یه خرده آروم بگیر بچه نیم‌وجبی!

چه فرزندی داشته باشید، چه نه، بعید است تا به حال با کودکی بی‌ادب یا لوس مواجه نشده باشید؛ کودکی که دائم لجبازی می‌کند، با کوچک‌ترین برخوردی جیغ می‌زند، از هیچ کس حتی والدینش حرف شنوی ندارد، از دیوار راست بالا می‌رود، حرف‌های زشت می‌زند، سایر کودکان را اذیت می‌کند و در یک کلمه شما را عاصی کرده است.

کد خبر: ۷۴۷۹۷۱

جام جم سرا: اگر می‌خواهید با بهترین رفتار در برابر این نیم وجبی‌هایی که‌ امان شما را بریده‌اند، آشنا شوید ادامه این نوشتار را بخوانید:

چرا کودک لوس می‌شود؟

معمولا زمانی که کودک در برقراری ارتباط با دیگران از رفتارهایی چون لجبازی، دعوا، جیغ زدن و... استفاده می‌کند، والدین از برچسب «لوس» خطاب به کودک استفاده می‌کنند. هر چند این رفتار‌ها دردسرهایی را برای والدین در پی دارد اما به راستی چه دلایلی باعث ایجاد یا تشدید این رفتار‌ها در کودک می‌شود.

دانستن ۴ عامل اصلی در این زمینه مهم است:

۱) سن کودک و ویژگی‌های‌ طبیعی آن

یکی از ویژگی‌های‌ کودکان در مراحل تحول طبیعی که لازمه شکل گیری توانمندی ‌های‌ آینده در آنان است «استقلال طلبی» است. کودکان از حدود ۲ سالگی گرایش زیادی به انجام کار‌ها به صورت مستقل یا به نحوی که خود تمایل دارند، نشان می‌دهند. آن‌ها اغلب از واژه‌هایی مانند «من»، «خودم»، «می‌توانم» و.. استفاده می‌کنند. این روند‌گاه تا ۴ یا حتی ۵ سالگی ادامه دارد و حتی کودک اصرار می‌ورزد کارهایی را که مسلماً از عهده او خارج است به تنهایی انجام دهد. وظیفه والدین در این شرایط سنی ایجاد تجربیات مثبتی است که طی آن کودک با حفظ احترام به قواعد درون خانواده در برخی موارد مستقلانه رفتار کند. والدین نباید با اعمال زور یا برخوردهای متقابل این سبک رفتاری را در کودک تثبیت کنند.

۲) نبود آموزش

به کارگیری بسیاری از رفتارهای مطلوب توسط کودکان مستلزم آموزش، تمرین و تشویق والدین است. اما‌گاه والدین این مسئله را فراموش می‌کنند، در نتیجه آنان اغلب به کودک فقط تذکر می‌دهند که «این کار بد را نکن» یا در مقابل رفتارهای نامطلوب کودک او را سرزنش و تنبیه می‌کنند. بنابراین کودک از ابتدایی‌ترین شیوه‌ای‌ که برای رسیدن به خواسته‌اش در دسترس دارد استفاه می‌کند و نمی‌تواند راه حل موثری را جایگزین آن کند.

۳) محیط نامناسب

گاه محیطی که فشارهای فراوانی را برای کودک به همراه دارد باعث می‌شود تا کودک غمگینی و ناامیدی خود را بدین صورت برون ریزی کند. والدینی که با یکدیگر در مقابل کودک مشاجره می‌کنند، زندگی بی‌نظم با رویدادهای غیرقابل پیش بینی دارند، قوانین ثابتی را اعمال نمی‌کنند یا حمایت عاطفی کافی را در خانواده ارائه نکرده‌اند ناخواسته این سبک رفتاری را در کودک ایجاد یا تشدید می‌کنند. همچنین هم سالان، کارتون‌ها و بازی‌های رایانه‌ای‌ می‌توانند آموزش‌های‌ نامناسبی را برای کودک القا کنند که باید نظارت کافی داشت.

با کودکان لوس چگونه برخورد کنیم؟

اما تکنیک‌هایی وجود دارد که به شما کمک می‌کند رفتار بی‌ادبانه کودک را محدود و کنترل و شرایطی مساعد‌تر برای خودتان و کودک ایجاد کنید.

به گزارش فارس به نقل از تبیان، روش‌های مختلف تربیتی و انضباطی برای رفتار با یک کودک بی‌ادب وجود دارد. چه بخواهید به فرزند خودتان تربیت صحیح بیاموزید؛ چه بخواهید به عنوان مربی یک مهد کودک یا معلم مدرسه کودکان را تربیت کنید، باید بدانید که مواجهه با یک کودک بی‌ادب و لوس کاری چالش برانگیز است.
در ادامه توضیحاتی برای هر یک از این وضعیت‌ها ارائه می‌کنیم:

الف. اگر کودک لوس فرزند شما نیست

* اگر دسترسی به اولیای او دارید با آن‌ها تماس بگیرید. همیشه بهترین راه این است که بگذارید والدین کودک کار تربیت و تادیب کودک را انجام دهند زیرا این کار می‌تواند با شرایط خانوادگی آن‌ها هم راستا باشد.
* در هر زمانی از تنبیه بدنی و برخورد فیزیکی با چنین کودکی بپرهیزید. حتی یک پشت دست زدن آرام، ممکن است تنبیه متداولی در روند تربیتی یک کودک در منزلشان نباشد و از نظر احساس هم به آن‌ها لطمه وارد کند. به علاوه آسیب زدن به کودک راه‌هایی قانونی برای پدر و مادر کودک برای مقابله با شما فراهم می‌کند!
* زمانی که کودک مشغول انجام کار اشتباه خود است برای او توضیح دهید که این رفتار او پذیرفتنی نیست. ممکن است به همین سادگی کودک نداند که در یک مکان یا زمانی خاص چه چیزی انجام دادنی است یا نیست و تنها یک تذکر شفاهی برای تغییر رفتار کودک کافی باشد. برای او شرح دهید که چه انتظاری از او دارید تا کودک بداند که چطور رفتار کند. به عنوان مثال، اگر کودکی به طور مرتب گفت‌و‌گوی شما را قطع می‌کند به او بگویید که قطع کردن کلام دیگران بی‌ادبی است در ضمن به او بگویید که او باید صبر کند تا صحبت آن فرد تمام شود بعد حرفش را بزند.
* تنبیهی را مقرر کنید که نتیجه تداوم رفتار بد او باشد. مثلا از بین رفتن یک رفتار خاص شما در قبال او، یا گرفتن و محروم شدن از یک اسباب بازی و یا از دست دادن حق یا امتیازی خاص. مثلا اگر شما برای فرزندتان جشن تولد گرفته‌اید و یک کودک رفتار خارج از نزاکت دارد می‌توانید به او اخطار دهید که بقیه شرکت کنندگان ممکن است برای یک ربع او را از جمع خود اخراج کنند و او مجبور به ترک جشن شود. برای اینکه این ابزار را موثر کنید لازم است عینا جملات خود را پیگیری کنید تا کودک بفهمد که قضیه کاملا جدی است.
* در تمام لحظات آرام بمانید و با یک لحن طبیعی حرف بزنید. کودکان بسیار احساسی هستند و ممکن است در مواقعی که آنچه را می‌خواهند نتوانند به دست آورند، عصبانی یا ناراحت شوند یا شروع به جیغ و داد کنند. پس مواقعی که کودک را تربیت می‌کنید ممکن است بد‌تر از قبل با داد و فریاد بی‌ادبانه واکنش نشان دهد. خونسرد و آرام باشید تا نشان دهید که شما کنترل شرایط را به دست دارید.
* مواقعی که کودک کار بدی انجام می‌دهد او را از جمع کودکان دیگر خارج کنید و بگذارید مدتی آرام باشد. از او بپرسید چرا این طور رفتار می‌کند، گاهی اوقات پشت رفتار یک کودک دلیلی هست که والدین آن را نمی‌بینند. کودکی که در یک جشن تولد شرکت کرده ممکن است برای کیک، احساس نگرانی و دلواپسی داشته باشد در نتیجه کیک بقیه بچه‌ها را بر می‌دارد یا ناخنک می‌زند و باعث ایجاد ناراحتی در کودکان دیگر می‌شود. بهترین راه کمک کردن به این کودک دادن مقداری دیگر کیک به اوست تا به آرامش برسد.

ب. اگر کودک لوس فرزند خودتان است:

* از سنین اولیه قوانین اساسی و انتظارات خود را از کودک پی ریزی و مقرر کنید. اگر برای رفتارهای بد کودک اجرای پیامد‌ها بلافاصله بعد از ارتکاب عمل نادرست رخ ندهد و کودک این فرصت را داشته باشد که چندین بار عمل بدش را تکرار کرده باشد، احتمال کمی وجود دارد که کودک قوانین شما را اجرا کند.
* وقتی که برای کودکتان تنبیهی در نظر می‌گیرید (مانند محرومیت موقت او از برخی امکانات) نسبت به آن محکم و استوار باشید. اطمینان کسب کنید که نوع مجازات و تنبیه شما سازگاری و تناسب لازم با نوع رفتار بی‌ادبانه کودک را دارد و بعد از آنکه چند بار به او اخطار دادید به فکر اجرای تنبیه افتاده‌اید.
* درست زمانی که رفتار بد از کودک سر می‌زند با آن برخورد کنید. اجازه دادن به کودک به انجام کار بی‌ادبانه و تنبیه او پس از ساعت‌ها یا روز‌ها چاره‌اندیشی باعث می‌شود که او نتواند وابستگی بین تنبیه و کار بدش را به درستی تشخیص دهد.
* کودک را به خاطر رفتارهایی که بی‌ادبانه یا لوس بازی نیست تشویق کنید. اگر او مرتب فقط به خاطر کارهای بدش تنبیه شود ممکن است شما را به عنوان کسی که همیشه عمل او را تصدیق نمی‌کند به ذهن بسپارد. به طور شفاهی یا با خرید یک هدیه از کارهای خوب او قدردانی کنید تا به او نشان دهید که چه رفتاری ستودنی و مقبول است. (زهرا حسین‌زاده ملکی/خراسان)