شاید اگر کسی در کوچه و خیابان از مردم بپرسد مهمترین اتفاق سیاسی سال 93 چه بود، بعید است بجز «مذاکرات» و «داعش»، خاطره دیگری از دنیای سیاست داشته باشد. اهمیت این دو اتفاق چنان بود که هر رویداد دیگری را تحت تاثیر قرار میداد و حتی آغاز ماراتن رقابتهای انتخاباتی برای تعیین سرنوشت انتخابات هفتم اسفند 94 هم نتوانست اولویت فضای سیاسی را تغییر دهد. با وجود این، بررسی برخی پروندههای فساد اقتصادی و سیاسی در سال 93 توانست نگاهها را معطوف خود کند و برای مدتی، داستان فساد برخی افراد، موجی خبری راه بیندازد. از دیگر سو، موضوع حساسیتها بر پرونده بورسیهها که آن نیز بهنوعی حکایت از فساد علمی داشت و بحثها بر سر استیضاح وزیر علوم در سال 93 جنجالبرانگیز شد و اگر به این سوژههای خبری، موضوع درگذشت برخی چهرههای برجسته نسل اول انقلاب همچون آیتالله مهدویکنی را هم بیفزاییم، میشود گفت پرونده خبرهای مهم سال 93 دیگر بسته میشود.
سال دیپلماتها و سرداران
سال 93 بخوبی نشان داد دفاع از منافع کشورمان هم به سرداران نیاز دارد و هم دیپلماتها. حضور ایران در دو میدان مهم مبارزه با تروریسم و نیز مذاکره با شش قدرت جهانی حاکی از آن بود که دفاع از منافع ملی، به هر دو بال سیاست خارجی در ابعاد نظامی و دیپلماتیک نیاز دارد و این شاید بزرگترین درس برای آنها بود که میپنداشتند بدون یکی، دیگری میتواند به نتیجه برسد.
چنین بود که در سالی که گذشت، هم دیپلماتها به پشتوانه حضور موفق ایران در منطقه توانستند به نتایج بهتری در پیشرفت مذاکرات برسند و هم ثبات خاورمیانه به مذاکراتی گره خورد که دیپلماتها آن را پیش میبردند. هماهنگی موفق تیم دیپلماسی و دفاعی ایران که هر دو از یک فرماندهی واحد برخوردار بودند و در چارچوب فرمایشات رهبر معظم انقلاب گام برمیداشتند، تجربهای برای سالهای بعد شد تا مدلی مناسب برای دفاع از امنیت ملی کشور حاصل شود.
سال شفافشدن مرزهای سیاسی
در سال 93 و با نزدیک شدن به موعد برگزاری انتخابات مجلس دهم، مرزبندیهای سیاسی نیز کمی شفافتر شد. اصولگرایان برای وحدت کوشیدند و اصلاحطلبان دلخوش به موفقیت در اجرای مدل وحدت در سال 92، به تکثر حزبی روی آورده و برای احیای خود تلاش کردند.
در داخل مجلس نیز برخی فراکسیونبندیهای داخلی، پیامهای حزبی روشنی داشت و خبر از احتمال تشکیل گروههایی تازه در بین اصولگرایان میداد. گروههایی که البته هنوز روشن نیست در کنار دیگر جریانات سیاسی اصلاحاتی و اعتدالی، چه خوابی برای فتح پارلمان در اسفند 94 دیدهاند، اما همه چیز بیانگر این واقعیت است که گروههای سیاسی خود را برای انتخابات 94 صآماده میکنند.
بهار 94 و سالی که نکوست
گرچه برخی رقابتهای سیاسی در داخل و نیز اتفاقاتی مهم در جهت منافع ملی کشورمان در خارج از مرزها، خبر از آن میداد سالی که گذشت، سالی با تجاربی مثبت برای تحکیم بلوغ سیاسی در کشورمان بود، ولی در همین سال کم نبود خبرهای ریز و درشت سیاسی که نوید یک سال پُرخبر دیگر را در سال 94 میداد؛ سالی که انتخابات مجلس دهم در آن کلید خورده و همزمان، برگزاری انتخابات خبرگان پنجم نیز بر اهمیت روز هفتم اسفند خواهد افزود. به این رویداد مهم اگر موضوع تداوم مذاکرات یا اجرای توافق هستهای را اضافه کنیم و همچنین پیگیر اخبار تروریستهای داعش نیز باشیم، روشن است که سال 94 سال خبرسازتری از 93 خواهد بود. سالی که در روزهای نخستش، گفتوگوهای هستهای شاید به فرجام سرنوشتساز خود برسد و در آخرین روزهای خود نیز شاهد رقابتهای تنگاتنگ سیاسی خواهد بود. با این حال اگر این فرض که انتظار ده ساله برای یک توافق جامع هستهای در بهار 94 به پایان میرسد، واقعیت یابد، آنگاه باید دید سالی که نکوست، از بهارش پیدا خواهد بود یا اینکه با اوجگیری رقابتهای انتخاباتی در زمستان 94، داستان این سال را متفاوت از 93 خواهد کرد.
مصطفی انتظاری هروی / گروه سیاسی
سید رضا صدرالحسینی در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
دانشیار حقوق بینالملل دانشگاه تهران در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح کرد
یک پژوهشگر روابط بینالملل در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
در گفتوگو با امین شفیعی، دبیر جشنواره «امضای کری تضمین است» بررسی شد