خوشنویسی در مدارس گم شده است

انگار جمع شدن همین «می‌شود»ها نیز دلیل محکمی شده است که خیلی از دانش‌آموزان در مدارس، آن‌گونه که باید و شاید به زنگ هنر اهمیت ندهند و البته بسیاری از معلمان هم به این درس به عنوان یک میان‌برنامه غیرجدی نگاه می‌کنند.وقتی زنگ هنر در مدارس مقطع متوسطه اول به شوخی گرفته شود، بدیهی است نمی‌توان توقع داشت دانش‌آموزان این مقطع از خط خوشی برخوردار باشند و در این شرایط، خوشنویسی در مدارس به راهی برای پرکردن ساعت های درسی تبدیل می‌شود.این اتفاق فقط امروزه رواج ندارد، بلکه در زمان‌های گذشته نیز که درس هنر در مقطع راهنمایی تدریس می‌شد، کمتر دانش‌آموزی بعد از پایان سال، خطی خوش از کلاس هنر به میراث می‌برد و در واقع، کسی از دل زنگ‌های هنر مدارس، خوشنویس بیرون نمی‌آمد.آن گروه از دانش‌آموزان هم که خطی خوش داشتند، خط زیبایشان محصول کلاس‌های درس نبود.این مشکل قدیمی در نظام آموزش مدارس کشور باعث شده است خط تحریری بسیاری از دانش‌آموزان با استانداردهای خوشنویسی فاصله‌ای معنادار داشته باشد و این محدودیت نوشتاری تا پایان تحصیل و حتی تا پایان عمر با فرد باقی بماند.

چرا راه خوشنویسی در مدارس گم شده است؟

دلایل زیادی را می‌توان نام برد که چرا زنگ هنر و خوشنویسی در مدارس جدی گرفته نمی‌شود؛ آن هم در حالی که هنر خوشنویسی در ایران، قدمتی چند هزار ساله دارد.

یکی از عمده دلایل پیدایش این مشکل را باید در ضعف آموزش معلمان هنر در مدارس جستجو کرد. طبیعی است وقتی معلم هنر در مدرسه، خودش توانایی نگارش خطی زیبا را ندارد و برای این کار هم آموزش لازم را ندیده است، بنابراین نباید انتظار داشت این معلم بتواند شاگردانی خوش خط بار بیاورد. افزون بر این، بودجه خاصی هم برای رواج خوشنویسی در وزارت آموزش و پرورش در نظر گرفته نشده است و از استادان مطرح و پیشکسوت این هنر نیز در مدارس استفاده نمی‌شود.همچنین سیستم تشویقی محکمی هم برای خوش‌خطی دانش‌آموزان وجود ندارد و معمولا برای برخی معلمان فرقی نمی‌کند دانش‌آموزشان خوش‌خط باشد یا بدخط.

به بیان دیگر، وقتی خط خوش به عنوان معیار و ملاکی برای سنجش دانش‌آموز خوب در نظر گرفته نشود، در این وضع نباید از دانش‌آموز توقع داشت برای فعالیتی که بود و نبودش تاثیری در بهبود نمراتش ندارد، وقت بگذارد و زحمت بکشد.زمانی می‌توان از دانش‌آموز توقع داشت به خوشنویسی بها بدهد که نظام آموزشی و حتی جامعه نیز برای خط خوش امتیاز قائل باشند و این امتیاز هنری را به دیگر دانش‌آموزان نیز تفهیم کنند.

آموزش و پرورش: هنر را احیا می‌کنیم

در حالی که یکی از متهمان اصلی بدخطی دانش‌آموزان، ضعف آموزش خوشنویسی در نظام آموزش و پرورش است، اما مسئولان فعلی وزارت آموزش و پرورش تاکید دارند در این دوره مدیریت، بهای بیشتری به زنگ هنر و خوشنویسی خواهند داد.

چندی قبل، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش تاکید کرد: متاسفانه در برخی مدارس نگاه به درس هنر برای جورکردن ساعات تدریس معلمان است، در حالی که در ساعت آموزشی این درس قوه خلاقیت و تفکر دانش‌آموزان رشد می‌کند و ارتقا می‌یابد. بنابراین نگاه به این درس باید تغییر کند و در وهله اول باید دبیران این درس، متخصص آ ن باشند و در رشته‌های مختلف هنری حرفی برای گفتن داشته باشند. در وهله دوم باید ساعت آموزشی این درس نیز کامل باشد و فقط در این صورت می‌توانیم ادعا کنیم زنگ هنر را احیا کردیم.اما با توجه به این که بسیاری از معلمان هنر در مدارس از آموزش کافی برخوردار نیستند و به اصطلاح، خودشان دستی در خوشنویسی ندارند، بعید است بتوان به این زودی‌ها، خوشنویسی را در مدارس کشور جا انداخت و به نظر می‌رسد این گونه اظهارنظرها نتواند در مقام عمل، گرهی را از مشکل بدخطی دانش‌آموزان باز کند.

امین جلالوند / گروه جامعه