شهر تاریخی کرمان داری جاذبه های تاریخی منحصر به فردی است که هر یک در تاریخ این شهر کهن نقش قابل توجهی داشته اند اما تکرار بصری این بناها در چشم مردم این شهر هم اکنون از ارزش اجتماعی این بناها در دید مردم کاسته است یکی از این بناها تخت درگاه قلی بیگ در دامنه کوه صاحب الزمان در شرق شهر کرمان است.
این بنای زیبا که در مجاورت باغی سر سبز قرار گرفته است از جمله بناهای منحصر به فرد تاریخی است که از گزند حمله اقوام مختلف به کرمان و حوادث طبیعی مانند زمین لرزه دور مانده است و هم اکنون به مانند نگینی در ارتفاعات شرق کرمان می درخشد.
مجاورت باغی تاریخی در کنار این بنا که یکی از باغهای زیبای کرمان محسوب می شود این منطقه را دارای غنای تاریخی قابل توجهی کرده است هر چند درب این باغ هنوز به روی مردم کرمان باز نشده است اما وجودش نشانه اهمیت گردشگری این بخش از شهر می باشد.
مثلث گردشگری و طبیعت گردی در شرق کرمان
مجاورت تخت درگاه قلی بیگ با قلعه های تاریخی دختر و اردشیر و قرار گرفتن در کنار بزرگترین جنگل دست کاشت ایران که حدود نیم میلیون اصله درخت را در دامنه کوهی سر به فلک کشیده در خود جای داده است و همچنین قرار گرفتن گنبد جبلیه در مجاورت این بنا شرق کرمان را دارای محوری غنی تاریخی و گردشگری کرده است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
نکته قابل توجه اینکه در گذشته با استفاده از قابلیت های فنی بومی در کنار تخت درگاه قلی بیگ دریاچه ای بزرگ وجود داشته است که این منطقه را به یکی از زیباترین مناظر استان تبدیل کرده بود اما هم اکنون این دریاچه خشکیده است و اقدام قابل توجهی در راستای احیای مجدد آن صورت نگرفته است.
محمد بازمانده، محقق تاریخ کرمان در خصوص تخت درگاه قلی بیگ گفت: بنای تخت درگاه قلی بیگ در شرق شهر کرمان و مجاورت جنگل بزرگ قائم قرار گرفته است همچنین بر روی کوهی که این بنا قرار دارد آثاری از قلعه و برجهای تاریخی دیده می شود که هنوز قدمت این بناها مشخص نشده است.
وی افزود: این مکان در واقع مقبره رییس ایل افشار و از امرای کرمان به نام «قلی بیگاز» در دوره صفویه بوده است.زیبایی منحصر به فرد بنا در دامنه کوه و در تنگه ای که شاهراه عبور و مرور کاروانها محسوب می شده است بر عظمت بنا افزوده است.
مکتوبات استاد باستانی پاریزی در خصوص تخت درگاه قلی بیگ
بازمانده گفت: بنا به مکتوبات استاد «باستانی پاریزی»، قلی بیگ فردی پر نفوذ در کرمان بوده است که اقدام به احداث این بنا می کند و آب منطقه سرآسیاب فرسنگی که از پر آب ترین مناطق کرمان در گذشته بوده است را به این قسمت از شهر منتقل می کند.
این محقق تاریخ کرمان افزود: این اقدام به احداث کانالی در دل کوه میسر شده بود که با فنون آن دوران انجام شده و درنهایت دریاچه ای بزرگ در کنار این ساختمان ایجاد می شود که هنوز هم آثار آن وجود دارد.
وی گفت: آثار این دریاچه هنوز هم به خوبی قابل مشاهده است و با توجه به گودی این منطقه و شرایط خاص طبیعی و واقع شدن در تنگه ای بین دو کوه بزرگ زیبایی های این قسمت از کرمان دو چندان می شده است.
بازمانده افزود: همچنین در سفرنامه های مستشرقین نیز به وجود این بنا اشاره شده است به گونه ای که «ژنرال سرپرسی سایکس» در سفرنامه اش به این بنا اشاره می کند.
دریاچه تاریخی باید احیا شود
وی گفت: این بنا در گذشته مکان مناسبی برای جلوگیری از هجوم اقوام بیگانه نیز بوده است و مکانی برای نگهبانی و حفاظت از شهر برای مقابله با اقوام شرقی محسب می شده است.
این محقق تاریخ کرمان یکی از مشکلات کنونی این بنا را گذر جاده اصلی کمربندی شرقی شهر کرمان در کنار این جاده دانست و گفت: این منطقه از شهر به خوبی توان رونق گردشگری شهر کرمان را دارد.
بازمانده افزود: این بنا در دوره های بعدی تاریخی در کرمان مرمت شده است و هم اکنون نیز از مکانهای مورد توجه تاریخی و مرمت شده شهر کرمان به شمار می رود.
در سال های اخیر نیز شهرداری کرمان اقداماتی برای احیای مجدد دریاچه مجاور این بنا با اتخاذ اصول ایمنی انجام داده است اما به دلایل نا معلوم اجرای این پروژه به تاخیر افتاده است.
در کنار این دریاچه و بناهای تاریخی متعدد در شرق کرمان و در دامنه ارتفاعات صاحب الزمان مسجدی با همین نام برپا شده است که یکی از زیارتگاه های اصلی مردم شهر کرمان محسوب می شود.
شرق شهر کرمان می تواند به مرکز جذب توریسم تبدیل شود
علی مهاجری، مدیرکل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی استان کرمان گفت: شهر کرمان از جمله شهرهای با پتانسیل بسیار بالای تاریخی در کشور محسوب می شود که دارای بناهای شاخص تاریخی و زیبای معماری در تمدن ایرانی است.
وی افزود: یکی از این بناها تخت درگاه قلی بیگ و گند جبلیه است که در فاصله نزدیک به یکدیگر قرار گرفته اند و از بناهایی هستند که بسیار مورد توجه مردم و گردشگران قرار می گیرند.
مدیرکل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی استان کرمان گفت: جنگل قائم در شرق کرمان نیز از مهمترین مکانهای گردشگری شهر کرمان است و وسعتی معادل 300 هکتار با بیش از نیم میلیون اصله درخت دارد.
مهاجری افزود: دو بنای گند جبلیه و تخت درگاه قلی بیگ به خوبی از تخریب مصون مانده اند و دو بنای زیبای شهر محسوب می شوند و می توانند به قلب گردشگری در شرق شهر تبدیل شوند همچنین بنا های قلعه دختر و قلعه اردشیر نیز در نزدیکی این بناها قرار دارند که در صورت تکمیل طرح بهسازی قلعه دختر و قلعه اردشیر می توان این منطقه را به قطب گردشگری جنوب شرق تبدیل کرد.
وی گفت: گنبد جبلیه از قدمت بیشتر از تخت درگاه قلی بیگ برخوردار است و از بناهای منتسب به دوران سلجوقی است که هشت ضلعی و بسیار زیبا می باشد.
احداث تله کابین در کوهستان شرقی کرمان
شهردار کرمان نیز از اجرای عملیات احداث تله کابین در راستای رونق گردشگری در این بخش از شهر کرمان خبر داد و گفت: قسمت شرقی کرمان از پتانسیلهای بالای گردشگری برخوردار است.
ابوالقاسم سیف الهی افزود: طرح های عمرانی و گردشگری بسیاری در این قسمت از شهر در حال اجرا می باشد که در صورت همکاری و همراهی دستگاه های مختلف و اجرایی شدن آنها زمینه توسعه گردشگری در کرمان مهیا می شود.
وی یکی از این طرح ها را احداث تله کابین شهر کرمان دانست و گفت: کوهستانی بودن منطقه و وجود جنگل انبوه در کنار آثار تاریخی می تواند این منطقه را به جاذبه توریستی تبدیل کند.
شهردار کرمان افزود: توسعه صنعت گردشگری می تواند موجب رونق و توسعه بیش تر شهر کرمان شود و وجود بناهای تاریخی مانند قلعه دختر و قلعه اردشیر، تخت درگاه قلی بیگ گنبد جبلیه در این قسمت از شهر پتانسیلی قابل توجه در این زمینه محسوب می شود.(مهر)
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد