انقلاب دیجیتال به نحو چشمگیری جنبههای مختلف زندگی روزمرهمان را دچار تغییر و تحول کرده و هر روز شاهد ظهور اختراعها و دستاوردهای جدیدی هستیم که روشهای سنتی را به کلی محو یا دستخوش تغییری شگرف میکند. تلویزیون، تلفن و حتی یخچال و لباسشویی هوشمند، پدیدههایی است که در همین چند سال اخیر یکباره خبر هوشمند شدنشان را شنیدهایم.
با توجه به این نکته که وسایل مختلف زندگی پیرامونمان در حال هوشمند شدن و تعامل تنگاتنگ با اینترنت است، نمیتوان آیندهای را تصور کرد که در چشمانداز آن، خانهها به همین شکل سنتی امروز باقی بمانند. شاید اگر در آینده زندگی میکردید، کافی بود به یکی از اهالی خانه تلفن بزنید تا او از راه دور در را برای شما باز کند یا حتی خانهها فاقد قفل و کلید بودند و کامپیوتری مرکزی با تشخیص چهره شما، در را برایتان باز میکرد.
اگرچه مدت زمان زیادی است نظریهها و طرحهای مختلفی را درباره خانههای هوشمند میشنویم، ولی هنوز به راهحل جامعی نرسیدهایم که بتواند با قیمت ارزان و معقول، خانهای را که در آن زندگی میکنیم با وسایل هوشمند درون آن همسو کند. هنوز قفلهای درشت و دسته کلیدهای جاگیر، وظیفه محافظت از خانه و کاشانهمان را به عهده دارند که در صورت گم شدن یا صدمه دیدن میتواند ما را پشت در خانه نگاه دارد. با همه ویژگیهایی که قفلهای مکانیکی سنتی از قبیل ضد آتشسوزی و انفجار برای خود دست و پا کردهاند، نمیتوانند در صورت شکسته شدن و سرقت، صاحبخانه از همه جا بیخبر را آگاه کنند. با توجه به همین موارد است که نیاز به خانههای هوشمند بخصوص قفلهای هوشمند بشدت احساس میشود و این روزها مهندسان زیادی در سراسر دنیا میکوشند حفاظ خانهها را با دنیای دیجیتال پیوند دهند و آنها را هوشمند کنند.
ویژگی مشترک تمام قفلهای هوشمندی که تا به حال ساخته شده، این است که میتوان به کمک یک تلفن هوشمند و برنامک مخصوص آنها را کنترل و مدیریت کرد. برخی از این سیستمهای ابداعی که تاکنون معرفی شدهاست به کلی جایگزین قفل و کلید سنتی میشوند، در حالی که برخی دیگر تنها با افزودن یک دستگاه جمع و جور کوچک، در و قفل آن را به یک نمونه دیجیتال تبدیل میکنند. کلید برخی تنها نزدیک کردن تلفن هوشمند یا یک اشاره انگشت دست است و برخی دیگر نیاز به شناسایی چهره دارند. به هر حال این قفلها هر چه باشد، نوید تغییری بنیادین را در یکی از وسایلی میدهد که قرنهاست به همان ساختار اولیه باقی مانده و تنها ظاهر آن تغییر کرده است. در ادامه پنج نمونه قفل هوشمند را که توانستهاند با موفقیت مرحله طراحی و ساخت را پشت سر بگذارند و به محبوبیت برسند، معرفی کردهایم. ذکر این نکته ضروری است که قفلهای هوشمند تا فراگیر شدن و رسیدن به نقطهای که عاری از هرگونه عیب و مشکل باشد هنوز راه درازی در پیش دارند.
1- قفل هوشمند آگوست (August)
قفل هوشمند آگوست، بدون شک یکی از بهترین نمونههای موجود است که با ظرافت خاصی طراحی و ساخته شده است. این قفل دایره شکل که از آلومینیوم صیقل یافته ساخته شده، به کلی جایگزین قفل قدیمی روی در منزلتان میشود که میتوان آن را با سیستم عاملهای رایج تلفنهای هوشمند همچون آی.او.اس و اندروید یا یک برنامک تحت وب کنترل کرد. این قفل لیست افرادی را که کلید دیجیتالش را دارند و بازش کردهاند ارائه میدهد و این اختیار را به صاحبش میدهد تا به هر تعداد که مایل است کلید دیجیتال در اختیار اعضای خانواده و دوستان و آشنایانش قرار دهد. علاوه بر امکان تعریف افراد مختلف، آگوست این امکان را دارد تا مدت زمان ـ روز یا ساعت ـ برای کلید افراد غریبه معین کند. سیستم این قفل هوشمند به کمک تکنولوژی بلوتوث و نزدیک کردن تلفن به آن کار میکند؛ فرد برای باز کردن در نیازی به لمس در یا نمایشگر تلفنش ندارد. لازم به ذکر است که این قفل، فقط 200 دلار قیمت دارد و با باتریهایی که درون آن قرار میگیرد، کار میکند.
2- قفل هوشمند شِلیج (Schlage)
این قفل در عوض استفاده از یک سیستم کاملا هوشمند، هنوز همان اصالت و ویژگیهای یک قفل قدیمی را یدک میکشد. شلیج با قفل موجود روی در به کلی تعویض میشود و علاوه بر آنکه کلید معمولی به داخلش میرود، یک صفحه کلید پوشانده شده با ارقام را نیز در اختیار صاحبش قرار میدهد. با این قفل میتوان تا 19 کد مختلف با بازه زمانی تعریف شده برای افراد گوناگون تنظیم کرد که در صورت نیاز امکان بازتنظیم و پاک کردن هر کدام از کدهای تعریف شده وجود دارد.
نکته مهم درباره قفل این است که میتوان آن را از راه دور نیز باز و بسته کرد، ولی استفاده از این قابلیت مستلزم پرداخت هزینهای ماهانه به شرکت سازنده آن است.
3- قفل هوشمند گوجی (Goji)
این قفل که نام جالبی هم دارد، یکی از جدیدترین نمونههای تولید شده است که از دل یک ایده دانشبنیان بیرون آمده است. همچون قفل آگوست، گوجی به شکل یک دیسک است که به آسانی پشت در روی قفل قدیمی نصب میشود. روی دیسکی که پشت در نصب میشود، نمایشگری وجود دارد که پیام خوشامدگویی برای فرد داخل شونده به نمایش میگذارد، اما غیر از این نمایشگر جالبترین ویژگی گوجی دوربین کوچکی است که روی آن نصب شده تا هنگام ورود هر فرد، از چهره وی عکس بگیرد و این امکان را دارد تا تصویر را برای صاحبش ارسال کند. همچنین گوجی با اتصال به اینترنت میتواند از هرجایی توسط صاحبش باز یا بسته شود. زمانی که صاحب قفل به در نزدیک شود، گوجی به صورت خودکار با ایجاد یک ارتباط ایمن از طریق بلوتوث با تلفن هوشمند فرد بدون نیاز به هیچ لمسی در را باز میکند. این قفل بهگونهای ساخته شده که اگر صاحب آن پس از باز کردن قفل از وارد شدن به خانه منصرف شود، در بسته شود. گوجی با چهار عدد باتری قلمی کار میکند که انرژی مورد نیاز آن را برای مدت یک سال فراهم میکند.
4- قفل هوشمند لاکیتران (Lockitron)
این قفل نمونه هوشمند نسبتا سادهای است که کاملا روی قفل در پشت در خانه نصب میشود. لاکیتران به کمک یک برنامک تحت وب ـ که میتوان از آن روی همه تلفنهای هوشمند استفاده کرد ـ تنها با یک ضربه انگشت در را باز و بسته میکند.
با این قفل نیز به کمک برنامک آن میتوان دسترسی به اعضای خانواده و دوستان داد. از آنجا که این قفل فرستنده شبکه بیسیم (وایفای) در دل خود دارد، میتواند اخطارها و اعلاناتی را مبنی بر باز و بسته شدن قفل در هر جایی که باشید برایتان ارسال کند. اگرچه پلاستیکی بودن جنس این قفل 179 دلاری یکی از معایبش به شمار میرود؛ ولی شیوه نصب آسانی دارد.
5- قفل هوشمند کیوو (Kevo)
این قفل هوشمند به صورت کامل صاحبش را از شر قفل قدیمی نجات میدهد و به کمک بلوتوث کار میکند و فقط با تلفنهای هوشمند آیفون سازگاری دارد.
برای باز کردن قفل تنها کافی است با آیفون خود نزدیک در شوید و قفل را با انگشت خود لمس کوتاه کنید تا حلقه دور آن به رنگ سبز دربیاید و باز شود. همانند قفلهای دیگر میتوان برای کیوو کلیدهای دیجیتال مختص افراد مختلف ایجاد کرد و آنها را از طریق برنامک مخصوص روی تلفن هوشمند ارسال و همچنین کنترل کرد.
Wired / مترجم: رامین فتوت
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
یک کارشناس روابط بینالملل در گفتگو با جامجمآنلاین مطرح کرد