سازمان ملل که سازوکار آن با دستگاه خارجی آمریکا متفاوت است و به عنوان یک سازمان بینالمللی به اصطلاح مستقل عمل می کند به خاطر استقرار در خاک آمریکا همواره تحت تأثیر و نفوذ کاخ سفید قرار داشته است.
اقدام آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران در نپذیرفتن نماینده معرفی شده غیر قانونی و غیر اصولی است چون این سازمان ملل است که باید برای نماینده کشورهای عضو تعیین تکلیف کند.
در جریان ماجرای حمید ابوطالبی بان کی مون دبیرکل سازمان ملل هیچ واکنشی از خود نشان نداد و برای حل این موضوع اقدامی نکرد. در حالی که او به عنوان دبیر کل باید نسبت به این اتفاق واکنش نشان میداد.
آمریکاییها با این اقدام خود همچون رفتارهای گذشته با جمهوری اسلامی ایران، دشمنی خود را بیشتر اثبات میکنند و در پی آن هستند که نشان دهند اهرمهای فشار را همچنان علیه ایران در دست دارند.
در حالی که ایران و 1+5 در حال گفتوگوهای سیاسی بر سر موضوع هستهای ایران هستند، اقدام آمریکا علیه ایران تنشهای میان دو کشور را افزایش خواهد داد.
اوباما رئیس جمهور آمریکا که اکنون درگیر مسائل بزرگی از جمله اوکراین و تنش ایجاد شده با روسیه و شکست بزرگی که در سوریه خورده است، با این اقدام و فرافکنی و فضا سازی علیه ایران بر سر معرفی نماینده کشورمان در سازمان ملل سعی دارد تا به نوعی فشار خود را در موضوع هستهای افزایش دهد.
تحلیلگران خارجی نیز اعتقاد دارند که صادر نکردن روادید برای نمایندگی کشوری در سازمان ملل بی سابقه و کم سابقه بوده است.
از زمان آغاز ماجرای حمید ابوطالبی که آمریکاییها آن را دامن زدند، برخی در داخل اعتقاد دارند که دولت باید از معرفی او به عنوان نماینده ایران در سازمان ملل صرف نظر کند تا این تنش سیاسی میان ایران و آمریکا پایان یابد یا فروکش کند، اما برخی دیگر هم اعتقاد دارند که با کوتاه آمدن ایران در مقابل زورگویی آمریکا ضدیت واشنگتن با تهران پایان نمییابد و این کشور دست به اقدامات تازه دیگری علیه ایران خواهد زد.
در واقع عقب نشینی ایران در مقابل خواسته غیر قانونی و خارج از عرف بینالمللی آمریکا، باعث خواهد شد که این کشور حربههای دیگر خود را علیه ایران پیاده کند.
جمهوری اسلامی ایران تاکنون در مقابل زیاده خواهی آمریکا بر سر حمید ابوطالبی مقاومت کرده و گفته است که گزینه دیگری به غیر از ابوطالبی برای معرفی به سازمان ملل ندارد.
روسیه هم نسبت به این اقدام آمریکا واکنش نشان داده و به همین خاطر وزارت خارجه این کشور در بیانیهای نسبت به اقدام آمریکا ابراز نگرانی کرده است.
در بیانیه وزارت امور خارجه روسیه آمده است: تصمیم اخیر مقامات آمریکایی در مورد خودداری از دادن روادید به حمید ابوطالبی نماینده دائمی جدید جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل باعث حیرت شده است. این قدم که با نقض تعهدات آمریکا به عنوان کشور میزبان سازمان ملل اتخاذ شده نمیتواند به شکل دیگری به غیر از ابزار فشار سیاسی واشنگتن بر کشور عضو سازمان ملل ارزیابی شود.
وزارت خارجه روسیه به قوانین موجود در زمینه معرفی نمایندگان کشورهای عضو اشاره کرده و نوشته است؛«چنانچه معلوم است، طبق ماده ۴ موافقتنامه سازمان ملل با دولت آمریکا در مورد محل استقرار نهادهای مرکزی سازمان مورخ ۲۶ ژوئن ۱۹۴۷ «مقامات فدرال، حکومت ایالات و مقامات محلی آمریکا نباید برای ورود یا خروج نمایندگان یا مقامات کشورهای عضو سازمان ملل در محل استقرار نهادهای مرکزی سازمان ملل اشکال ایجاد کنند». ضمناً در سند خاطرنشان میشود این بند «بدون بستگی به اوضاع روابط کشورهایی که اشخاص مذکور تبعه آنها هستند و دولت ایالات متحده در عمل خواهد بود». از این نگران شدهایم که چنین قدمهایی فعالیت عادی سازمان ملل را دشوار میکند.
در همین زمینه جیمی کارتر که در زمان اشغال لانه جاسوسی رئیس جمهور آمریکا بود در یک مصاحبه رادیویی از صدور ویزا برای نماینده ایران در سازمان ملل حمایت کرد.
رئیس جمهور اسبق آمریکا در مصاحبه با شبکه رادیویی WTOP گفت: من حامی صدور روادید برای حمید ابوطالبی سفیر جدید ایران در سازمان ملل هستم.
وی در پاسخ به سوالی در این زمینه گفت: آنها در آن زمان دانشجو بودند و الان دیگر بالغ شده اند من فکر نمیکنم برای آمریکا مناسب باشد که از ورود کسی که ایران آن را به عنوان سفیر خود در سازمان ملل انتخاب کرده جلوگیری کند.
بلا این حال، باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا روز جمعه قانونی را امضا کرد که به سفیر جدید جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل متحد اجازه نمی دهد وارد آمریکا شود.
اوباما در بیانیه ای اعلام کرد این اقدام باید به عنوان یک اقدام « مشورتی » تلقی شود زیرا با « صلاحدید و اختیار وی در چارچوب قانون اساسی » به طور بالقوه می تواند در پذیرفتن یا رد سفیران مداخله کند.
اوباما در مراسم امضا این قانون تصریح کرد اقدامات در زمینه جاسوسی و تروریسم علیه آمریکا و متحدانش مسلما از مشکلاتی به شمار می رود که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
اما صادر نکردن ویزا برای نمیانده قانونی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل نه یک پیروزی بلکه یک رسوایی برای آمریکا رقم خواهد زد و افکر عمومی جهان بیشتر با سلطه طلبی و زورگوییهای آمریکا آشنا خواهند شد. با شرایط که آمریکا ایجاد کرده و ممکن است به دیگر کشورهای عضو سازمان مل نیز سرایت کند راه همکاری کشورهای دنیا با سازمان ملل محدود و مسدود میشود به همین خاطر باید کشورهای عضو سازمان ملل در اندیشه انتقال این سازمان از آمریکا به یک کشور مستقل و بی طرف باشند.
محمد صفری-جام جم آنلاین
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد