اختلالات یادگیری را بشناسید

یکی از مسائلی که در بین دانش‌آموزان دیده می‌شود مشکل در یادگرفتن یک یا چند ماده درسی است. در این حالت، دانش‌آموز در زمینه خاصی با مشکل مواجه شده و دیگر دروس خود را می‌تواند براحتی بیاموزد.

دانش‌آموزی که دچار اختلال یادگیری است از نظر هوشی مشکلی ندارد و در حد متوسط یا حتی بالاتر قرار دارد و مشکل جسمانی از لحاظ شنوایی، بینایی و مغزی نیز ندارد و از نظر رفتارهای سازگاری و عاطفی نیز نرمال است اما مساله اینجاست که با وجود این مسائل در برخی از فرآیندهای روانی پایه مانند ادراک دیداری، ادراک شنیداری و درک زبان مشکلی وجود دارد.

این اختلالات ممکن است در زمینه زبان گفتاری، زبان نوشتاری (دیکته‌نویسی)، اختلال خواندن و اختلال ریاضی دیده شود.

اختلالات متابولیکی و حتی آسیب جزئی به دستگاه عصبی مرکزی نیز می‌تواند به ایجاد این اختلال منجر شود.

عوامل دیگری مانند تناسب نداشتن نوع خون مادر با جنین، اختلالات در ترشحات داخلی مادر، قرار گرفتن در برابر اشعه، استفاده از دارو در دوران بارداری، کم ‌وزنی هنگام تولد، آسیب وارده بر سر، آمدن جفت پیش از نوزاد، تولد با پا، مسمومیت سرب، نارسایی‌های تغذیه‌ای، محرومیت‌های محیطی و تدریس ناکافی و ناصحیح می‌تواند در بروز این اختلال اثرگذار باشد.

همچنین مشخص شده که عوامل ارثی در بروز این اختلال نقش مهمی دارد و می‌توان گفت در تعدادی موارد مشابه کودکی که در دیکته‌نویسی یا روخوانی مشکل داشته در اقوام درجه یک او نیز این مشکلات وجود داشته است.

در پایان شش سالگی مشخص می‌شود کودک راست دست است یا چپ دست و در کودکانی که دچار اختلال یادگیری هستند معمولا برتری دست یا پا خیلی آشکار نیست.

برای تشخیص انواع اختلال یادگیری در پایه اول دبستان باید حداقل شش تا هشت ماه از شروع سال تحصیلی گذشته باشد و بعد در مورد کودک قضاوت کرد و بررسی دفتر دیکته، دفتر ریاضی و مشاهده شیوه خواندن کودک الزامی است و بهترین فردی که می‌تواند کمک کند معلم مدرسه است.

آنچه حائز اهمیت است اعتماد به نفس و خودباوری کودک است که بشدت طی این اختلال صدمه می‌خورد.

در فرآیند سوادآموزی ممکن است بسیاری از این مشکلات به چشم بخورد، اما چنانچه مشخص شود کودک دچار اختلال یادگیری است لازم است اقدامات لازم در این زمینه صورت گیرد. معلم مدرسه نقش بسیار مهمی در بهبود فرآیند درمان خواهد داشت و تشخیص بموقع بسیار حائز اهمیت است.

برای هر کدام از انواع اختلالات یادگیری راهکارهای درمانی مختلفی ارائه شده است. یکی از آنها درمان‌های ادراکی ـ حرکتی است که در این شیوه موقعیت‌هایی برای کودک فراهم می‌شود تا بتواند اطلاعاتی را از محیط دریافت دارد، به یکدیگر ارتباط دهد و آنها را دریابد.

همچنین بازی‌هایی برای آموزش حرکت، تمرینات روی تخته سیاه برای رشد هماهنگی حرکت و ادراک دیداری و حل معما در این شیوه کاربرد دارد. همچنین از درمان‌های رفتاری نیز استفاده می‌شود. در ستون‌های آتی انواع اختلالات یادگیری و راهکارهای درمانی آن ارائه خواهد شد.

دکتر مهرنوش دارینی - روان‌شناس و مشاور