزشی برای خود پیاده کنید. یوگا، شنا و پیادهروی در دوران بارداری از بهترین ورزشها هستند.
اگر عادت به ورزش ندارید و فعالیت بدنی شما به کارهای روزانه محدود میشود، اکنون وقت آن رسیده سبک زندگیتان را تغییر دهید. با روزی ۱۰ تا ۲۰ دقیقه پیادهروی آغاز کنید و به جای آسانسور از پله استفاده کنید. ورزش و فعالیت بدنی در دوران بارداری باعث میشود بدنی سالم و در نتیجه فرزندی سالمتر داشته باشید و همچنین برای زایمان آمادهتر خواهید بود و از اضافه وزن بارداری پس از زایمان زودتر خلاص میشوید اما از انجام فعالیتهای سنگین بدنی خودداری کنید و زیاد به بدنتان فشار نیاورید که نتیجه عکس خواهد داشت. هر وقت احساس خستگی کردید با یک استراحت کوتاه شادابی لازم را دوباره به دست خواهید آورد.
وزن خود را کنترل کنید
قبل از بارداری سعی کنید وزن ایدهآل داشته باشید. چاقی یا لاغری بیش از حد بارداری شما را با مشکل روبهرو میکند چرا که سلامت جنین با وزن شما رابطه مستقیم دارد و اگر روی وزن سلامت قرار داشته باشید، گذراندن بارداری برای شما آسانتر خواهد بود. با یک تغذیه صحیح و سالم و انجام ورزشهای سبک و منظم قبل و حین بارداری وزن خود را ثابت نگه دارید تا بارداری بیخطر و آسانی را طی کنید.
مصرف شکر را کنترل کنید
در دوران بارداری تمایل بسیاری از مادران به خوردن چیزهای شیرین بیشتر میشود اما باید از همین امروز این عادت را هم ترک کنید چرا که مصرف بیش از حد شیرینی باعث افزایش وزن بیش از حد در دوران بارداری و خطر ابتلا به دیابت میشود.
همچنین تحقیقات نشان داده مادرانی که در دوران بارداری گلوکز زیادی در خونشان داشتند، فرزندانی با اضافه وزن را به دنیا آوردند که آنها نیز مستعد بیماری دیابت خفیف هستند. پس بهتر است در این دوران به جای ارضای حس شیرینیطلبی با شیرینیهای خامهای و کیکهای شکلاتی به مصرف میوه و شربتهای طبیعی روی آورید و پیش از خوردن یک کاسه بستنی وانیلی به میوههای آبدار و تازهای فکر کنید که گوشه یخچال افتادهاند، این میوهها جایگزین خوبی برای شیرینی هستند و در ضمن باعث میشوند کمتر به سمت هلههوله خوردن بروید.
شب زندهداری را فراموش کنید
دیگر زمان شب زندهداری و بیدار ماندن به سر رسیده است. تحقیقات نشان داده کمبود خواب روندی منفی بر بارداری شما میگذارد و احساس خستگی مفرط به مادران باردار میدهد. همچنین در زنان بارداری که کمتر از ۶ ساعت میخوابند احتمال بروز فشار خون بالا و بیماری پره اکلامپسی بیشتر است و اگر این اتفاق در سه ماهه اول و دوم بارداری رخ دهد، بسیار خطرناک است چرا که پزشکان راهی جز خاتمه بارداری ندارند، پس بهتر است به جای بیدار ماندنهای شبانه برنامهای تنظیم کنید که ۸ ساعت خواب شبانه در آن باشد و شب بیداریها را برای بعد از تولد فرزندتان نگه دارید که با قدم گذاشتن این موجود کوچک به خانه دیگر حتی یک ساعت خوابیدن هم برایتان به یک رویا تبدیل میشود. یک دوش آب گرم، دما و نور مناسب اتاق خواب به شما کمک میکند خواب بهتری داشته باشید.
از عفونت اجتناب کنید
در دوران بارداری و حتی قبل از آن باید از عفونت پاک باشید، به خصوص آنهایی که به سلامت جنینتان لطمه میزنند. عفونتهای دستگاه تناسلی، عفونتهای دهان و دندان و دیگر عفونتها برای بارداری شما خطرناک است و ممکن است باعث سقط جنین شود. از تماس با افرادی که بیماری عفونی دارند بپرهیزید، به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید تا احتمال وجود عفونتهای دهانی نهفته را چک کند و هرگز مواد غذایی پاستوریزه نشده مانند شیر گاو، پنیر، ماست، تخم مرغ محلی یا آبمیوههای بیرون را استفاده نکنید، این مواد ممکن است حاوی باکتریهای مضری باشند که سلامت جنین شما را به خطر میاندازند. تاریخ انقضای مواد را همیشه چک کنید تا خیالتان راحت باشد.
اگر حیوان خانگی دارید برای مدتی نگهداری از آن را به شخص دیگری واگذار کنید. توکسوپلاسموزیس بیماری است که از حیوانات خانگی به انسان منتقل میشود و اگرچه ممکن است برای شما مضر نباشد اما میتواند برای رشد جنین خطرات جدی ایجاد کند. بهتر است حتی اگر حیوان خانگی هم ندارید از پزشک خود بخواهید آزمایشی برای چک کردن این بیماری برایتان بنویسد|شهرزاد|برترینها|
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح شد
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
ابراهیم قاسمپور در گفتوگو با جامجم مطرح کرد؛
ضرورت اصلاح سهمیههای کنکور در گفتوگوی «جامجم»با دبیر کمیسیون آموزش دیدبان شفافیت و عدالت