به گزارش خبرنگار ما، با این که آزادسازی قیمت بلیت هواپیما تکلیف برنامه پنجم توسعه است و مانع قانونی برای اجرای آن وجود ندارد، اما ظاهرا به این علت که افکار عمومی از آزادسازی تلقی گرانسازی دارد (که شاید در مواردی هم بیجا نباشد!) سازمان هواپیمایی کشوری اجرای این امر را تاکنون به تاخیر انداخته بود.
با این حال این سازمان از اوایل امسال تلاش خود را برای اجرای آزادسازی قیمت بلیت افزایش داد و در نهایت در چهارم اردیبهشتماه دستورالعمل بند ب ماده 161 قانون برنامه پنجم توسعه را به شرکتهای هواپیمایی کشور ابلاغ کرد.
با این حال چون تاکنون امکانات نرمافزاری و محاسباتی شرکتهای هوایی براساس یک نرخ ثابت برای هر مسیر تنظیم شده بود، مدتی وقت لازم بود تا تغییرات لازم روی آن انجام شود.
در همین حال خبر رسید با پایان یافتن این تغییرات، برخی شرکتهای هواپیمایی از دیروز و برخی دیگر از اول تیرماه اقدام به متنوعسازی و شناورسازی قیمتهای خود خواهند کرد.
براساس اطلاعات دریافت شده از سوی جامجم، شرکت هواپیمایی ماهان با ابلاغ بخشنامهای به دفاتر فروش و آژانسهایی که بلیت پروازهای این شرکت را میفروشند، به آنان اعلام کرد، قیمتهای جدید را از تاریخ 25 خرداد 93 (دیروز) اعمال کنند.
به این ترتیب افرادی که از ساعت 12 ظهر روز گذشته بلیت این شرکت هوایی را میخریدند، متوجه افزایش قیمت آن شدند و سوال پرسیدن، علت، شناورسازی قیمت بلیت هواپیما اعلام شد.
همچنین تصویر بخشنامههای دو شرکت بزرگ هوایی کشور، ماهان و آسمان نیز که در اختیار جامجم قرار گرفته، نشان میدهد این دو شرکت از اول تیرماه (یکشنبه هفته آینده) اقدام به شناورسازی و متنوعسازی قیمت بلیت هواپیما خواهند کرد.
به این ترتیب دیگر شرکتهای هواپیمایی نیز به احتمال زیاد اقدام به آزادسازی قیمت بلیت از اول تیرماه خواهند کرد.
قیمت بلیت در سبک جدید
حال پرسش اصلی این است که قیمت بلیت هواپیما در سبک جدید چگونه محاسبه میشود. در پاسخ باید گفت مطابق دستورالعمل یکسان تدوین شده، برای قیمت بلیت هر مسیر هفت رده یا کلاس در نظر گرفته شده که با حروف انگلیسی به ترتیب: M، Y، Q، E، V، C و J مشخص میشود.
این حروف در واقع توصیفکننده ارزانترین رده قیمتی، اکونومی (پرواز اقتصادی)، کلاس مابین اکونومی و بیزینس، بیزینس کلاس مخصوص تجار) و فرستکلاس (گرانترین، لوکسترین و ویژهترین کلاس پروازی) است.
تفاوت میان این کلاسها را در رده اول زمان پرواز و در رده دوم خدمات ارائه شده به مسافر، روی زمین و داخل هواپیما مشخص میکند.
مثلا قیمت بلیت تهران ـ مشهد چند ساعت مانده به سال تحویل در رده فرستکلاس با خدمات آن قرار میگیرد، اما در زمان غیرپیک ـ مثلا زمان مرده وسط هفته که مسافر برای مشهد کم است ـ بلیت از ارزانترین تا گرانترین رده موجود خواهد بود.
به این ترتیب است که از این پس قیمت بلیت هواپیما در مسیرهای مختلف دارای کف و سقف قیمتی شده است؛ مثلا در حالی که در گذشته قیمت بلیت یکسره تهران ـ مشهد ـ بدون توجه به فاکتور زمان یا کیفیت خدمات ـ به طور ثابت 132 هزار و 200 تومان بود، اکنون کف این قیمت به 94 هزار و صد تومان کاهش یافته، اما سقف آن به 234 هزار تومان رسیده است.
براساس قوانین ابلاغی از سوی سازمان هواپیمایی کشوری، شرکتهای هوایی نمیتوانند در فروش بلیت از دامنه مشخص شده تجاوز کنند.
رئیس هیاتمدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران در این باره به جامجم گفت: اکنون برخی از ایرلاینها تغییراتی در نرخهای گذشته خود ایجاد کردهاند، اما با توجه به بخشنامهای که ایرانایر و آسمان به آژانسها ارسال کردهاند، از ابتدای تیرماه سال جاری نرخها شناور و آزاد خواهد شد، اما ماهان زودتر و از امروز (دیروز) نرخهای خود را شناور کرده است.
محمدحسن کرمانی با اشاره به نحوه تعیین نرخ بلیتهای جدید از سوی ایرلاینها افزود: ایرلاینها با توجه به کلاسهای پروازی به تعیین نرخ جدید اقدام کردهاند.
این کلاسها برای تمام ایرلاینها یکسان است و تفاوتی در این زمینه نیست، به این ترتیب که ایرلاینها کلاسهای اکونومی را در چهار زیربخش Y،Q،E،M و کلاس پروازی بین اکونومی و بیزینس کلاس V و بیزینس کلاسC و فرست کلاس J را مبنای تعیین قیمتها برای مسیرهای داخلی خود گرفتهاند.
وی درباره تفاوت خدمات دراین کلاسهای پروازی اظهار کرد: در اصل موضوع، خدمات هر کلاس پروازی طبق استانداردهایی مشخص شده است، اما برای حال حاضر و در آغاز آزادسازی، بیشتر تفاوت در زمان و ساعت پرواز، ملاک کلاسگذاری قرار گرفته است. به این ترتیب که در ساعات مرده روز یا هفته، قیمت بلیت ارزانترین است و ساعات اولیه روز که برای انجام امور اداری مناسب است یا آخر هفتهها و اعیاد بیشترین قیمت را به خود اختصاص داده است.
این مقام صنفی درباره تغییر سیستم رزرواسیون بلیت شرکتهای هواپیمایی با اجرای دستورالعمل شناورسازی افزود: هیچ تغییر خاصی در سیستم رزرواسیون صورت نخواهد گرفت؛ اما نکته مهم این که مشتری هنگامی که قصد خرید بلیت را دارد، نرخ بلیت برای تاریخ و زمانی که مشخص میکند، کلاسبندی شده و ایرلاینها در سیستمهای خود به ثبت قیمت دقیق تاریخها و ساعتها و قیمتگذاری آن اقدام خواهند کرد.
وی خاطر نشان کرد: اما نکتهای که نباید از آن غافل شد این که هنگام آزادسازی قیمت بلیت هواپیما، اگر مسافر مثلا از سه ماه پیش از زمان پرواز، به خرید بلیت اقدام کند، میتواند از قیمت مناسبتری برخوردار شود و هرچه تاریخ پرواز نزدیکتر میشود نرخ بلیت هم متناسب با شرایط، افزایش خواهد یافت.
کرمانی درباره کسانی که برای روزهای آینده و تیرماه اقدام به خرید بلیت کردهاند، گفت: قیمت بلیت برای این افراد و حتی افرادی که بلیت اوپن (بدون تاریخ) دارند، افزایش نمییابد و همان قیمتهای قبل اعمال میشود.
عماد عزتی - جامجم
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد