واریکوسل ؛شایع ترین علت ناباروری مردان

جام جم سرا:دکتر محمدرضا نوروزی در گفت‌وگو با مهر اظهار داشت: آمارها نشان می دهد شیوع ناباروری در ایران بین 13 تا 18.5 درصد است که متوسط آمارهای جهانی تطبیق دارد. این یعنی از هر 100 زوج جوانی که ازدواج می کنند 15 نفر آنها از ناباروری رنج می برند. یعنی در کشور ما که سالانه یک میلیون ازدواج ثبت می شود، حدود 150 هزار زوج، به زوجهای نابارور اضافه می شود. تخمین ها نشان می دهد در ایران حدود 3 میلیون زوج نابارور وجود دارد ولی آمار دقیق و کاملی در این مورد نداریم.

وی با عنوان این مطلب که ناباروری عبارت است از اینکه یک زوج پس از گذشت یک سال از ازدواج شان، بدون پیشگیری از بارداری و با وجود رابطه جنسی منظم، باردار نشود، در پاسخ به این سئوال که آیا ناباروری در دنیا ریشه کن شده یا خیر، گفت: بسیاری بر این عقیده اند که در حال حاضر چیزی به اسم زوج نابارور در دنیا وجود ندارد. زیرا همه افرادی که باروری طبیعی نداشته اند می توانند به نوعی برای کارهای درمانی مراجعه کنند.

نوروزی با اشاره به اینکه اختلالات باروری به طور مساوی بین زنان و مردان توزیع می شود، ادامه داد: فاکتورهای زنانه و مردانه به یک اندازه در ناباروری دخیل هستند.

این اورولوژیست با بیان این مطلب که معمولا در فرهنگ ما زوجهای نابارور با هم برای درمان مراجعه نمی کنند، افزود: درمانهای جدید بر این اصل استوار است که زن و مرد باید با هم برای درمان مراجعه کنند.

وی گفت: در زنان، اختلالات باروری با اختلالات تخمک گذاری، اختلالات رحم، اختلالات لوله های رحمی و اختلالات هورمونی همراه شده است یعنی اشکال یا ایراد در هر یک از این اعضا می تواند باعث ناباروری زنان شود. زنانی که اختلالات هورمونی، عادت ماهانه نامنظم و پرمویی دارند، این ها می تواند نشانه ای از امکان ناباروری در آن ها باشد.

این جراح کلیه و مجاری ادرار درباره اینکه کدام مردان در خطر ناباروری قرار دارند، افزود: در مردان، بسیاری از بیماریها می تواند باعث ناباروری شود. اولین آنها اختلال توانایی جنسی است. شرط لازم برای باروری طبیعی، رابطه جنسی منظم است. بعضی از دلایل ناباروری در مردان عبارتند از بیماریهای دوران کودکی مثل جراحی هایی که اطراف بیضه انجام می شود، بالا بودن بیضه و بیماری واریکوسل (به عنوان شایعترین عامل ناباروری که قابل درمان است)، اختلالات هورمونی به صورت اختلال در هورمون های هیپوفیز یا هورمون های جنسی، رشد نامناسب بیضه ها، اختلالات ژنتیک مثل کوچک بودن بیضه، برخی عفونتهای مزمن که در عملکرد بیضه اختلال ایجاد می کند.


مثلا "سل" که لوله های انتقال دهنده اسپرم را از بین می برد، برخی داروها، برخی عفونت های دستگاه تناسلی مثل سوزاک به شرطی که موجب تنگی مجرا شود و مانع خروج شود و بیماریهای تب دار طولانی مدت که بر نطفه سازی تاثیر می گذارد علت آن است که اسپرم در بیضه در درجه حرارتی پایین تر از درجه حرارت بدن فعالیت پیدا کند و این حرارت بالا و طولانی مدت باعث از بین رفتن اسپرم ها شود.

نوروزی ادامه داد: برخی از بیماریهای ژنتیک و بیماریهایی که با اختلالات بویایی و هورمونی همزمان هستند. بعضی از بیماریها که موجب ایجاد ترشحات غلیظ در بدن می شوند، سرفه های خشک، اختلالات ریوی و اختلالات بیضوی به صورت ترشحات غلیظ و برخی از مشاغل. افرادی که در معرض مواد آسیب رسان به بیضه ها قرار دارند مثل انواع حشره کش ها وقتی به صورت مدام با آن تماس داشته باشند یا مثل کسانی که در کارخانه های تولید این مواد هستند یا سم پاش ها. نانوایی که دائما در کنار تنورهای داغ قرار دارد. برخی مواد رنگی، سیگار و ... هم می توانند تا حدی بر قدرت باروری تأثیر بگذارند.

وی درباره شایعترین علت ناباروری در مردان خاطرنشان کرد: شایعترین بیماری قابل درمان در ناباروری آقایان "واریکوسل" است. این بیماری عبارت است از واریس عروق بیضه، مانند پیرمردان و پیرزنان دچار واریس عروق پا می شوند و پاهای شان ورم می کند و خون به خوبی در عروق پای شان حرکت نمی کند. در پسران جوان هم ممکن است این اتفاق برای بیضه ها پیش بیاید و نتواند خون را به خوبی تخلیه کند، این ماندن طولانی مدت خون در بیضه ها باعث می شود درجه حرارت بالا برود و اختلالات هورمونی به همراه داشته باشد. این عوارض باعث می شود اسپرم سازی خوب انجام نشود. این اختلال در اسپرم سازی، فرد را مستعد ناباروری می کند.

نوروزی درباره نحوه تشخیص واریکوسل، گفت: این مورد در بین پسران جوان به خصوص در سن بلوغ، بین 15 تا 25 سالگی دیده می شود، اگر این اختلال به موقع تشخیص داده شود و درمان صورت بگیرد از آسیب به بیضه جلوگیری می کند. بهترین راه، تشخیص اولیه بیماری توسط خود فرد است. یعنی شیوه معاینه را آموزش دهیم. فرد باید طناب دور بیضه را لمس کند و اگر در ناحیه زیرین شبکه ای کرمی شکل لمس کرد، مشکوک به بیماری واریکوسل است. نوع شدید واریکوسل را می توان از روی پوست تشخیص داد. شبکه ای مارپیچی روی پوست که برجسته است، از علائم این بیماری است.

وی، درمان نهایی واریکوسل را جراحی عنوان کرد و افزود: 20 درصد پسران از این بیماری رنج می برند و 20 درصد افرادی که واریکوسل دارند از ناباروری رنج خواهند برد. به همین دلیل، شناسایی افرادی که واریکوسل دارند اهمیت زیادی دارد. در اغلب موارد ناباروری مردان از طریق آزمایش نطفه مختل که چند بار تکرار شده و هر بار نتیجه همین بوده، شناسایی می شود. بعد از بررسی آزمایشهای مختلف، به دنبال دلایل آن هستیم و بسته به اینکه واریکوسل، اختلال بیضه، آیا اختلال هورمونی باشد، سعی در درمان آن می کنیم.